Thực trạng về tình hình người ăn xin, người lang thang cơ nhỡ từ đầu năm 2023 đến nay trên địa bàn thành phố ra sao, thưa ông?
- Ông Lê Văn Thinh: Vừa qua, sở đã tổ chức Hội nghị sơ kết 6 tháng thực hiện Quyết định 812/QĐ-UBND của UBND TPHCM về quy định cơ chế phối hợp thực hiện công tác tập trung trẻ em, người lang thang, xin ăn và đối tượng cần bảo vệ khẩn cấp khác tại TPHCM.
 |
Ông Lê Văn Thinh - Giám đốc Sở LĐ-TB-XH TPHCM. |
Sau 6 tháng triển khai thực hiện Quyết định số 812/QĐ-UBND, TPHCM đã tập trung 894 người lang thang, xin ăn vào các cơ sở bảo trợ xã hội (trong đó có 120 đối tượng có dấu hiệu khuyết tật thần kinh, tâm thần, 52/774 đối tượng tập trung lần thứ 2, 80/774 đối tượng khác). So với cùng kỳ năm 2022 tăng gần 30%. Đồng thời, dừng trợ giúp xã hội cho 367 người lang thang, xin ăn (số lượng dừng trợ giúp tăng gần 50% so với cùng kỳ năm ngoái).
Hiện nay, TPHCM có 2 đơn vị tiếp nhận ban đầu người lang thang xin ăn là Trung tâm Hỗ trợ xã hội và Trung tâm Điều dưỡng người bệnh tâm thần (đơn vị thuộc Sở LĐ-TB&XH TPHCM). Sau khi tiếp nhận, 2 đơn vị tổ chức khám sàng lọc, phân loại diện đối tượng để chăm sóc phù hợp; đối với đối tượng sức khỏe bình thường sẽ xem xét nguyện vọng của người lang thang, xin ăn để giải quyết hồi gia, hội nhập cộng đồng hoặc chuyển họ đến các trung tâm bảo trợ xã hội khác phù hợp. Riêng đối với trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật thần kinh, tâm thần thì cơ quan chức năng chỉ giải quyết hồi gia khi có người thực hiện đơn đề nghị (người giám hộ, gia đình hoặc gia đình, cá nhân nhận chăm sóc nuôi dưỡng).
Vì sao Sở LĐ-TB&XH đã có nhiều giải pháp hỗ trợ đối tượng này nhưng số người lang thang ở TPHCM vẫn còn nhiều, thậm chí còn có chiều hướng gia tăng?
Qua 6 tháng triển khai thực hiện Quyết định 812/QĐ-UBND, TPHCM đã đạt được một số kết quả, như cơ bản giải quyết tình trạng người lang thang, xin ăn, đặc biệt tại các khu vực nội thành. Tuy nhiên, công tác tập trung người lang thang xin ăn còn một số khó khăn.
 |
Người lang thang xin ăn tại TPHCM (Ảnh: U.P) |
Cụ thể, căn cứ Quyết định số 812 về thời gian chăm sóc, nuôi dưỡng đối tượng không quá 90 ngày. Do đó, khi hết thời gian quản lý theo quy định, nếu đối tượng không có nguyện vọng tiếp tục sống tại cơ sở bảo trợ xã hội (trừ các đối tượng người khuyết tật, trẻ em, người cao tuổi), giám đốc cơ sở trợ giúp xã hội giải quyết dừng trợ giúp xã hội cho đối tượng theo quy định. Một số đối tượng khi hội nhập cộng đồng tiếp tục hành vi lang thang, xin ăn ở các địa bàn khác.
Mặc dù đã được thành phố quan tâm giải quyết cơ bản nhưng vẫn còn xuất hiện tình trạng người lang thang, xin ăn tại một số địa bàn, đặc biệt vào các dịp lễ, Tết tại các khu vực giáp ranh giữa các quận - huyện, TP.Thủ Đức, khu vực gần cơ sở tôn giáo, bến xe, chợ truyền thống, ... Các đối tượng có hành vi đối phó với lực lượng chức năng như bán vé số, tăm bông, bút bi, kẹo cao su,... Ngoài ra, đối tượng thường hoạt động ngoài giờ làm việc, ngày nghỉ cuối tuần, giờ nghỉ trưa và di chuyển lưu động giữa các địa bàn nên các tổ công tác gặp một số khó khăn trong công tác quản lý, tập trung đối tượng.
