Thông tin từ UBND xã Liên Khê (huyện Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng) ngày 18/12 cho biết, người dân địa phương vừa phát hiện một bãi cọc tại cánh đồng Cao Quỳ. Các chuyên gia nghi ngờ đây là bãi cọc phục vụ cho trận chiến chống quân Nguyên Mông trên sông Bạch Đằng thời nhà Trần.
Bãi cọc được phát hiện tại huyện Thủy Nguyên. Trước đó vào ngày 10/2, UBND huyện Thủy Nguyên nhận được báo cáo của xã Liên Khê về việc phát hiện 2 thân cây gỗ ở nghĩa trang làng văn hóa Mai Động (nằm trong đê bao sông Đá Bạc).
Đến ngày 10/3, Bảo tàng Hải Phòng đã xuống hiện trường khảo sát, kiểm tra và lấy mẫu cọc được phát hiện gửi Viện Khảo cổ học giám định niên đại.
Tiếp đó vào ngày 16/10, đoàn khảo sát do TS. Lê Thị Liên (Hội Khảo cổ học) làm trưởng đoàn đã tới khảo sát khu vực phát hiện cọc. Đến lần khảo sát vào ngày 1 – 2/11, đoàn khảo sát do TS. Nguyễn Gia Đối (Quyền Viện trưởng Viện Khảo cổ học làm trường đoàn đã phát hiện 9 đầu cọc. Theo kết quả giám định C14 cho thấy niên đại năm 1270.
Đến ngày 15/11, Sở Văn hóa và Thể thao có văn bản đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho phép Viện Khảo cổ học phối hợp với Bảo tàng Hải Phòng khai quật di tích cánh đồng Cao Quỳ. (xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng).
Các chuyên gia cho rằng bãi cọc này có liên quan đến chiến thắng quân Nguyên Mông trên sông Bạch Đằng thời nhà Trần. Sau khi Viện Khảo cổ học phối hợp với Bảo tàng Hải Phòng tiến hành khai quật bãi cọc cánh đồng Cao Quỳ có kết quả: khai quật 950m2, với 3 hố khai quật phát hiện 27 cọc (H1 diện tích khai quật 280m2, phát hiện 17 cọc; H2 diện tích khai quật 198m2, phát hiện 2 cọc, và H3 diện tích khai quật 472m2, phát hiện 8 cọc). Bên cạnh đó, Viện Khảo cổ học phối hợp với Bảo tàng Hải Phòng còn khảo sát các di tích, các dòng sông cổ, các bến cổ thuộc xã Liên Khê.
Cũng theo nhân dân địa phương cho biết, cách đây khoảng 30 năm trong quá trình canh tác trên cánh đồng Cao Quỳ (sát hố H1), ông Nguyễn Công Từ (thôn 3, làng Mai Động) phát hiện 10 cọc gỗ.
Từ những năm 70, ông Trần Văn Do (thôn 7, làng Quỳ Khê) cũng phát hiện 3 cọc gỗ (đường kính cọc từ 35-50cm) tại cánh đồng thôn. Ngoài ra, tại đầu Núi Chẹo và Hang Trê (thôn 7, làng Qùy Khê) người dân phát hiện 11 cọc gỗ.
Ngoài việc khảo sát hệ thống cọc gỗ tại cánh đồng Cao Quỳ và cánh đồng làng Quỳ Khê, Bảo tàng Hải Phòng và Viện Khảo cổ còn nghiên cứu các di tích đền Thụ Khê, chùa Mai Động, chùa Thiểm Khê đã được xếp hạng di tích quốc gia năm 1993, liên quan đến chiến thắng Bạch Đằng năm 1288. Những di tích này còn ghi đậm dấu ấn vào 1288, Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn về đây khảo sát trận địa, tập luyện binh mã cho trận chiến chống quân Mông - Nguyên năm 1288.
Với kết quả khảo sát và khai quật khảo cổ trên địa bàn xã Liên Khê cho thấy: Các cọc phân bố theo chiều Đông - Tây, đường kính từ 26 - 46cm, trên các cọc có mộng ngoàm dùng để buộc dây kéo, các cọc phân bố không thẳng hàng và căn cứ vào kết giám định niên đại cho thấy các cọc gỗ có thể được bố trí thành thế trận vào thế kỷ XIII.
Bước đầu Viện Khảo cổ nhận định bãi cọc thuộc trận chiến Bạch Đằng lần 3 (năm 1288), để ngăn chặn quân Mông - Nguyên không đi vào khu vực sông Giá và khu vực chỉ huy của Trần Quốc Tuấn mà buộc quân Mông - Nguyên đi theo sông Đá Bạc vào sông Bạch Đằng và rơi vào trận địa cọc được bố trí sẵn của Trần Quốc Tuấn, nhấn chìm toàn bộ quân Mông - Nguyên xuống lòng sông Bạch Đằng, chấm dứt hoàn toàn mộng xâm lăng của đế quốc Mông - Nguyên với quốc gia Đại Việt.
