Chấm dứt việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị
Dự án luật sửa đổi lần này quy định mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh và cấp xã, không tổ chức cấp huyện.
Trong đó, cấp tỉnh giữ như quy định hiện hành gồm các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Cấp xã được tổ chức lại thành các đơn vị hành chính cấp xã mới gồm xã, phường và đặc khu (ở hải đảo).
 |
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. |
Tại chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã đều tổ chức HĐND và UBND để bảo đảm bộ máy chính quyền thống nhất, hoạt động thông suốt từ Trung ương đến cấp xã.
Đáng lưu ý, dự án luật quy định giải thể đơn vị hành chính cấp huyện và chấm dứt hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện kể từ ngày 1/7/2025 (ngày luật có hiệu lực).
Đồng thời, chấm dứt việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị đang thực hiện tại thành phố Hà Nội, TPHCM, thành phố Đà Nẵng và việc chuyển tiếp trong việc tổ chức chính quyền địa phương ở phường tại 3 thành phố này trong nhiệm kỳ 2021 - 2026.
Bên cạnh đó, dự án luật cũng quy định 11 nội dung chuyển tiếp nhằm bảo đảm hoạt động liên tục, bình thường của các cơ quan khi chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương 3 cấp thành 2 cấp.
Theo phương án này, Chính phủ sẽ ban hành văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền phân định lại nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương và điều chỉnh các quy định khác có liên quan.
Cơ quan soạn thảo cũng đề xuất sửa đổi các quy định về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã.
Đẩy mạnh phân quyền từ Trung ương cho địa phương
Trên cơ sở đó, cấp tỉnh tập trung ban hành cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, quản lý vĩ mô, các vấn đề có tính chất liên vùng, liên xã, vượt quá năng lực giải quyết của cấp xã, đòi hỏi chuyên môn sâu và đảm bảo tính thống nhất trên toàn cấp tỉnh.
Còn cấp xã là cấp tổ chức thực hiện chính sách, tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết các vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn.
Để thực hiện nhất quán nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, dự thảo luật đã bổ sung một số quy định nhằm đẩy mạnh phân quyền từ Trung ương cho chính quyền địa phương cấp tỉnh, nhất là trong việc ban hành các cơ chế, chính sách, các lĩnh vực quy hoạch, tài chính, ngân sách, đầu tư.
Với chính quyền địa phương cấp xã, sẽ thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện và cấp xã hiện nay. Qua đó, cấp xã được ban hành văn bản quy phạm pháp luật để quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền và phạm vi, nhiệm vụ quản lý.
Hiện cả nước có 696 đơn vị hành chính cấp huyện, trong đó có 84 thành phố thuộc tỉnh, 2 thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương. Theo dự thảo luật, 696 đơn vị hành chính cấp huyện sẽ giải thể và chấm dứt hoạt động từ ngày 1/7/2025.
Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi sẽ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp tới đây, sau đó sẽ được trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 9.
