Trước chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (diễn ra vào tháng 9), cuộc đối thoại diễn ra trong sự nghi kỵ và gay gắt, báo Mỹ Wall Street Journal ngày 23/6 nhận xét.
Cuộc đối thoại thường niên liên quan 8 bộ thuộc chính phủ Mỹ. Wall Street Journal ghi nhận, cuộc gặp diễn ra trong bầu không khí căng thẳng về tình hình trên biển, các vấn đề an ninh mạng và kinh tế. Theo Reuters, phía Mỹ (Thứ trưởng Ngoại giao Antony Blinken dẫn đầu) đã nhắc lại lo ngại về những hành động yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở biển Đông. Mỹ cũng bày tỏ lo ngại về vấn đề gián điệp mạng, nhiều cuộc tấn công lớn vào hệ thống máy tính của Mỹ. Giới chức Mỹ cáo buộc tin tặc Trung Quốc đứng sau vụ đánh cắp thông tin của 14-18 triệu viên chức Mỹ. Các nhà điều tra Mỹ tin rằng, các vụ tấn công mạng gần đây đều xuất phát từ Trung Quốc và phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ đã lên tiếng về vấn đề này. Bắc Kinh đã không phản ứng ngay về những cáo buộc của Washington.
Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gia tăng, Bắc Kinh đã đình chỉ đàm phán về an ninh mạng một năm trước khi Mỹ buộc tội 5 sĩ quan quân đội Trung Quốc liên quan gián điệp mạng. Mặc dù các nhóm làm việc Mỹ-Trung không gặp nhau kể từ đó, nhưng chủ đề an ninh mạng vẫn là một vấn đề ưu tiên trong cuộc đối thoại chiến lược năm nay. Cả hai bên đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gặp gỡ, đối thoại và làm việc về các vấn đề vướng mắc.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Blinken và Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Trung Quốc chủ trì các cuộc đối thoại về tài chính và chiến lược trong hai ngày 23 và 24/6 tại Washington. Các quan chức quân sự cấp cao Mỹ-Trung đã đàm phán tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 22/6. Giới chức ngoại giao Mỹ cho biết, các cuộc đối thoại đã diễn ra thẳng thắn và nhằm vào những vấn đề trọng tâm. Hai bên nỗ lực làm việc để thể hiện có thể quản lý những lĩnh vực vẫn còn khác biệt và để thu hẹp những khác biệt đó, một quan chức Mỹ nói.
Về vấn đề an ninh, Mỹ lo ngại trước cách hành xử của Trung Quốc ở biển Đông. Mỹ ủng hộ những giải pháp ngoại giao để giải quyết căng thẳng giữa các bên tuyên bố chủ quyền. Mỹ cũng kiên quyết phản đối Trung Quốc bồi lấp và xây dựng các đảo nhân tạo thành các cơ sở quân sự trên biển Đông. Giới chức Trung Quốc tuyên bố rằng, các dự án mở rộng đảo đã gần hoàn tất, nhưng Mỹ vẫn lo ngại về khả năng xảy ra những hoạt động quân sự tại khu vực biển Đông.
Ngày 22/6, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Work cho biết, Trung Quốc đang rất nỗ lực nhằm thách thức ưu thế quân sự trên không và trong vũ trụ của Mỹ, buộc Lầu Năm Góc phải tìm kiếm những công nghệ và hệ thống vũ khí mới để luôn dẫn trước sự phát triển nhanh chóng của đối thủ. Phát biểu trước các chuyên gia quân sự và dân sự về không gian, ông Work thừa nhận Trung Quốc đang “nhanh chóng thu hẹp khoảng cách công nghệ”, phát triển các chiến đấu cơ tàng hình, máy bay trinh sát tiên tiến, tên lửa tinh vi và trang thiết bị chiến tranh điện tử trình độ hàng đầu. Khả năng quân sự của Trung Quốc tiếp tục cải thiện với tốc độ rất ấn tượng.
Xinhua hôm 22/6 dẫn lời Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Hứa Kỳ Lượng tuyên bố, Trung Quốc cần phải cách tân hơn nữa về trang thiết bị quân sự. Ông Work nói Mỹ vẫn dựa trên sự vượt trội về công nghệ suốt 25 năm qua, nhưng hiện nay khoảng cách ưu thế công nghệ đó đã trở nên quá mong manh và đang bị xói mòn. Lầu Năm Góc đang làm việc để phát triển các công nghệ mới nhằm duy trì vị thế tiên phong và với chi phí thấp hơn như vũ khí điện từ để đáp trả các cuộc tấn công.
Theo Bloomberg, chỉ huy tàu tác chiến ven bờ USS Fort Worth (tàu Mỹ từng bị tàu khu trục Trung Quốc bám theo khi tuần tra ở biển Đông tháng trước) nói rằng, Washington chờ đợi các cuộc chạm trán mới với tàu hải quân Trung Quốc. Wall Street Journal dẫn lời một quan chức cao cấp Mỹ cho biết sẽ có tiến triển, nhưng không có đột phá lớn nào trong cuộc đối thoại Mỹ-Trung lần này.
