Những ngày này, khi sương mai còn giăng nhẹ trên các triền đồi, xã miền núi Đại Sơn (tỉnh Bắc Ninh) bước vào mùa táo chín. Trên những vườn táo xanh mướt, quả chín vàng, căng mọng, người nông dân tất bật thu hái trong niềm vui hiện rõ trên từng gương mặt.
Thưa ông, cây táo đã tạo nên những chuyển biến rõ rệt cho kinh tế Đại Sơn. Vì sao địa phương lựa chọn táo là cây trồng chủ lực?
Ông Hoàng Văn Quân: Đại Sơn là xã miền núi của tỉnh Bắc Ninh, điều kiện sản xuất nông nghiệp trước đây còn nhiều khó khăn, hiệu quả từ cây trồng truyền thống chưa cao. Trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế – xã hội, Đảng ủy xã Đại Sơn xác định rõ: muốn giảm nghèo bền vững thì phải lựa chọn được cây trồng phù hợp nhất với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu và tập quán canh tác của địa phương.
Qua khảo sát thực tiễn cho thấy, đất đồi, lượng mưa thấp, khí hậu mát mẻ của Đại Sơn rất phù hợp với cây táo, đặc biệt là các giống táo Đài, táo Xuân. Thực tế sản xuất khẳng định, cùng một giống táo nhưng trồng tại Đại Sơn cho quả to, giòn, vị ngọt thanh đặc trưng, mang lại hiệu quả kinh tế cao và ổn định. Đây là lợi thế riêng có của địa phương.
Từ diện tích trồng thử nghiệm ban đầu, cây táo từng bước chứng minh được tính phù hợp và hiệu quả, trở thành cây trồng có khả năng tạo sinh kế bền vững cho người dân.
Quá trình chuyển đổi từ sản xuất manh mún sang vùng táo hàng hóa được triển khai như thế nào, thưa ông?
Ông Hoàng Văn Quân: Chúng tôi xác định phát triển nông nghiệp phải đi từng bước chắc chắn, không nóng vội, không chạy theo phong trào. Trước hết là làm tốt công tác tuyên truyền để người dân hiểu rõ: giảm nghèo bền vững không thể trông chờ vào hỗ trợ, mà phải dựa vào chính lao động sản xuất.
Xã Đại Sơn phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hướng dẫn bà con từ khâu cải tạo đất, lựa chọn giống, chăm sóc, đến phòng trừ sâu bệnh. Khi hiệu quả kinh tế được chứng minh rõ ràng, người dân chủ động mở rộng diện tích.
Đến nay, toàn xã đã phát triển trên 190 ha táo, năng suất bình quân gần 40 tấn/ha, tổng sản lượng khoảng 7.600 tấn mỗi năm. Giá bán ổn định, mang lại nguồn thu hàng trăm tỷ đồng, góp phần quan trọng nâng cao thu nhập cho người dân.
Điều quan trọng hơn là sản xuất đã chuyển từ manh mún sang hàng hóa tập trung, hình thành vùng táo chuyên canh, có liên kết tiêu thụ, có hợp tác xã và từng bước xây dựng thương hiệu.
Nụ cười người nông dân là thước đo hiệu quả lãnh đạo
Nhìn những vườn táo vào vụ thu hoạch, ông đánh giá thế nào về tác động của cây táo đối với công tác giảm nghèo?
Ông Hoàng Văn Quân: Đối với Đảng ủy, chính quyền địa phương, nụ cười của người nông dân trong mùa thu hoạch chính là thước đo rõ nét nhất cho hiệu quả của các chủ trương phát triển kinh tế.
Hiện nay, nhiều hộ trồng táo có thu nhập từ 150–300 triệu đồng/năm, thậm chí có hộ đạt trên 500 triệu đồng/năm. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt, nhiều hộ đã thoát nghèo bền vững, vươn lên làm giàu chính đáng ngay trên mảnh đất quê hương.
Quan trọng hơn, người dân có niềm tin. Họ thấy công sức lao động của mình được thị trường ghi nhận, sản phẩm làm ra có đầu ra ổn định. Đây là nền tảng rất quan trọng để địa phương tiếp tục triển khai các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội lâu dài.
