“Mình nắm tay con nhé/Đi vào đến cổng trường/Rồi hôn nhau tạm biệt/Để về khoảng trời riêng/Con sẽ vui trong lớp/Cùng bạn bè, thầy cô/Ba sẽ nhiều tất bật/Bao công việc đang chờ/Một người hứa học giỏi/Một người hứa làm hay/Để đến chiều gặp lại/Vẫn yên bình nắm tay”. Bài thơ “Cái nắm tay” nằm trong tập thơ “Những chiếc ghế trong căn bếp nhỏ” của Nguyễn Phong Việt.
 |
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt (Ảnh: Internet) |
Hình như đây là tập thơ thứ hai của anh dành cho thiếu nhi?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Năm 2018 tôi có một tập thơ song ngữ cho thiếu nhi, “Xin chào những buổi sáng”. Đó là tập thơ thiếu nhi đầu tiên của tôi. Tính tới giờ, sau 3 năm tôi trở lại với tập thơ thứ hai dành cho thiếu nhi. “Những chiếc ghế trong căn bếp nhỏ” cũng là tập thơ song ngữ, Nhã Nam phát hành.
Là tác giả thành công với thơ dành cho người trẻ, khi viết cho thiếu nhi bạn gặp khó khăn gì?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Tôi không biết người khác thế nào nhưng với tôi, viết cho thiếu nhi rất khó. Viết cho người lớn tôi có thể dùng trải nghiệm của tôi được, tôi dùng sự thấu hiểu, quan sát của tôi thậm chí là những ẩn dụ mà tôi mong muốn được chia sẻ với mọi người thông qua câu chữ. Nhưng viết cho thiếu nhi tôi gạt bỏ hoàn toàn, tôi không thể sâu sắc hay quá tinh tế. Tôi viết cho thiếu nhi bằng góc nhìn của cậu con trai của tôi, 8 tuổi. Tôi đặt tôi ngang với tầm mắt con trai. Tôi nhìn mọi sự vật, hiện tượng, câu chuyện trong đời sống của bạn ấy, nó vốn dĩ như vậy, tôi không làm cho chúng hay hơn, hoặc dở đi, cũng không đưa trải nghiệm người lớn vào đó. Tôi viết cũng khá cẩn trọng, luôn tự hỏi: Liệu mình có đang nhìn bằng con mắt người lớn để kể một câu chuyện trẻ con hay không? Cái đó khiến tôi sợ nhất.
Anh viết “Những chiếc ghế trong căn bếp nhỏ” trong thời gian bao lâu?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Tôi viết từ nửa cuối năm ngoái đến năm nay.
 |
Bìa chính của "Những chiếc ghế trong căn bếp nhỏ" (NVCC) |
Sáng tác cho thiếu nhi anh có chuyên tâm không hay cùng lúc làm nhiều việc? Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Ngay cả tập thơ người lớn tôi cũng không chuyên tâm được. Bởi vì tôi bị phụ thuộc cảm xúc. Tôi không thể như người khác mỗi ngày đều ngồi vào bàn rồi viết gì đó. Chưa kể, tôi có khá nhiều công việc cá nhân nên chỉ viết khi có cảm xúc thôi. Tôi không ép mình, không gò mình phải viết. Tôi viết khi ý tưởng xuất hiện trong đầu.
Mảng thơ thiếu nhi “đất đai” phong phú song lại ít người “canh tác”. Đó có phải nguyên nhân khiến anh đến với thơ thiếu nhi?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Tôi phải nói thật. Tôi viết vì cậu con trai của tôi. Tôi từng đi mua rất nhiều sách cho con trai tôi. Nhưng tôi thấy sách thiếu nhi của tác giả nước ngoài rất nhiều, rất phong phú, đủ mọi màu sắc, kích cỡ, thể loại. Còn tác phẩm văn học thiếu nhi của chính tác giả Việt Nam trong vài năm trở lại đây, cực kỳ ít. Tôi không nói rằng người viết không chịu viết nhưng tôi thấy có vẻ người cầm bút không chuyên tâm với văn học thiếu nhi mà tập trung vào mảng đề tài của người lớn nhiều hơn. Tôi may mắn có cậu con trai, tôi chăm bạn ấy, chơi cùng bạn ấy, lớn lên cùng bạn ấy thành ra những câu chuyện trẻ con ở xung quanh tôi mỗi ngày. Ở góc độ người viết tôi mong muốn có được những tác phẩm hay, để cho con trai đọc và quan trọng hơn, cho những người bạn cùng trang lứa của bạn ấy đọc .
