Theo Wall Street Journal, Bắc Kinh phái đại diện tới Nga, Mỹ, Ethiopia, mở mặt trận truyền thông để dán cho ông Abe cái mác quân phiệt đe dọa sự ổn định khu vực. Một quan chức ngoại giao Trung Quốc còn so sánh Nhật Bản dưới thời ông Abe với Voldemort - một nhân vật xảo quyệt, xấu xa trong bộ truyện “Harry Potter”.
Tháng trước, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Cui Tiankai (Thôi Thiên Khải) trả lời phỏng vấn truyền hình Mỹ nói rằng, quan điểm của ông Abe về lịch sử và xu hướng cánh hữu là “yếu tố gây bất ổn”. Cuộc công kích dữ dội mở màn sau khi ông Abe chọc giận Bắc Kinh với chuyến thăm đền chiến tranh Yasukuni hồi tháng 12/2013. Theo Wall Street Journal, Trung Quốc còn tập hợp sự ủng hộ của cả đồng minh chủ chốt của Nhật Bản như Mỹ, Anh…
Thay chiến lược
Đợt căng thẳng Nhật-Trung về quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư năm 2012, nhiều người Trung Quốc biểu tình bên ngoài tòa đại sứ Nhật Bản, đập phá xe hơi do Nhật Bản sản xuất, buộc nhiều nhà bán lẻ Nhật Bản phải đóng cửa. Sau đó, truyền thông nhà nước Trung Quốc lên án bạo lực.
“Tôi cho rằng, người Trung Quốc cảm thấy họ đã có sức mạnh ngoại giao trên toàn thế giới, do đó họ không muốn biểu tình chống Nhật tạo ra vấn đề thời sự trên báo chí. Khi Trung Quốc còn yếu, đó là một trong những công cụ họ sử dụng. Nay họ đã có những cách thức khác”, Robert Ross, giáo sư chính trị học công tác tại Đại học Boston (Mỹ), nhận định.
Tháng trước, Đại sứ Cui viết một bài trên tờ Washington Post thể hiện quan điểm của Trung Quốc về ông Abe. “Tôi cho đó là một thách thức thật sự, không chỉ với trật tự thế giới thời hậu chiến mà cả với lương tâm quốc tế”, ông Cui phát biểu trên truyền hình Mỹ.
Tờ Global Times (Trung Quốc) ngày 9/2 dẫn báo Nhật Nihon Keizai Shimbun nói rằng, Mỹ có thể triển khai máy bay ném bom chiến lược B-52 bảo vệ Nhật Bản nếu Trung Quốc tấn công Senkaku/Điếu Ngư.
Khẩu chiến giữa hai cường quốc kinh tế khu vực châu Á-Thái Bình Dương bùng nổ sau chuyến thăm ngôi đền Yasukuni của Thủ tướng Abe. Giới chức Mỹ bảo đảm Tokyo sẽ kiềm chế không để căng thẳng Trung-Nhật thêm trầm trọng.
Tuy nhiên, một số người trong giới ngoại giao Trung Quốc tin Mỹ hậu thuẫn Nhật Bản bằng mọi giá, điều đó lý giải việc Trung Quốc nỗ lực mở chiến dịch tuyên truyền ngoài các kênh ngoại giao thông thường, Wall Street Journal nhận định.
Sau khi Thủ tướng Abe đến thăm đền Yasukuni, Đại sứ Trung Quốc tại Anh Liu Xiaoming (Lưu Hiểu Minh) viết một bài trên báo Anh Telegraph, gọi chủ nghĩa quân sự thời ông Abe là “ám ảnh Voldemort của Nhật Bản”.
Đại sứ Nhật Bản tại Anh lập tức trả đũa, ví von nhân vật trong “Harry Potter” với Trung Quốc. Ông Keiichi Hayashi viết trên tờ Telegraph rằng, Trung Quốc phải chọn lựa một trong hai con đường: Một là đối thoại với Nhật Bản, hai là sắm vai Voldemort ma quỷ trong khu vực với việc phát động chạy đua vũ trang và gia tăng căng thẳng.
Các quan chức ngoại giao Trung Quốc liên tiếp nhắc lại quan điểm tại các cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình Anh BBC những ngày sau đó. Động thái trên nhận được sự ủng hộ của các lãnh đạo cấp cao Trung Quốc.
Trong cuộc họp đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng, tuyên truyền tháng 8/2013, Tổng Bí thư - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình yêu cầu họ “kể câu chuyện Trung Quốc và truyền bá tiếng nói Trung Quốc”. Quảng bá rùm beng nhằm cộng hưởng thông điệp Trung Quốc là một mục tiêu chính yếu, ông Craig Hayden, chuyên gia về ngoại giao tại Đại học Mỹ, nhận định.
