Chia sẻ với Tiền Phong, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương phân tích,di sản văn hóa là một dạng tài sản đặc biệt, vô giá nhưng lại dễ chịu tổn thương, thậm chí bị hủy hoại do những tác động từ thiên nhiên, con người và bối cảnh, xu hướng xã hội. “Những vấn đề liên quan đến việc xử lý hài hòa giữa bảo tồn di sản văn hóa và phát triển kinh tế - xã hội luôn là thách thức lớn nhất và thường trực”, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nêu.
Quá trình đô thị hóa diễn ra rất nhanh, các dự án phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng khu đô thị, khai thác du lịch, khai thác khoáng sản… đã cải thiện đáng kể diện mạo và sự phát triển của nền kinh tế đất nước nhưng cũng gây tác động và thách thức không nhỏ cho công tác bảo tồn.
Lãnh đạo Bộ VHTTDL cho rằng, vai trò của di sản văn hóa là tài sản quý giá, là nguồn tài nguyên đóng góp tích cực trong phát triển bền vững được thể hiện qua một số kết quả thành công ở các địa phương có di sản như Ninh Bình, Quảng Ninh, Huế, Quảng Nam… Song, ở một số di sản, ở một số địa phương, do nhận thức chưa đúng đắn và không đầy đủ về di sản văn hóa, việc bảo tồn chưa được ưu tiên và coi trọng, việc khai thác di sản văn hóa nhằm phát triển kinh tế, việc triển khai các khu du lịch lớn, phát triển đô thị đang tác động đến các di sản thiên nhiên, văn hóa.
Thứ trưởng Hoàng Ðạo Cương cho rằng, những định hướng cụ thể của Ðảng và chính sách cụ thể của Nhà nước, cùng sự tham gia của toàn lực lượng xã hội, trong tương lại gần, di sản văn hóa sẽ thực sự trở thành một nguồn lực quan trọng góp phần thúc đẩy và duy trì sự phát triển bền vững của đất nước.
“Việc phát triển du lịch một cách mạnh mẽ tại một số khu di sản, trong khi chưa có đủ cơ sở hạ tầng, chưa có những công cụ pháp lý hữu hiệu để điều chỉnh các hành vi liên quan đã làm cho di sản có nguy cơ bị ô nhiễm do quá tải, nhất là trong mùa lễ hội. Có thể nói, mối quan hệ giữa bảo tồn di sản văn hóa và phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường - sinh thái của di sản chưa được xử lý hài hòa, chỉ tập trung phát triển kinh tế mà xem nhẹ bảo tồn di sản theo quan điểm phát triển bền vững của UNESCO. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa, với sự tác động mạnh mẽ của cuộc Cách mạng 4.0, nhiều sản phẩm, hình thức văn hóa mạng/văn hóa số được định hình, trong tương lai có thể sẽ định hình một dạng di sản văn hóa dạng mới (di sản số), sẽ bổ sung cho kho tàng di sản văn hóa của các dân tộc và nhân loại”, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nêu.
Những điều nêu trên đều là thách thức không nhỏ với di sản văn hóa truyền thống và những người làm công tác bảo tồn.