Khi các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng từ Úc và Mỹ gặp nhau tại Washington trong tuần này, quân đội Úc thông báo, một hoạt động tự do hàng hải (FONOP) mới sẽ có sự tham gia không chỉ của hai đồng minh mà còn có cả tàu của Canada và Philippines.
Thông báo này được đưa ra sau một FONOP giữa tháng 6, trong đó các quốc gia, gồm Úc, Nhật Bản, Canada và Philippines điều tàu quân sự qua vùng biển quốc tế. Các nhà phân tích cho rằng đây có thể là dấu hiệu của nhiều hoạt động tương tự trong tương lai.
Hoạt động mới nhất diễn ra trong hai ngày giữa tuần này ở Biển Đông. Đô đốc David Johnston, người đứng đầu Lực lượng Phòng vệ Úc, nói: “Bốn quốc gia chúng tôi tái khẳng định phán quyết của Tòa trọng tài vụ kiện Biển Đông năm 2016 là quyết định cuối cùng và có tính ràng buộc pháp lý đối với các bên tranh chấp”.
 |
Lính thủy Philippines quan sát tàu của Canada trong hoạt động hợp tác hàng hải đa phương diễn ra ngày 7/8 trên Biển Đông. Ảnh: BQP Philippines. |
Collin Joh, một nhà phân tích tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và Chiến lược của Đại học Công nghệ Nanyang Singapore, nhận xét rằng nỗ lực này là một “bước tiến từ hoạt động hợp tác song phương lên ba bên, và hiện nay là hình thức hoạt động hợp tác hàng hải (MCA) bốn bên” trong khu vực.
“Tôi cho rằng đây không phải là lần cuối cùng. Có thể hình dung ra các kết hợp khác nhau của các quốc gia tham gia vào MCA trong tương lai”, ông Joh nói.
“Với các thỏa thuận hiện có mà Philippines đã ký với các bên trong khu vực, bao gồm một thỏa thuận sắp tới với Canada, các hoạt động này sẽ tiếp tục, mặc dù lịch trình cho các hoạt động như vậy khó cố định. Tuy nhiên, có sự tồn tại của cam kết chung giữa các cường quốc khu vực này”, ông nói.
Cả ông Joh và một chuyên gia khác về Trung Quốc và Biển Đông tại Singapore, Ian Chong, phó giáo sư tại Đại học Quốc gia Singapore, đều cho rằng, Trung Quốc và ASEAN sẽ không phản ứng mạnh khi lực lượng này triển khai.
Có thể là một sự trùng hợp, nhưng Trung Quốc đã tiến hành một cuộc tuần tra chung trên biển và trên không xung quanh bãi cạn Scarborough ngày 7/8, theo Bộ Tư lệnh Chiến khu phía Nam của Quân đội Trung Quốc.
“Tất cả các hoạt động quân sự làm gián đoạn tình hình ở Biển Đông, tạo ra điểm nóng và làm suy yếu hòa bình và ổn định khu vực đều được kiểm soát tốt”, theo bài đăng trên mạng xã hội Sina Weibo của Bộ Tư lệnh, South China Morning Post đưa tin.
