Trong bối cảnh dường như không có tuyên bố nào gần đây từ các quan chức Mỹ về kế hoạch đặt vũ khí hạt nhân ở Philippines, ông Duterte hôm Chủ nhật đã bất ngờ đề cập đến khả năng này trong một cuộc họp báo.
“Chúng tôi không muốn điều đó. Nhưng tôi cảnh báo, nếu tôi nắm được thông tin rằng Mỹ sẽ mang vũ khí hạt nhân đến đâu, thì tôi sẽ lập tức yêu cầu Mỹ rời đi, và chấm dứt Thỏa thuận Các lực lượng thăm viếng (VFA) với Mỹ ngay lập tức”, ông Duterte nói.
Phát ngôn trên được Tổng thống Philippines đưa ra trong buổi gặp gỡ các nhà báo tại căn cứ không quân Villamor ở thành phố Pasay, ngay sau sự kiện đón 600.000 liều vắc xin ngừa COVID-19 Sinovac mà Bắc Kinh tặng cho Manila.
"Trung Quốc đã và đang cho chúng tôi mọi thứ, nhưng không bao giờ yêu cầu chúng tôi bất cứ điều gì", ông Duterte nói, và cho biết thêm rằng trước đó ông đã hứa với Bắc Kinh sẽ không cho phép Mỹ mang vũ khí hạt nhân đến Philippines.
Tổng thống Duterte khẳng định ông từ chối các đầu đạn hạt nhân của Mỹ không phải vì “sợ” Trung Quốc, mà vì Hiến pháp của Philippines cấm sự hiện diện của vũ khí hạt nhân ở nước này.
Do có hải quân Mỹ và các căn cứ không quân trên lãnh thổ của mình, Philippines sẽ là "quốc gia đầu tiên bị ảnh hưởng" nếu xung đột quân sự xảy ra giữa Washington và Bắc Kinh, người đứng đầu nhà nước nhấn mạnh. Ông nói thêm, rằng Philippines sẽ "áp dụng một chính sách đối ngoại độc lập" để thoát khỏi nguy cơ bị tổn hại.
Hiệp định Lực lượng thăm viếng quy định sự hiện diện của lực lượng Mỹ tại Philippines. Hiệp định có hiệu lực vào năm 1999, nhưng đã bị ông Duterte đình chỉ vào năm ngoái.
Tuy nhiên, quân đội Mỹ vẫn ở lại Philippines, và lệnh xuất quân đã bị trì hoãn hai lần. Tháng trước, ông Duterte tuyên bố rằng Washington nên trả tiền cho Manila nếu họ muốn giữ VFA.
