Nơi tín ngưỡng thờ Mẫu và Phật giáo hòa quyện
Từ buổi đầu dựng nước đến nay, nhân dân Vĩnh Phúc đã tạo nên một kho tàng di sản văn hóa đa dạng, có giá trị to lớn về nhiều mặt, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa Việt Nam, nền văn hiến Việt Nam ngàn năm rực rỡ, trong đó tiêu biểu nhất là di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Tây Thiên.
 |
Lễ hội Tây Thiên xuân năm 2023 được tổ chức từ ngày 6/3/2023 đến ngày 8/3/2023 (tức ngày 15 tháng Hai đến ngày 17 tháng Hai năm Quý Mão) |
Tín ngưỡng thờ Mẫu Tây Thiên gắn với truyền thuyết về Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu là nữ nhi người trang Đông Lộ, xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Theo truyền thuyết, Quốc Mẫu Tây Thiên có tên thật là Lăng Thị Tiêu, sinh ở thôn Đông Lộ, xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Ngọc phả thời Hùng Vương và những câu chuyện lịch sử ghi lại: Khi Vua Hùng Vương thứ bảy tới Tây Thiên thuộc xã Đại Đình để thỉnh Phật, Ngài đã gặp gỡ và kết duyên cùng thiếu nữ Lăng Thị Tiêu. Hoàng phi Lăng Thị Tiêu đã cùng Vua mở mang bờ cõi, thống nhất giang sơn, dạy dân trồng lúa, giữ lửa trong buổi bình minh của dân tộc, xây dựng một đất nước thái bình thịnh trị.
 |
Đền thờ Quốc mẫu Tây Thiên (đền thờ chính) tại danh thắng Tây Thiên |
Tương truyền khi còn sống, trong nước có loạn, Quốc Mẫu Tây Thiên có công chiêu mộ binh sĩ, phò vương cứu nước, cứu dân. Sau khi mất, Bà thường hiển linh, âm phù giúp các đời vua đánh giặc, giữ nước.
Di tích danh thắng Tây Thiên có hệ thống đền thờ có từ hàng nghìn năm nay tại tỉnh Vĩnh Phúc được lập để tưởng nhớ công ơn của Bà. Ở Tây Thiên, tín ngưỡng thờ Mẫu và Phật giáo hòa quyện vào nhau, tạo thành bầu không khí thanh tịnh, linh thiêng ít nơi nào có được. Vì vậy, những người hành hương tới đây luôn tin rằng, những nguyện ước của mình sẽ được chứng tâm và thành hiện thực.
Tây Thiên được biết đến không chỉ là nơi khởi nguồn của Phật giáo từ rất sớm, mà còn là nơi phát triển cả tín ngưỡng thờ Mẫu - Quốc mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu - Chính Vương phi của Hùng Chiêu Vương thứ 7. Chính sự giao thoa giữa tín ngưỡng thờ Mẫu và Phật giáo cùng quần thể di tích lịch sử, văn hóa bao gồm hệ thống đền, chùa đã tạo nên nét độc đáo riêng của Tây Thiên, thu hút đông đảo du khách thập phương về chiêm bái.
Khu du lịch trọng điểm của Vĩnh Phúc
 |
Các thí sinh đại diện cho 71 quốc gia tham dự vòng chung kết cuộc thi Hoa hậu du lịch thế giới đi cáp treo tham quan danh thắng Tây Thiên |
Ông Đỗ Quốc Trọng, Trưởng Ban Quản lý khu danh thắng Tây Thiên cho biết, năm 2022 do tình hình dịch bệnh, lễ hội Tây Thiên chỉ tổ chức phần lễ, không tổ chức phần hội. Xuân Quý Mão 2023, tình hình dịch COVID-19 đã được kiểm soát nên lễ hội sẽ tổ chức đầy đủ cả phần lễ và phần hội.
