Gia đình Lô Văn Liên (57 tuổi), người gốc xã Xá Lượng, huyện Tương Dương, Nghệ An trước đây là hộ nghèo. Tuy nhiên, với ý thức vươn lên, cùng với nhận thấy lợi thế lòng hồ với diện tích mặt nước rộng, lại chủ động được nguồn thức ăn, nên gia đình ông cũng như một số hộ đã rủ nhau vào vùng lòng hồ Thủy điện Bản Vẽ làm lồng nuôi cá, tính đến nay đã hơn 6 năm.
“Lúc trước, gia đình sinh sống bằng nghề đánh bắt và kinh doanh cá tự nhiên trong lòng hồ thủy điện nhưng cuộc sống rất bấp bênh. Từ năm 2018, khi huyện có chủ trương khuyến khích mô hình nuôi cá lồng bè hồ thủy điện, tôi là một trong những người tiên phong xuống hồ. Thời gian đầu chủ yếu nuôi tự phát, chưa có kinh nghiệm, kỹ thuật nên hiệu quả không cao. Nhưng với quyết tâm, cùng với sự quan tâm của chính quyền địa phương trong việc hỗ trợ kinh phí, kỹ thuật nên việc nuôi cá lồng dần đi vào ổn định. Việc chăm nuôi khoa học hơn, cá phát triển tốt và ít bị bệnh hơn”, ông Liên chia sẻ.
 |
Khu vực nuôi cá lồng trên lòng hồ tại bến thượng lưu đập thuỷ điện Bản Vẽ, huyện Tương Dương. |
Hàng ngày, trên con thuyền gỗ, hai vợ chồng ông lại lên rừng làm rẫy, kiếm cỏ về nuôi cá. Theo ông Liên, việc nuôi cá không tốn kém nhiều công sức. Thức ăn cho cá chủ yếu là rau, cỏ nên cũng dễ kiếm. Hiện ông có 8 lồng nuôi cá trắm, cho thu nhập trung bình từ 25-30 triệu đồng/lồng/năm.
“Cũng nhờ vào thu nhập từ nuôi cá lòng hồ mà hiện nay gia đình dựng được căn nhà gỗ chắc chắn ngay trên lồng bè, mua sắm được nhiều vật dụng đắt tiền như tivi, tủ lạnh… Quan trọng hơn cả là có điều kiện cho con cái học hành đến nơi, đến chốn”, ông chia sẻ.
Nếu những năm trước đây, hệ thống lồng nuôi trên địa bàn chủ yếu là lồng truyền thống, tận dụng các nguyên liệu sẵn có như tre, gỗ, để thiết kế làm lồng thì khoảng 3 năm trở lại đây, người nuôi dần tiếp cận với các lồng nuôi công nghệ mới (lồng cải tiến) và lồng công nghệ cao. Đối với lồng cải tiến, khung lồng bằng sắt, nhựa tiền phong và lưới nên đã tăng được tuổi thọ lồng nuôi.
Với lồng công nghệ cao, khung lồng và lưới lồng được làm bằng nhựa HDPE là chất liệu bền vững mà các nước trên thế giới đã áp dụng. Chất liệu này đã được Viện Kỹ thuật nhiệt đới (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) phân tích và chứng nhận có độ bền hơn 50 năm, thân thiện với môi trường.
Ngoài các giống cá truyền thống như trắm cỏ, rô phi đơn tính, cá chép, cá trê...; các giống cá mới có giá trị kinh tế và được thị trường ưa chuộng hiện nay như cá lăng, cá leo, cá trắm đen,... đang được nuôi phổ biến ở các lồng bè, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.
 |
Ông Liên bên những lồng bè của gia đình |
Ông Lô Khăm Kha - Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Tương Dương cho biết, hiện có 21.450m3 tổng thể tích nuôi cá lồng tại lòng hồ thủy điện, với trên 429 lồng cá, bình quân cho thu nhập mỗi lồng từ 25-30 triệu đồng/năm. Các lồng cá này chủ yếu ở các xã Yên Na, Lượng Minh, Hữu Khuông và một số hộ dân tái định cư thủy điện Bản Vẽ từ xã Ngọc Lâm (huyện Thanh Chương) quay lại lòng hồ tham gia nuôi. Riêng khu vực lòng hồ thủy điện Bản Vẽ có trên 300 lồng cá, hàng chục hộ đã thoát nghèo, có kinh tế ổn định nhờ nuôi cá.
“Huyện đang tạo điều kiện, cơ chế, chính sách thu hút các doanh nghiệp, cá nhân tham gia liên kết vào chuỗi giá trị nuôi trồng thủy sản thông qua các khâu: Nuôi trồng - chế biến, bảo quản tươi sống - thị trường tiêu thụ sản phẩm. Tiến tới thiết kế bộ nhận diện thương hiệu như cá lăng, cá chình (Tương Dương). Việc phát triển nuôi cá lồng trên lòng hồ thủy điện đã giải quyết việc làm cho một bộ phận lao động, tạo sinh kế, góp phần nâng thu nhập cho bà con, nhiều hộ dân trên địa bàn nhờ nuôi cá đã thoát nghèo bền vững”, ông Lô Khăm Kha chia sẻ.
