>> Bài 9: 'Quan' địa chính bán đất 'ma'
| Những cây gỗ bị lâm tặc chặt phá ở Võ Nhai vứt tại cửa rừng. Ảnh: Trọng Hiếu. |
Gần 500 vụ vi phạm lâm luật bị xử
Những năm 2004 trở về trước, hệ sinh thái đầu nguồn hồ Quán Chẽ, huyện Võ Nhai được coi là lá phổi xanh của tỉnh Thái Nguyên. Từ năm 2006 đến năm 2009, tình trạng phá rừng liên tục diễn ra không chỉ ở xã Dân Tiến, huyện Võ Nhai mà còn ở một số xã khác.
Việc khai thác gỗ rừng ở các tiểu khu 358 và 359 thuộc khu vực hồ Quán Chẽ được sự tiếp tay của công nhân Lâm trường Võ Nhai (trước khi Lâm trường bị giải thể để thành lập Cty Lâm nghiệp Võ Nhai). Sự thờ ơ của chính quyền địa phương, kiểm lâm địa bàn và cán bộ lâm trường càng khiến tình trạng chặt phá rừng diễn ra công khai, táo tợn.
Xót xa trước việc hàng nghìn hécta rừng bị xâm hại, ông Hà Văn Bạch, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhân dân xã Dân Tiến đã tìm hiểu, yêu cầu Chủ tịch UBND xã và huyện có biện pháp ngăn chặn.
Thế nhưng mọi phản ánh của ông đều không được giải quyết. Cuối năm 2007, ông Bạch quyết định mời Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Dân Tiến cùng gặp Phó Chủ tịch UBND huyện Võ Nhai kiến nghị giải quyết tình trạng phá rừng. Cũng giống như những lần trước đó, kiến nghị của ông Bạch không được giải quyết.
Đến tháng 9-2008, rừng tiếp tục bị tàn phá, những đoàn xe chở gỗ lậu chạy suốt ngày đêm với những cây gỗ nghiến cổ thụ đường kính lên đến 2m ngang nhiên qua địa bàn xã Dân Tiến và các xã khác. Ông Bạch phản ánh sự việc với phóng viên Đài Truyền hình tỉnh Thái Nguyên. Sau một thời gian điều tra, các phóng viên đã bắt đầu đưa những hình ảnh về tình trạng phá rừng, bán đất rừng tại Lâm trường Võ Nhai, gây chấn động dư luận. Sau đó, Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo chính quyền, các ngành kiểm tra việc phá rừng ở Võ Nhai.
UBND tỉnh Thái Nguyên lập đoàn kiểm tra do ông Đặng Viết Thuần, Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng đoàn. Tuy nhiên, điều khó hiểu trong cuộc kiểm tra này là đoàn chỉ được lãnh đạo UBND xã dẫn đến một phía của khu rừng chứ không được đưa tới tận đầu nguồn hồ Quán Chẽ, nơi bị tàn phá nặng nề nhất.
Tại cuộc kiểm tra, ông Bạch đề nghị lãnh đạo tỉnh đóng cửa rừng và xem xét việc các cá nhân lợi dụng danh nghĩa lâm trường để phá, bán đất rừng trái phép, cũng như việc thờ ơ của các cơ quan chức năng trên địa bàn. Đoàn kiểm tra thừa nhận việc phá rừng là có thực và yêu cầu chính quyền địa phương kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm những bên liên quan.
Thống kê cho thấy, gần 3.000ha rừng thuộc hệ sinh thái đầu nguồn hồ Quán Chẽ đang bị phá nát. Sau đó, huyện Võ Nhai cũng tiến hành truy quét lâm tặc và xử lý 458 vụ phá rừng, vi phạm lâm luật, trong đó có 271 vụ mua bán, vận chuyển lâm sản trái phép. Lực lượng chức năng đã tịch thu trên 239m3 gỗ các loại và trên 60kg động vật quý hiếm; xử phạt vi phạm hành chính, nộp ngân sách trên 1,2 tỷ đồng.
| Ông Hà Văn Bạch. Ảnh: P.T. |
Bị kỷ luật vì tố cáo phá rừng
Sau khi việc phá rừng bị phanh phui, nhiều người cùng làm việc trong xã Dân Tiến đã có ý kiến, thậm chí tỏ ra khinh bỉ đối với ông Bạch. Có kẻ nói thẳng: “Không làm được gì đâu, kể cả đưa mấy thằng phóng viên lên quay, viết về mấy đống gỗ mục”; “bôi xấu xã thì được gì”. Không chỉ chịu sức ép từ những người làm việc cùng xã, ông Bạch còn đối mặt với sự trả thù của lâm tặc. Một số trùm lâm tặc bắn tin sẽ “xử đẹp” ông. Thực tế, có những lần lâm tặc mai phục để trả đũa nhưng ông Bạch đều tránh được.
Cuối năm 2009, trong quá trình làm kiểm điểm đánh giá chất lượng đảng viên, ông Bạch bị đích thân Chủ tịch UBND xã Dân Tiến phê phán, yêu cầu lập biên bản kỷ luật vì vi phạm kỷ luật phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí về việc phá rừng ở Dân Tiến. Tuy nhiên, Ủy ban kiểm tra Đảng ủy có ý kiến và đề nghị không kỷ luật ông Bạch. “Với sự việc như vậy và với trách nhiệm của một công dân, của một đảng viên trước sự việc như thế mà tôi không tố cáo là không được” - Ông Bạch nói.
Ông Bạch cho biết thêm, sau khi báo chí nêu vụ việc, rừng Võ Nhai đã tạm yên nhưng đến nay vụ phá rừng nói trên lại có nguy cơ chìm xuồng. Nếu cơ quan chức năng không quyết liệt vào cuộc, không làm rõ ràng trách nhiệm của các cá nhân, cơ quan để xảy ra việc phá rừng thì “chắc chắn chả ai dám tố cáo tham nhũng nữa” - Ông Bạch nói.