Con trai anh có phải là độc giả đầu tiên của tập thơ này?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Tôi có cho bạn ấy đọc trước một số bài nhưng không phải là tất cả. Bạn ấy rất thích những câu chuyện tôi kể, vì thực ra đó là những câu chuyện mà tôi và bạn ấy cùng tương tác với nhau trong cuộc sống hàng ngày.
138.000 đ/cuốn, sách dành cho thiếu nhi mà giá như thế có phải làm khó cho phụ huynh không?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Đó là điều tôi suy nghĩ trong tình hình dịch bệnh hiện nay. Nhưng phải khẳng định, mức giá ấy tương xứng với sách. Nhã Nam làm rất công phu, chất lượng giấy tốt, in màu sắc đẹp, tranh của họa sỹ Quân Đặng… Tôi không phải người kiếm tiền từ việc in sách. Khi nào sách ra thị trường, có những nhóm, hội nào đó muốn có “Những chiếc ghế trong căn bếp nhỏ” với giá tốt, tôi sẽ mua lại từ Nhã Nam với giá thấp nhất và tôi cũng sẽ hỗ trợ thêm bằng nhuận bút của tôi, để bán với giá mềm mại hơn.
 |
Bìa sau của "Những chiếc ghế trong căn bếp nhỏ" (Ảnh: NVCC) |
Vừa qua bài thơ “Bắt nạt” bị soi rất dữ. Điều này có tác động đến anh khi viết cho thiếu nhi?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Tôi không bị áp lực chuyện đó. Tôi đứng ở góc độ người kể chuyện. Ngôn ngữ giản dị, trong sáng, trực diện, không nhiều ẩn dụ, không nhiều những lớp lang triết lí. Tôi muốn điều đó vì thế giới trẻ con vốn dĩ như vậy. Tôi không muốn làm phức tạp hơn. Tôi là người lớn nếu viết cho người lớn sẽ cần sâu sắc, trải nghiệm, vốn sống. Nhưng với trẻ con lại không được phép đưa điều đó vào.
Anh có thuộc thơ mình viết?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Tôi không thuộc cả một bài thơ, thuộc vài câu thì được. Đó là khiếm khuyết của cá nhân tôi, giống như tôi đọc thơ tôi không hay. Người khác đọc thơ tôi, tôi lại thấy cảm xúc. Có đôi lần trong giao lưu trò với độc giả tôi cũng có đọc thơ tôi, nhưng luôn nói trước, tôi đọc không hay.
Là hiện tượng best-seller ở mảng thơ cho người trẻ, anh có định giành ngôi này ở mảng thơ thiếu nhi?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Tôi không đặt mục tiêu gì ở đây. Tôi viết vì muốn viết. Ở góc độ nào đó tôi thấy mình có trách nhiệm kể câu chuyện cho thiếu nhi, thế giới người lớn đã quá nhiều người làm rồi. Tất nhiên tôi vẫn làm song song, không từ bỏ những câu chuyện của người lớn. Tôi sẽ còn tiếp tục với thơ thiếu nhi. Hoặc trong tương lai tôi sẽ còn tiếp tục đến với thiếu nhi qua hình thức khác, như kể những câu chuyện đồng thoại, nhưng sẽ hiện đại, không phải những câu chuyện đồng thoại của ngày xưa. Tôi tin tôi có khả năng và tôi còn có thời gian…
Trong 30 bài thơ, anh đặc biệt “cưng” bài nào?
Nhà thơ Nguyễn Phong Việt: Chính tựa cuốn sách này là tên một bài thơ tôi thích: “Những chiếc ghế trong căn bếp nhỏ”.
