Viện Khoa học Hoàng gia Thụy Điển trao giải thưởng tương đương 1,1 triệu USD cho nhà văn Patrick Modiano. Viện này nhận định: “Với nghệ thuật hồi tưởng, ông đã tái hiện những số phận khó nắm bắt nhất và khám phá cuộc sống trong cảnh bị chiếm đóng”.
Ám ảnh chiến tranh
Hiện nay, rất ít nhà văn châu Âu vẫn còn bị ám ảnh triền miên bởi lịch sử hiện đại của người Do Thái như Patrick Modiano. Điều này rất tự nhiên vì Modiano sinh ra ở vùng ngoại ô Paris năm 1945 trong một gia đình Do Thái Tây Ban Nha có nguồn gốc ở Ý, dù tổ tiên của gia đình là những cư dân Hy Lạp, những giáo sĩ Do Thái nổi tiếng.
Cha của nhà văn, ông Albert Modiano, may mắn sống sót trong cuộc chiến ở Paris vì ông là một người hoạt động trên thị trường đen, kiếm lời từ những vụ làm ăn với Đức quốc xã. Là một nhà văn, Patrick Modiano đã dành nhiều thập kỷ để xác định cảm xúc của mình về những điều ông kế thừa.
Khi 13 tuổi, Modiano ở căn phòng của gia đình mà trong đó tràn ngập những ký ức về thời Đức quốc xã chiếm đóng với các giá sách đầy tác phẩm của những người từng ở đó.
Bị ảnh hưởng bởi những tâm hồn đầy mâu thuẫn, những số phận bi thảm, Modiano thường đề cập những vấn đề liên quan chủ nghĩa Phát xít và giai đoạn chiếm đóng trong các tác phẩm của mình.
Ở tuổi 21, Modiano xuất bản truyện ngắn đầu tiên nói về một trại tập trung mà trong đó những người trẻ tuổi vào những năm 1960 (thường được gọi là những đứa trẻ Himmler và Coca Cola) bị cầm tù bởi “trại bùa mê”, trong đó có những ca sĩ nổi tiếng như Mireille Mathieu, Francoise Hardy…
Không đọc lại tác phẩm của mình
Modiano đang sống ở Paris, ít khi chịu cho phỏng vấn. Trong một lần trả lời tạp chí France Today, ông chia sẻ: “Thực sự, tôi chưa từng nghĩ sẽ làm điều gì khác. Tôi không có bằng tốt nghiệp, không có mục tiêu cuối cùng để vươn tới... Tôi thực sự không thích đọc lại những tác phẩm của mình trước đây. Không phải tôi không thích chúng, mà bởi vì tôi không tự thừa nhận bản thân mình nữa, như một người diễn viên già đang xem lại bộ phim mà ông ta đóng hồi trẻ”.
 |
Các tác phẩm của Modiano thường tập trung vào những chủ đề như ký ức, sự lãng quên, bản sắc và tội lỗi. Paris thường hiện lên và cũng có thể được coi như một đối tượng sáng tạo trong các tác phẩm của ông. Những câu chuyện của ông cũng thường được xây dựng trên nền tảng tự truyện hoặc sự kiện xảy ra trong thời gian Đức chiếm đóng. Modiano đôi khi lấy chất liệu sáng tạo từ những cuộc phỏng vấn, những bài báo hoặc đoạn ghi chép mà chính ông giữ lại qua nhiều năm.
Một trong những tác phẩm nổi tiếng của “Rue Des Boutiques Obscures” (xuất bản năm 1978, giành giải Goncourt, được xuất bản ở Việt Nam với nhan đề “Phố những cửa hiệu u tối”) nói về một người gần như mất trí nhớ, trên hành trình từ Polynesia đến Rome, đang cố gắng thu thập dữ liệu về quá khứ và những người quen biết của mình.
Những tiểu thuyết đáng chú ý khác gồm tiểu thuyết đầu tay “La Place De L’Étoile” (tên tiếng Việt: Quảng trường ngôi sao), “Les Boulevards De Ceinture” (1972, Những đại lộ ngoại vi), “Dans Le Café De La Jeunesse Perdue” (2007, Ở quán cà phê của tuổi trẻ lạc lối), “Une Jeunesse” (1981, Một thời thanh xuân), “De Si Braves Garcons” (1982, Những chàng trai tốt biết mấy), “Quartier Perdu” (1985, Khu phố hẻo lánh), “Vestiaire De L’enfance” (1989, Phòng để quần áo thời ấu thơ), “Voyage De Noces” (1990, Chuyến du hành tân hôn), “Un Cirque Passe” (Một gánh xiếc đi qua), “Un Pedigree” (2005, Một phả hệ)...
Những cuốn tiểu thuyết của Modiano có quan hệ mật thiết với nhau vì cuốn ra đời sau chính là cuốn trước đó được mở rộng hoặc các nhân vật trong đó tái xuất trong những câu chuyện khác. Thành phố quê hương của tác giả và lịch sử của nó thường là mối liên kết giữa các câu chuyện.
