Sáng 9/1, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào dự thảo Luật trách nhiệm bồi thường của nhà nước.
Tại phiên họp, bà Lê Thị Nga - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đặt câu hỏi: Qua một số vụ như Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang), Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận) và sắp tới là vụ Hàn Đức Long (Bắc Giang), các cơ quan tiến hành tố tụng thấy khó khăn vướng mắc nhất trong giải quyết bồi thường oan sai là gì?
Trả lời câu hỏi, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, qua các vụ bồi thường cho ông Chấn, ông Nén và nhiều vụ khác nữa, cái khó là định lượng để xác định bồi thường. Về vốn để bồi thường thì không có gì khó khăn, bên Bộ Tài chính sẵn sàng đáp ứng. Tuy nhiên, theo ông Bình, về nguồn vốn cũng bị áp lực khác như dư luận xã hội, cũng như trên diễn đàn Quốc hội có đặt ra vấn đề là tiền thuế của nhân dân đóng góp không phải là tiền để các cơ quan mang đi bồi thường cho sai phạm trong hoạt động tố tụng hình sự.
Theo Chánh án, như ở Úc có hình thành nên Quỹ để bồi thường, tuy nhiên vấn đề lập quỹ ở nước ta không được các cơ chức năng ủng hộ.
Ông đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cân nhắc, nếu như không giải quyết được việc này thì từ nay về sau vẫn phải chịu áp lực về câu hỏi tiền thuế của dân không phải để đem đi giải quyết bồi thường.
Vấn đề khó khăn nữa, theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, trong giải quyết bồi thường oan sai là những khoản vận dụng rất dễ, ví dụ như chi phí, tính trên thu nhập tối thiểu của người dân với những ngày bị tù oan. Nhưng có những khoản rất lớn nhưng lại hoàn toàn mang tính định tính không thể định định lượng được, tạo ra sự tùy nghi, ví dụ như tổn hại về danh dự, sức khỏe, tinh thần gần như khó khăn mang tính ước lệ.
Ông Bình cho rằng còn rất nhiều vấn đề khác nếu không quy định cụ thể thì rất khó cho các cơ quan trong việc giải quyết bồi thường oan sai. Ví dụ, vụ ông Nguyễn Thanh Chấn, các cán bộ vận dụng bồi thường, khi tiến hành kiểm điểm lại thì các cơ quan liên quan nói việc vận dụng bồi thường cho ông Chấn không đúng, dẫn khoản bồi thường quá cao. Việc này tạo ra chuẩn mực, các trường hợp bồi thường sau người yêu cầu sẽ cho rằng 10 năm tù oan phải bồi thường thế này, 12 năm phải thế kia, 17 năm là mức này.
"Chúng tôi đang chỉ đạo TAND tỉnh Bình Thuận để bồi thường oan sai cho ông Huỳnh Văn Nén, nếu như theo đúng khung quy định của Bộ Tài chính thì mức bồi thường cho ông Nén là rất hạn chế và nó chênh lệch khá cao so với ông Chấn, mặc dù ông Chấn tù oan 10 năm, còn ông Nén là 17 năm", Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho hay.
Phát biểu tại phiên họp, ngoài đền bù oan, sai trực tiếp cho người bị oan, bà Lê Thị Nga còn đề nghị xem xét, đề nghị đền bù cả cho những người thân trong gia đình người bị oan nếu cũng bị thiệt hại.
