Máy bay của hãng hàng không EgyptAir đang trong hành trình đến Cairo hôm qua bị một công dân Ai Cập có tên Seif Eldin Mustafa khống chế. Thủ phạm tuyên bố đang đeo đai bom và buộc phi công phải hạ cánh ở Larnaca, Cyprus (Síp), nơi hắn giữ các hành khách, tổ bay làm con tin.
Các chuyên gia đàm phán giải cứu con tin đã giải thích các chiến thuật giới chức thường sử dụng để đối phó không tặc, theo Sky News. Họ cho biết bước đầu tiên cần làm là cô lập máy bay để đảm bảo việc trả tự do an toàn cho hành khách và phi hành đoàn.
Tiến sĩ James Alvarez, người làm việc với cảnh sát New York, nói rằng việc đảm bảo một phạm vi an toàn là điểm trọng yếu "để không ai khác có thể gây ảnh hưởng đến tình hình".
Cựu giám đốc đàm phán con tin cho Sở Cảnh sát Thủ đô Anh, Roy Ramm, cho biết đây là điều đầu tiên nhân viên an ninh cần làm, nhằm đảm bảo các lối tiếp cận máy bay được kiểm soát.
Thiết lập đường dây liên lạc với máy bay là bước quan trọng tiếp theo. Cơ quan chức năng sẽ đảm bảo rằng họ kiểm soát và biết nội dung mọi cuộc nói chuyện với những người trên máy bay, theo ông Ramm, người đã tư vấn cho Liên Hợp Quốc và các lực lượng cảnh sát trên toàn thế giới về các vấn đề an ninh.
Rào cản ngôn ngữ có thể là vấn đề trong bất kỳ cuộc đàm phán nào. Trong vụ cướp máy bay EgyptAir, không tặc đã yêu cầu phải có phiên dịch.
Bước quan trọng tiếp theo trong quá trình xử lý là xác định động cơ của không tặc. "Bạn phải tìm hiểu xem tại sao không tặc lại chọn mục tiêu đó, liệu đây có phải là vụ cướp mang động cơ tôn giáo hay kinh tế? Gã này muốn gì? Xác định được những điểm đó sẽ giúp bạn biết tình hình sẽ diễn biến thế nào", tiến sĩ Alvarez nói.
"Vấn đề quan trọng là cần biết kẻ giữ con tin muốn gì tiếp theo", ông Ramm nói. Các cơ quan chức năng sẽ làm việc đằng sau hậu trường để thu thập thông tin về nghi phạm.
Trong vụ việc của EgyptAir, hãng này cho biết các quan chức tình báo đã thu thập các thông tin có thể hữu ích từ những hành khách được thả. Ông Ramm cho rằng những hành khách này hẳn đã được phỏng vấn rất chi tiết để tìm hiểu chính xác chuyện xảy ra, xác định có bao nhiêu kẻ bắt cóc trên máy bay, tình trạng tâm lý của không tặc và hắn đã nói những gì.
"Các nhân chứng là nguồn tình báo tuyệt vời cho lực lượng an ninh", ông Ramm nhận xét.
Ông Ramm nhấn mạnh quá trình giao tiếp với người bị giữ trên máy bay cũng có thể là nguồn tình báo hữu ích. "Nếu có thể nói chuyện với phi công, giới chức sẽ không chỉ chú ý đến lời ông ấy nói, mà họ còn phân tích cả ngữ điệu, giọng nói, cách ông ấy nói. Những yếu tố đó có thể tiết lộ phi công đang căng thẳng đến mức nào và tình hình trên máy bay nghiêm trọng ra sao".
Ngoài việc "moi móc" càng nhiều thông tin càng tốt, một trong những quan tâm cốt lõi của người đàm phán là đảm bảo tình hình không leo thang. Họ thường ít khi ra tối hậu thư với kẻ bắt cóc, mà thay vào đó là kiên nhẫn xử lý.
Theo tiến sĩ Alvarez, giới chức thường không nhượng bộ không tặc. "Hầu hết các chính phủ sẽ nói 'chúng tôi sẽ không điều đình, chúng tôi sẽ nói chuyện, nhưng không nhượng bộ'".
Nhưng điều đó không có nghĩa là các nhà đàm phán không thể "cố gắng cung cấp một số lựa chọn thay thế", ít nhất là khi giới chức đang tìm hiểu động cơ của kẻ bắt cóc con tin, ông Ramm bình luận.
Trong vụ cướp máy bay EgyptAir, theo news.com.au, Ngoại trưởng Cyprus Ioannis Kasoulides cho biết người đàn ông ban đầu yêu cầu nói chuyện với vợ cũ là người Cyprus, cảnh sát đã đưa bà này đến sân bay.
"Sau đó, ông ta yêu cầu đại diện Liên minh châu Âu đảm bảo với ông ta về những vấn đề phi logic", ông Kasoulides nói.
Tại một thời điểm, không tặc còn yêu cầu thả những nữ tù nhân bị giữ ở nhà tù Ai Cập, nhưng sau đó ông ta từ bỏ yêu sách này và chuyển sang những đòi hỏi khác.
"Yêu sách ông ta quá vô lý và ngớ ngẩn, khiến giới chức khó có thể nhìn nhận một cách nghiêm túc", ngoại trưởng nói và cho biết thêm rằng nội dung bức thư không tặc muốn gửi cho người vợ cũ cũng không mạch lạc.
Cuối cùng, chiến dịch giải cứu của cảnh sát kết thúc sau 6 giờ bao vây mà không cần dùng vũ lực. Không tặc bị bắt, đai bom sau đó được xác định là giả. Bộ Ngoại giao Cyprus cho biết không tặc có tâm lý bất ổn.
Tổng thống Cyprus Nicos Anastasiades, trong một buổi họp báo cùng Chủ tịch Nghị viện châu Âu Martin Schulz tại Nicosia, đã được phóng viên hỏi rằng vụ cướp máy bay rốt cuộc có phải chỉ vì một người phụ nữ hay không. "Vụ việc nào mà chả dính đến phụ nữ", ông trả lời, khiến nhiều phóng viên trong hội trường bật cười.