Chương trình có đưa các hoạt động văn hóa - văn nghệ, trò chơi, trò diễn dân gian, các môn thể thao dân tộc trong hoạt động lễ hội, tạo không khí phấn khởi, rộng khắp trong nhân dân và du khách tham dự lễ hội trong dịp đầu xuân. Phần hội dự kiến bao gồm triển lãm chuyên đề “Tây Thiên một cõi thiêng”; liên hoan hát văn, hát chầu văn toàn tỉnh gắn với thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tây Thiên; giao lưu hội diễn văn hóa - văn nghệ của đồng bào dân tộc Sán Dìu, trình diễn tái hiện một số phong tục tập quán của đồng bào dân tộc Sán Dìu... cùng nhiều hoạt động thể thao dân tộc hấp dẫn. Lễ hội Tây Thiên xuân Quý Mão năm 2023 tổ chức từ ngày 06/3/2023 đến ngày 08/3/2023 (tức ngày 15 tháng Hai đến ngày 17 tháng Hai năm Quý Mão).
Xác định tầm quan trọng của khu danh thắng Tây Thiên, tỉnh Vĩnh Phúc đã quy hoạch khu danh thắng Tây Thiên thành khu du lịch trọng điểm của tỉnh và đầu tư hàng trăm tỷ đồng xây dựng nhiều công trình phục vụ du khách bốn phương về tham quan.
Để chuẩn bị cho lễ hội Tây Thiên 2023, Ban Quản lý cáp treo Tây Thiên (Công ty Cổ phần Đầu tư Lạc Hồng) đã chủ động xây dựng kế hoạch, phương án chuyên chở người dân và du khách đảm bảo thuận lợi an toàn. Hiện nay, công ty có gần 60 cabin, tốc độ di chuyển của cáp treo đạt 6m/s, công suất vận chuyển 2.500-300.000 người/giờ, đảm bảo không bị quá tải. Ngoài ra, đơn vị cũng tăng cường hệ thống xe điện để phục vụ tốt nhất cho du khách và người dân.
Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Lê Duy Thành khẳng định, tỉnh quan tâm đến du lịch từ sớm và coi du lịch là ngành quan trọng không chỉ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế mà còn góp phần quảng bá, nâng tầm giá trị của Vĩnh Phúc ra quốc tế.
Ông Thành cho biết tỉnh chủ trương xây dựng du lịch là ngành mũi nhọn gắn với bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; xây dựng, phát triển du lịch theo hướng văn minh, hiện đại. Vĩnh Phúc quy hoạch các khu du lịch, khu sinh thái và xây dựng cơ chế, chính sách mang tính đặc thù để phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế du lịch của tỉnh; chú trọng xây dựng văn minh, văn hóa du lịch.
Nhằm tiếp tục phát huy những lợi thế về du lịch của tỉnh và thu hút các nhà đầu tư có tiềm năng đầu tư vào ngành du lịch trên địa bàn, Vĩnh Phúc đang xây dựng nghị quyết hỗ trợ phát triển du lịch giai đoạn 2022-2025. Trong đó, tỉnh sẽ tập trung hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng, nâng cấp hệ thống đường giao thông kết nối các khu, điểm có hoạt động du lịch; hỗ trợ đầu tư xây dựng khách sạn; hỗ trợ các hộ gia đình kinh doanh dịch vụ nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê; hỗ trợ kinh phí thành lập đội văn nghệ quần chúng phục vụ sinh hoạt văn hóa, văn nghệ tại các địa điểm có hoạt động du lịch cộng đồng.
Trong năm 2022, huyện Tam Đảo đón 985.400 lượt khách đến tham quan, trong đó: Khu danh thắng Tây Thiên đón 485.000 lượt khách, Khu du lịch Tam Đảo đón 311.200 lượt khách, Sân golf Tam Đảo 189.200 lượt khách, đạt 98,54% so với kế hoạch, tăng 286,4% so với cùng kỳ.
