Trần Trọng Mừng – nguyên Tổng giám đốc Cty CP Gang thép Thái Nguyên (TISCO) là một trong 19 bị cáo bị TAND TP Hà Nội đưa ra xét xử từ ngày 12/4 trong vụ án thất thoát 830 tỷ đồng tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của TISCO.
Ông Mừng sinh năm 1949, tai đã kém nên nhiều lần không nghe thấy câu hỏi của chủ tọa. Cựu Tổng giám đốc TISCO thừa nhận mình có trách nhiệm trong việc giới thiệu nhà thầu phụ không đủ năng lực nhưng cho rằng, cáo trạng xác định ông giữ vai trò chủ mưu cầm đầu là không chính xác.
Theo cáo trạng, dự án mở rộng giai đoạn 2 của TISCO được triển khai năm 2007 và do Tổng Cty Thép Việt Nam (VNS) chỉ đạo, kiểm soát; đơn vị trúng thầu là Tập đoàn Khoa học công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC).
TISCO ký với MCC hợp đồng EPC trị giá hơn 160 triệu USD trong đó phần E (thiết kế) trị giá hơn 3,1 triệu, P (cung cấp thiết bị) giá gần 115 triệu và phần C (xây lắp) trị giá hơn 42 triệu USD.
Nội dung hợp đồng EPC thể hiện, MCC phải thi công, chạy thử, chuyển giao công nghệ, sửa chữa lỗi nếu có... trong vòng 30 tháng. Tuy nhiên, MCC sau đó không thi công và đòi tăng giá.
Các bị cáo tại TISCO và VNS chấp thuận yêu cầu này đồng thời giới thiệu Tổng Cty xây dựng Công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) làm nhà thầu phụ thực hiện phần C.
Ngoài ra, phần C bị chuyển từ hợp đồng trọn gói (không đổi giá trị) sang hợp đồng theo đơn giá (giá hợp đồng thay đổi theo thời gian). Đến năm 2011, VINAINCON dừng thi công do không đủ năng lực nên dự án của TISCO bị tạm dừng đến nay.
Cơ quan truy tố cho rằng, việc các bị cáo chấp thuận tăng giá hợp đồng EPC và chọn nhà thầu phụ không đủ năng lực khiến dự án chậm tiến độ, làm phát sinh lãi vay… gây thiệt hại 830 tỷ đồng. Trong vụ, bị cáo Trần Trọng Mừng bị xác định phải chịu trách nhiệm chính về vụ án.
 |
Hội đồng xét xử vụ án. |
Trả lời tại tòa, bị cáo Mừng không đồng tình cáo buộc trên, đề nghị tòa xem xét cho mình. Ông Mừng khai, khi MCC vi phạm hợp đồng, bản thân ông thay mặt TISCO đã làm văn bản nhắc nhở, đốc thúc.
TISCO cũng báo cáo sự việc lên VNS và Bộ Công thương, đề xuất dừng hợp đồng với MCC và phạt doanh nghiệp này nhưng nhận chỉ đạo phải tìm mọi cách tháo gỡ khó khăn, đảm bảo tiến độ.
Cũng theo bị cáo Mừng, TISCO đã lên phương án kiện doanh nghiệp Trung Quốc ra tòa trọng tài quốc tế nên đã thuê một hãng luật của Singapore. Hãng luật này thay chủ đầu tư nói rõ với MCC là hợp đồng không được cải thiện sẽ phải chấm dứt đồng thời đốc thúc MCC phải triển khai, cải thiện tiến độ.
Về việc điều chỉnh giá trị phần C lên thêm 15,6 triệu USD, bị cáo Trần Trọng Mừng khai đây là số liệu được VINAINCON đưa ra và TISCO đã trình số liệu này lên Tổng Cty thép phê duyệt.
Việc tăng giá dù hợp đồng EPC là không đổi được ông Mừng lý giải vì Thông tư 09 của Bộ Xây dựng cho phép và ngoài ra, hợp đồng EPC cũng có điều khoản khi chính phủ có chính sách làm thay đổi giá, các bên sẽ đàm phán lại.
Đáng chú ý, bị cáo Mừng khai đã giới thiệu VINAINCON làm nhà thầu phụ bởi đây là doanh nghiệp của Bộ Công thương; TISCO đã nhận văn bản giới thiệu VINAINCON từ một Thứ trưởng Bộ Công thương, nói doanh nghiệp này của bộ, có kinh nghiệm, từng xây lắp nhiều công trình quan trọng.
Tuy vậy, bị cáo Mừng không thừa nhận trách nhiệm trong việc đổi phần C từ trọn gói sang hợp đồng theo đơn giá, nói lúc đó mình đã nghỉ hưu. “Lý do tôi đưa ra đúng như sau này thực tế diễn ra là điều chỉnh theo đơn giá sẽ tăng tổng mức đầu tư vì giá quý sau cao hơn quý trước, đến mức nào đó nó vượt tổng mức đầu tư thì không làm được nữa. Việc điều chỉnh theo đơn giá cũng không khuyến khích nhà thầu làm việc bởi họ chờ quý sau giá tăng mới làm. Trên thực tế, sau này dự án hết vốn không làm được cũng vì vậy” – bị cáo Mừng nói.
