Tại xã Kỳ Hoa (Hà Tĩnh), khu đồi trước đây vốn chỉ được người dân tận dụng để trồng keo và sắn, những loại cây cho thu nhập thấp và dần bị bỏ hoang thì nay đã được “thay áo mới” bằng hơn 8ha diện tích trồng dứa. Sự chuyển đổi này không chỉ giúp khai thác hiệu quả quỹ đất đồi vốn kém giá trị kinh tế, mà còn mở ra một hướng phát triển nông nghiệp bền vững cho người dân địa phương.
Được biết, trước đó vào năm 2023, mô hình trồng dứa liên kết với doanh nghiệp bắt đầu được thử nghiệm. Tưởng chỉ là bước đi thăm dò, nhưng cây dứa đã phát triển rất tốt, trở thành cơ hội "vàng" để nông dân làm giàu trên vùng đất khó.
Sau khi xác định vùng đất đồi tại địa phương có điều kiện phù hợp để phát triển cây dứa, năm 2024, UBND xã Kỳ Hoa đã phối hợp với ngành nông nghiệp và một doanh nghiệp triển khai mô hình trồng dứa trên 8,5ha diện tích đất đồi. Trên cơ sở đó, 13 hộ dân đã liên kết thành lập Tổ hợp tác sản xuất dứa Ngân Hà.
Điểm nổi bật của mô hình là được tổ chức theo chuỗi giá trị khép kín, doanh nghiệp cung cấp giống, hỗ trợ kỹ thuật trong suốt quá trình canh tác và cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm. Nhờ vậy, bà con yên tâm sản xuất, giảm rủi ro đầu ra và nâng cao hiệu quả kinh tế ngay từ vụ đầu tiên.
Đứng giữa đồi dứa bạt ngàn đang vào vụ thu hoạch, bà Nguyễn Thị Nguyệt (thôn Trường Lạc) vui mừng chia sẻ, gia đình đã trồng 3ha dứa, trước đây khu đất này từng trồng keo, sắn nhưng thu nhập thấp. Đến nay khi chuyển sang trồng dứa, lứa thu hoạch đầu tiên đạt khoảng 30 tấn, các đợt sau dự kiến sẽ còn cao hơn.
“Với giá thu mua ổn định từ 12.000–15.000 đồng/kg, mỗi héc-ta cho thu nhập khoảng 200 triệu đồng/năm sau khi trừ chi phí. Ngoài ra, tôi còn bán chồi giống, mỗi năm thu thêm hơn 100 triệu đồng. Trước đây trồng keo tràm thu nhập thấp lắm, nhiều khi làm cả năm mà chẳng ăn thua. Nhờ chuyển sang trồng dứa, gia đình tôi có cuộc sống khấm khá hơn và có điều kiện để mở rộng diện tích trong thời gian tới”, bà Nguyệt phấn khởi nói.
Việc chuyển từ rừng trồng tràm sang mô hình dứa không chỉ đem lại nguồn thu ổn định, mà còn giúp bà Nguyệt và nhiều hộ dân thay đổi tư duy sản xuất từ làm nông manh mún sang sản xuất theo tổ hợp tác, được hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm.
Ông Trương Xuân Hà, Tổ trưởng Tổ hợp tác sản xuất dứa Ngân Hà, cho biết hiện tổ có gần 20ha dứa trồng tại xã Kỳ Hoa và huyện Cẩm Xuyên. Nhờ điều kiện đất đai phù hợp và được doanh nghiệp hỗ trợ kỹ thuật, các vườn dứa sinh trưởng rất tốt; khoảng 30% diện tích đã cho thu hoạch đợt đầu. Dự kiến vào chính vụ cuối năm 2025 (âm lịch), doanh thu đạt 240–280 triệu đồng/ha, tạo nguồn thu ổn định cho các hộ dân tham gia.
Theo ông Hà, mô hình trồng dứa không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn mở ra hướng thoát nghèo bền vững cho người dân địa phương. “Nhiều hộ trước đây chỉ trông chờ vào keo, sắn nên thu nhập rất bấp bênh. Nay chuyển sang trồng dứa, bà con có đầu ra ổn định, thu nhập tăng rõ rệt, nhiều gia đình đã vươn lên khá giả”, ông Hà chia sẻ.
Cũng theo ông Hà, việc hình thành tổ hợp tác, sản xuất theo chuỗi giá trị khép kín, được cung ứng giống chuyển giao kỹ thuật bao tiêu sản phẩm đã giúp giảm mạnh rủi ro cho nông dân. Chính những thay đổi này đang góp phần xây dựng mô hình giảm nghèo bền vững tại Kỳ Hoa, tạo điểm tựa kinh tế vững chắc cho nhiều hộ dân vươn lên thoát nghèo và tiến tới làm giàu ngay trên vùng đất đồi quê hương.
Bà Lê Thị Thảo, Phòng Kinh tế xã Kỳ Hoa cho biết, sau hơn 1 năm triển khai mô hình trồng dứa, kết quả vụ đầu tiên rất khả quan. Theo bà Thảo, cây dứa thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên của Kỳ Hoa, năng suất cao, đầu ra ổn định, giúp người dân có thu nhập bền vững.
"Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục tập huấn kỹ thuật và tăng cường hợp tác với doanh nghiệp để người dân yên tâm sản xuất. Đặc biệt, mô hình dứa đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Nhiều gia đình trước đây sống chủ yếu bằng trồng keo, hiệu quả thấp, nay đã quyết định cải tạo đất để chuyển sang trồng dứa đẩy mạnh phát triển kinh tế", bà Thảo nói.