Hậu quả tai hại của chất kích thích
Một nghệ sĩ rock nói với tôi: “Chất kích thích như rượu, thuốc lá và ma túy được khá nhiều nghệ sĩ thế giới sử dụng để làm hưng phấn bản thân khi sáng tác và biểu diễn nhưng chúng để lại hậu quả thật khó lường và tàn phá cuộc đời, sự nghiệp của nhiều tên tuổi lớn”.
Eric Clapton, một nghệ sĩ hàng đầu thế giới đã phải vật lộn nhiều năm cai nghiện ma túy và trong thời gian này sự nghiệp của ông tụt dốc không phanh. Mãi đến khi cái chết của con đã làm Eric Clapton thức tỉnh và cai nghiện thành công. Từ đó, sự nghiệp âm nhạc của ông mới tỏa sáng trở lại.
Không may mắn như Eric Clapton, nhiều nghệ sĩ khác đã thiệt mạng vì dùng ma túy quá liều như Elvis Presley, Whitney Houston…
Mới đây, việc Công Trí - một nhà thiết kế tài năng Việt Nam - bị bắt vì liên quan đến ma túy đã gây sốc với người hâm mộ.
Những nghệ sĩ tên tuổi có một sức ảnh hưởng và lan tỏa đến khán giả, do đó việc dính tới chất gây nghiện thì ngoài hệ lụy với bản thân, những hành vi lệch chuẩn còn có nguy cơ khiến người hâm mộ quay lưng với nghệ sĩ và ngành nghệ thuật của họ. Rất nhiều khách hàng và cả đồng nghiệp tỏ ra thất vọng với Công Trí.
Nhỏ mà không nhỏ
Tôi biết câu chuyện của nghệ sĩ M. Anh thường nói: “Trước khi lên sân khấu mình có thói quen uống một vài chai bia giúp tăng sự tự tin và thêm bốc lửa trên sân khấu”. Nhưng rồi vì anh diễn mỗi đêm nên số lượng những chai, những vại không giảm đi mà tăng theo cấp số cộng, cấp số nhân. Một ngày, chính ban nhạc đã sa thải M vì anh luôn bước chân lên sân khấu trong tình trạng say khướt mà không nhớ nổi tên các bản nhạc.
Tình trạng lạm dụng thuốc lá, thậm chí ma túy khiến không chỉ các đồng nghiệp mà ngay cả các chủ quầy bar, vũ trường, nhà hát chán nản.
Anh H, chủ một quán nhạc nói: “Quán tôi đang rất đông khách mà bỗng dưng cứ vắng dần. Tìm hiểu ra thì nguyên nhân là vài anh chàng nghệ sĩ trước khi lên sân khấu lại lén hút cần sa khiến mùi cần sa luẩn quẩn trong quán nhạc. Khán giả họ rất tinh, nhận ra mùi chất kích thích, họ không quay lại quán nữa”. Việc tiếp theo của anh H là dừng cộng tác với những nghệ sĩ sử dụng cần sa và từ đó quán nhạc của anh đông đúc trở lại.
Ngộ nhận
Nghệ sĩ H. cho rằng “làm vại bia hay điếu thuốc lá sẽ khiến cho tai nghe hay hơn, chơi nhạc hay hơn” nhưng chính các đồng nghiệp trong ban nhạc phản đối hoàn toàn: “Mỗi khi lún sâu vào chất kích thích thì H chơi nhạc rất tệ, không ăn nhập gì với ban nhạc và mắc quá nhiều lỗi, người nghe ngán ngẩm”.
Chất kích thích thực sự không hề tăng thêm độ “bốc lửa” hay đam mê với nghệ thuật mà đó chỉ là sự ngụy biện của những người nghiện ngập và lạm dụng chất kích thích.
Giới nghệ sĩ thường nhắc tới các nghệ sĩ lớn như nghệ sĩ saxo Trần Mạnh Tuấn hoặc nghệ sĩ guitar Công Danh là những người luôn cháy bỏng trên sân khấu nhưng cuộc sống đời thường chỉn chu, chừng mực.
Nghệ sĩ guitar Công Danh suốt đời chỉ uống cà phê và không đụng tới một giọt bia. Anh nói: “Thật ra chỉ cần đam mê guitar cũng là quá đủ rồi, không cần đam mê gì khác nữa”.
Sức hút và năng lượng của người nghệ sĩ lan tỏa ra từ tình yêu với nghệ thuật và sự tôn trọng khán giả chứ không tỏa ra từ sức nóng của chất kích thích.
Bài học đắt giá
Lạm dụng chất kích thích không chỉ hủy hoại cá nhân một con người cụ thể mà còn hủy hoại những tài năng thiên bẩm, những thần tượng của giới trẻ và lấy đi rất nhiều trụ cột trong giới nghệ thuật. Anh L. một nghệ sĩ được chẩn đoán ung thư mà “nguyên nhân số một” là vì anh uống quá nhiều rượu mạnh và có thói quen “đã uống thì không ăn gì”.
Một nữ ca sĩ đau xót nói với tôi: “Có tháng em đi đưa đám tới vài nghệ sĩ đàn anh mà nguyên nhân mất mát đều liên quan đến việc các anh ấy hút thuốc quá nhiều hoặc uống rượu bia quá nhiều”.
Lạm dụng chất kích thích không phải là hiện tượng phổ biến trong giới nghệ sĩ, nơi mà công việc luôn đòi hỏi sự chỉn chu và cường độ lao động nghệ thuật cao. Một nghệ sĩ nói với tôi: “Chẳng ai dại gì đánh đổi 12-15 năm học hành nghệ thuật gian khổ để lấy những chai rượu hay ma túy cả. Nếu có, chỉ là một thiểu số rất nhỏ”.
Tuy nhiên, cũng theo chia sẻ của nhiều nghệ sĩ thì những khó khăn trong cuộc sống riêng tư, buồn chuyện gia đình hay thất nghiệp không tìm được sân khấu biểu diễn có thể dẫn người nghệ sĩ lún dần vào những thú vui tầm thường như bia rượu, chất kích thích… để giải sầu.
Ngày nay, thời đại 4.0, mọi thông tin lan truyền nhanh hơn gió đến mọi ngõ ngách mọi lứa tuổi, ảnh hưởng của các thần tượng tới giới trẻ như trường hợp nghệ sĩ Công Trí và nhiều nghệ sĩ khác có sức tác động không nhỏ tới xã hội.
Để giảm đi sự bất an, người ta cần tạo dựng được niềm tin và trước hết là gửi gắm niềm tin vào những thần tượng, người nổi tiếng, nghệ sĩ. Xưa cũng có câu: “Học thầy không tày học bạn” - những người nghệ sĩ chân chính xây dựng tên tuổi, sự nghiệp dựa trên một cuộc sống và hành động chuẩn mực chính là đầu tàu cho các đồng nghiệp và các thế hệ trẻ noi theo.
Eric Clapton sau khi cai nghiện thành công đã quyết định xây dựng một trại cai nghiện hầu như miễn phí. Bởi hơn ai hết ông hiểu sự vật lộn của các cá nhân và gia đình họ khi dính vào ma túy. Eric Clapton viết: “Chúng tôi tin rằng phần lớn những người đang phải chịu đựng chứng nghiện ngập đều có khả năng phục hồi nếu được cung cấp nền tảng phù hợp”.
