Ân trạch của nước ban đến cả loài tiểu trùng không cần báo đáp. Nó giúp thiên hạ sung túc, dùng nó thì vô tận, đức trạch ban khắp bá tánh mà không cho là lãng phí. Nước vận hành vô cùng, nước nhỏ bé không thể dùng tay nắm bắt. Đánh nó không bị thương, đâm nó không bị vết. Dao chém không đứt, lửa đốt không cháy. Nó nhu mì không gì bằng, nó sắc bén có thể xuyên phá tất cả. Nó xao động ở nơi vô bờ bến. Nó nhấp nhô ở nơi vô cùng tận. Cứu giúp vận vật không kể trước sau. Nó không phân biệt công tư, cuồn cuộn mênh mông, liên tiếp với trời đất. Nó không phân biệt phải trái, luôn hoà chung cùng vạn vật. Đó chính là đức hạnh tối cao của nước (Hoài Nam Tử )
Đọc những dòng này của người xưa, tôi lại nghĩ đến những dòng nước lũ đang ngập lụt ở nhiều nơi. Vì đâu, tại sao? Mưa to, nước ngập ắt là tại trời, trời cao không thể hỏi! Nhưng, có những dòng nước ngập nhà cửa, hoa mầu, cây cối, làm người dân khổn khổ lại không phải do trời mà do chính con người. Nhớ chuyện dạo trước người phụ trách xả lũ đập thủy điện Hố Hô nói xả đúng “quy trình” thế nhưng nhiều người ở vùng lũ bị ngập nước cho là việc xả lũ không báo trước, để người dân không kịp trở tay, gây ngập lụt không đáng có …
Bây giờ, nước đang ngập trắng đồng, ngay cả ở cửa ngõ thủ đô Hà Nội, rồi nước làm lở đất đá, làm sập nhà dân, sập cả nhà cao tầng ở ngay bên bờ song Đà, nước gây ra lũ quét cuốn trôi nhà cửa, trâu bò, tài sản và cả con người ở Sơn La …Vậy ân trạch của nước ở đâu?!
Chợt nhớ cách đây nhiều năm và ngay cả bây giờ, có khá nhiều bài báo, trong đó có nhiều bài viết của tôi đăng ở khá nhiều tờ báo, cảnh báo việc phá rừng, đốn hạ cây xanh vô tội vạ, làm cho nhiều nơi cây rừng bị tàn phá, rồi chúng ta đã lấp ao hồ, lấp nhiều khúc sông, con suối… vậy thì nước “ở đâu”, chưa kể việc xây dựng đập thủy điện tràn lan, thiếu quy hoạch nhất là ở khu vực miền núi dẫn đến việc ngăn dòng chảy của nhiều con sông, con suối, và thảm họa lũ lụt ắt sẽ xẩy ra. Quả không sai! Bởi con người làm trái các quy luật tự nhiên, làm trái đạo trời, và bây giờ trời giáng họa …
Và, người viết bài này lại nghĩ tới những điều mà người xưa đã nói về đức hạnh tối cao của NƯỚC. Đừng trách ông trời, đừng trách dòng nước, trước hết hãy tự trách con người, những người đã làm trái với quy luật của tự nhiên …
Nhà vườn Sóc Sơn mùa lũ
