Theo ban tổ chức hội thảo, số liệu thống kê tội phạm của TAND tỉnh Bắc Giang cho thấy, từ ngày 1/1/2016 đến ngày 31/12/2022, toàn tỉnh Bắc Giang đã xét xử 12 vụ/37 bị cáo phạm tội lạm quyền khi thi hành công vụ.
Tình hình tội phạm lạm quyền trong khi thi hành công vụ xảy ra trên địa bàn tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn 2016-2022 có sự tăng giảm không đồng đều qua các năm. Tỷ lệ tăng ít nhất trong khoảng giai đoạn 2016-2017 và tăng mạnh nhất trong giai đoạn 2020-2021.
Có thể thấy rằng, nền kinh tế tăng trưởng là một yếu tố quan trọng dẫn tới chỉ số lạm quyền ngày càng cao. Khu vực trung du là nơi có tỷ lệ tội phạm lạm quyền chiếm tỷ lệ cao nhất. Khu vực miền núi, và địa bàn thành phố, chiếm tỷ lệ ngang bằng nhau.
 |
| Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Nguyễn Thắng. |
Trong quá trình xét xử các vụ án lạm quyền trong khi thi hành công vụ, các tòa án thường gặp khó khăn trong việc xác định tội danh. Điều 357, Bộ luật hình sự cần quy định hành vi lạm quyền phải được thực hiện trong khi thi hành công vụ thì mới cấu thành tội phạm. Do chưa có văn bản quy định rõ ràng thế nào là công vụ dẫn đến hiện nay việc áp dụng quy định tại Điều 357, Bộ luật hình sư có nhiều bất cập, không thống nhất.
Trong thực tiễn xét xử, việc xác định tội danh rất dễ nhầm lẫn giữa tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ với tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Cũng theo ban tổ chức hội thảo, hầu hết các vụ án lạm quyền trong thi hành công vụ trên địa bàn tỉnh Bắc Giang đều là hành vi bán đất trái thẩm quyền và là vụ án có đồng phạm, số lượng bị hại tương đối lớn nhưng UBND cấp xã thực hiện nhiệm vụ quản lý đất đai tại địa phương không hề hay biết.
 |
| TAND huyện Hiệp Hòa xét xử sơ thẩm vụ án “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ”. |
Khi cơ quan điều tra đến làm việc đều nhận được văn bản trả lời của lãnh đạo UBND xã xác định không biết việc lãnh đạo thôn thực hiện việc bán đất công ích trái thẩm quyền, tự ý nâng giá đất bồi thường trái quy định, hoặc đã phát hiện nhưng không kiên quyết xử lý.
Tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Huệ Anh - đại diện Viện Kiểm sát tỉnh Bắc Giang cho biết, qua thực tế giải quyết các vụ án “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ” cho thấy, các khó khăn, vướng mắc chủ yếu do pháp luật hình sự quy định về hành vi khách quan của tội này còn dễ gây nhầm lẫn với tội khác; đồng thời, hiện chưa có văn bản nào quy định, hướng dẫn xác định thế nào là “thiệt hại khác”.
Bà Anh đề xuất cần thường xuyên truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng về việc phát hiện, kết quả xử lý các vụ việc, vụ án liên quan đến những người có chức vụ, quyền hạn, nhất là các trường hợp bị xử lý do có hành vi vi phạm pháp luật đất đai đề phòng ngừa tội phạm “Lạm quyền trong thi hành công vụ”.
 |
Đại diện Công an tỉnh Bắc Giang phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Nguyễn Thắng. |
Bà Nguyễn Thị Kim Dung - Chánh án TAND huyện Yên Dũng cho rằng, tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ là một trong các tội về tham nhũng xảy ra khá nhiều, trong đó phần lớn liên quan đến đất đai. Các vụ án có hành vi sai phạm trong lĩnh vực đất đai tập trung vào hành vi của cán bộ xã, thôn thường tổ chức bán, giao, cho thuê đất trái thẩm quyền.
Bà Dung kiến nghị cần thiết lập một cơ quan chuyên trách bảo vệ và thể chế hóa những quy định về bảo vệ người tố cáo tham nhũng. Các cơ quan Trung ương tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến công tác quy hoạch, quản lý sử dụng đất, hành vi tham nhũng trong lĩnh vực đất đai.
Tại hội thảo, các đại biểu đã có nhiều ý kiến đánh giá về thực trạng, nguyên nhân và đưa ra giải pháp phòng ngừa tội phạm “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ”.