Công tác tuyên truyền chủ trương không trực tiếp cho tiền người xin ăn mà trợ giúp bằng phương thức phù hợp vẫn chưa đạt được hiệu quả mong muốn, xuất phát từ nhận thức một bộ phận người dân thành phố vẫn còn thói quen trực tiếp cho tiền, phát quà từ thiện cho người xin ăn, người có hoàn cảnh khó khăn.
Quy định thời gian quản lý đối tượng cần bảo vệ khẩn cấp là không quá 90 ngày nên việc hỗ trợ học văn hoá, học nghề cho các đối tượng gặp nhiều khó khăn, không tìm được việc làm phù hợp để mưu sinh, dẫn đến khả năng tái lang thang, xin ăn sau khi được giải quyết dừng trợ giúp xã hội.
Các giải pháp sở đề xuất để ngăn chặn tình trạng chăn dắt, trục lợi ăn xin, từng bước hạn chế tình trạng ăn xin, người lang thang ở TPHCM thời gian tới như thế nào, thưa ông?
Trong những năm qua, các quận, huyện và TP.Thủ Đức đã quan tâm, giải quyết cơ bản tình trạng người xin ăn, người trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, thời gian gần đây tình trạng xin ăn có dấu hiệu xuất hiện trở lại và có xu hướng tăng dần, đặc biệt là khu vực ngoại thành; phần lớn đối tượng đến từ các tỉnh, thành phố khác. Tình trạng người xin ăn giả dạng (bệnh, bán vé số, bán kẹo cao su,…), lợi dụng trẻ em để xin ăn, giả dạng thầy tu đi khất thực, một số người khuyết tật, người cao tuổi bán tăm bông,… dẫn đến khó khăn cho địa phương trong việc phối hợp xử lý dứt điểm tình trạng trên.
Để tiếp tục thực hiện hiệu quả chủ trương của thành phố về giải quyết tình trạng trẻ em, người lang thang, xin ăn góp phần đảm bảo an ninh trật tự đô thị và mỹ quan của thành phố trong thời gian tới, Sở LĐ-TB-XH TPHCM đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Đề xuất UBND TPHCM xem xét, ban hành chỉ thị về tăng cường công tác quản lý trẻ em, người lang thang, xin ăn trên địa bàn thành phố để huy động sự tham gia thực hiện của các ngành, các cấp và người dân thành phố. Quy định cụ thể vai trò trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị xã hội đoàn thể tại địa phương nếu thường xuyên để xảy ra tình trạng người lang thang xin ăn, người sinh sống nơi công cộng hoặc không tự phát hiện xử lý kịp thời tập trung trẻ em, người lang thang ăn xin, người sinh sống nơi công cộng trên địa bàn quản lý để báo chí hay dư luận xã hội phản ánh.
Lập đoàn kiểm tra giám sát của thành phố đối với các địa phương từ quận, huyện, TP.Thủ Đức trên địa bàn phường, xã, thị trấn việc thực hiện cơ chế phối hợp thực hiện công tác tập trung trẻ em, người lang thang xin ăn, người sinh sống nơi công cộng. Đề nghị Công an thành phố, Viện Kiểm sát, Tòa án nhân dân xét xử công khai một số đối tượng bảo kê, chăn dắt người lang thang, xin ăn để trục lợi điển hình để răn đe, giáo dục trên địa bàn thành phố.
 |
Chăm sóc người lang thang tại Trung tâm Điều dưỡng người bệnh tâm thần. |
Tiếp tục kiến nghị Công an thành phố chỉ đạo Công an quận, huyện, TP.Thủ Đức phối hợp chặt chẽ với các Trung tâm Bảo trợ xã hội trên địa bàn thành phố (kể cả các trung tâm, cơ sở tư nhân) để cấp mã định danh, căn cước công dân,... để đối tượng được cấp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và nhất là có thể xin được việc làm khi tái hoà nhập cộng đồng giải quyết căn bản tình trạng lang thang ăn xin… Đề xuất biện pháp quản lý người lang thang, xin ăn không thể giải quyết dừng trợ giúp xã hội, giảm thiểu tình trạng tái lang thang, xin ăn hiệu quả…
Cám ơn ông!