Nhiều hộ trong xã Đại Sơn đã có thu nhập ổn định từ cây táo. Đơn cử tại thôn Tân Hiệp là một trong những địa phương điển hình của xã về chuyển đổi thành công sang trồng táo hàng hóa. Toàn thôn có khoảng 240 hộ, tổng diện tích trồng táo hơn 250 mẫu. Chị Dương Thị Kết là một người tiêu biểu làm giàu từ cây táo trong thôn Tân Hiệp. Trước đây kinh tế gia đình chị chủ yếu trông vào cây vải và trồng rừng, nhưng vài năm trở lại đây nhờ chuyển một phần diện tích vải sang trồng táo nên kinh tế cũng khấm khá. 3 sào táo Xuân, năm ngoái cho sản lượng hơn 4,5 tấn, thương lái thu mua tận ruộng, nhờ đó đem nguồn thu ổn định cho gia đình chị.
Đến nay, toàn xã đã phát triển trên 190 ha táo, năng suất bình quân gần 40 tấn/ha, tổng sản lượng khoảng 7.600 tấn mỗi năm. Giá bán ổn định, mang lại nguồn thu hàng trăm tỷ đồng, góp phần quan trọng nâng cao thu nhập cho người dân.
Điều quan trọng hơn là sản xuất đã chuyển từ manh mún sang hàng hóa tập trung, hình thành vùng táo chuyên canh, có liên kết tiêu thụ, có hợp tác xã và từng bước xây dựng thương hiệu.
Để cây táo phát triển bền vững, Đại Sơn đã và đang tập trung vào những giải pháp nào?
Ông Hoàng Văn Quân: Chúng tôi xác định rõ: phát triển bền vững phải lấy chất lượng làm yếu tố then chốt. Xã khuyến khích người dân áp dụng quy trình sản xuất an toàn, hạn chế tối đa việc sử dụng hóa chất, tuân thủ nghiêm các yêu cầu kỹ thuật.
Hiện nay, nhiều diện tích táo của xã đã được chứng nhận VietGAP, một số vùng đang tiếp tục hoàn thiện các điều kiện để hướng tới tiêu chuẩn cao hơn. Tại thôn Tân Hiệp đã hình thành Hợp tác xã tiêu thụ nông sản sạch, liên kết bao tiêu sản phẩm cho người dân.
Để thực hiện mục tiêu nâng giá trị kinh tế trên 1 ha đất sản xuất nông nghiệp đạt 125 triệu đồng/năm, xã Đại Sơn tiếp tục đẩy mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật vào sản xuất theo hướng nông nghiệp hữu cơ, VietGAP, GlobalGAP. Chú trọng chuyển đổi cơ cấu cây trồng hợp lý, trong đó khuyến khích bà con mở rộng diện tích trồng táo, xây dựng vùng sản xuất táo chất lượng cao và đẩy mạnh liên kết sản xuất để tạo sản phẩm cạnh tranh trên thị trường.
Đồng thời, xã Đại Sơn triển khai các giải pháp xây dựng, quảng bá thương hiệu táo sạch Đại Sơn nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế, đưa loại nông sản này thành sản phẩm chủ lực của xã, gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).
Sản phẩm táo Đại Sơn đã được chứng nhận OCOP 3 sao, từng bước khẳng định vị thế trên thị trường, có mặt tại nhiều cửa hàng, siêu thị trong và ngoài tỉnh. Chúng tôi không phát triển bằng mọi giá, mà ưu tiên giá trị gia tăng và tính ổn định lâu dài.
Trong chiến lược phát triển thời gian tới, cây táo sẽ tiếp tục giữ vai trò như thế nào, thưa ông?
Ông Hoàng Văn Quân: Cây táo không chỉ là cây trồng kinh tế, mà đã trở thành hình ảnh đặc trưng của xã Đại Sơn. Những vườn táo xanh mướt, trĩu quả đang mở ra hướng phát triển mới, gắn sản xuất nông nghiệp với trải nghiệm, du lịch sinh thái, góp phần nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích đất nông nghiệp.
Thời gian tới, xã Đại Sơn tiếp tục đẩy mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật, mở rộng diện tích táo chất lượng cao, tăng cường liên kết sản xuất – tiêu thụ và quảng bá thương hiệu. Mục tiêu là đưa cây táo trở thành sản phẩm chủ lực, đóng góp thiết thực vào công cuộc giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
Mùa táo chín ở Đại Sơn không chỉ mang theo hương vị ngọt lành của đất trời, mà còn lan tỏa niềm tin vào một hướng đi đúng. Những chuyến xe chở đầy táo rời xã cũng mang theo nụ cười rạng rỡ của người nông dân – nụ cười của sự no ấm, của niềm tin và của một tương lai bền vững được vun đắp từ chính bàn tay lao động cần cù. Đây cũng là minh chứng sinh động cho hiệu quả của con đường giảm nghèo bền vững mà Đại Sơn đã và đang lựa chọn.
Xin cảm ơn ông!
