Ngày 13/7, Báo Tiền Phong tổ chức Tọa đàm “Gỡ khó đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế” với sự tham dự của nhiều chuyên gia, cán bộ quản lý và bác sĩ ở nhiều bệnh viện lớn.
Bệnh viện dễ “dính bẫy” đấu thầu
Chia sẻ về lý do thiếu thuốc, vật tư y tế, PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho rằng, ngoài nguyên nhân chủ quan là lượng bệnh nhân tăng đột biến sau dịch và đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu thì nguyên nhân quan trọng nhất, cơ bản nhất là vướng mắc, bất cập từ quy định pháp luật.
Ông Cơ kể, nhiều nhà báo hỏi ông có phải sau nhiều vụ việc lao lý, các giám đốc bệnh viện e dè, sợ sệt? “Cá nhân tôi trả lời không và nhiều giám đốc bệnh viện khác cũng trả lời như thế”, ông Cơ nói, đồng thời cho rằng, câu chuyện chính nằm ở quy định pháp luật thiếu tính cập nhật, bất cập khiến bệnh viện có thể rơi vào “bẫy đấu thầu”.
Hà Nội phải huy động cả công an,thanh tra vào đấu thầu, mua sắm
Theo ông Vũ Trung Thành, Phó Giám đốc Sở Tài chính Hà Nội, việc đấu thầu thuốc, vật tư y tế của Hà Nội hiện giao cho Trung tâm Kiểm nghiệm Thuốc, Mỹ phẩm, Thực phẩm Hà Nội (thuộc Sở Y tế Hà Nội) thực hiện. Thành phố đã có chỉ đạo tăng cường lực lượng và chuyên môn cho Trung tâm bằng việc thành lập một tổ công tác hỗ trợ gồm đại diện các Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, thậm chí cả Thanh tra và Công an thành phố, giúp các cán bộ thực hiện có thể yên tâm triển khai đấu thầu thuốc ngay, giải quyết tình trạng cấp bách hiện nay.
Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai lấy ví dụ, giá thuốc, vật tư y tế đấu thầu được công bố trên Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế. Bệnh viện phải dựa vào công bố giá để làm bài thầu. Nhiều bệnh viện không biết giá thật của vật tư y tế là bao nhiêu bởi sau giá Hải quan nhập về còn thêm thuế, đào tạo nghiên cứu, chuyển giao mới thành giá thị trường. Nếu giá thành bán ra gấp 2, gấp 3 so với giá nhập về từ hải quan thì bệnh viện rơi vào “bẫy thổi giá”. “Vậy cơ quan nào thẩm định, chịu trách nhiệm giá công bố, giúp cơ sở y tế không bị thổi giá. Chúng tôi đề nghị trong văn bản pháp quy tới phải có hướng dẫn cụ thể”, ông Cơ nói.
Một cái bẫy khác, theo PGS Cơ là khi bệnh viện mua máy xét nghiệm thì thường phải mua hóa chất của hãng sản xuất máy nhưng trong bài thầu mà viết hóa chất A đáp ứng máy A thì rơi vào bẫy chỉ định thầu nên các bệnh viện khi làm bài thầu hết sức lúng túng. “Chúng tôi cần hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch, tránh tình trạng rơi vào bẫy chỉ định thầu. Đây là vấn đề rất khó khăn”, PGS Cơ chia sẻ.
“Rất dũng cảm mới dám vào hội đồng định giá gói thầu”
Ông Cơ cũng nêu một thực tế đau lòng là với cơ chế hiện nay, bệnh viện muốn mua vật tư tốt cho người bệnh rất khó. Nhiều thiết bị vật tư tiêu hao của Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ xếp ngang cùng với nhóm của các nước phát triển như Mỹ, Nhật, Châu Âu. Vì cấu hình kỹ thuật giống hệt nhau nên khi đấu thầu, cái này rẻ, cái đó trúng mà vật tư rẻ đi liền với chất lượng. Nhiều thiết bị, vật tư nhập về chất lượng rất không như ý.
 |
Các bệnh viện đang loay hoay trước hàng loạt các văn bản pháp luật liên quan đến mua sắm thuốc, vật tư y tế Ảnh: Vân Sơn |
Là người từng trực tiếp liên quan đến công tác đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế, ông Hoàng Tuân, Giám đốc Trung tâm mua sắm và thông tin tư vấn tài chính (Sở Tài chính Hà Nội) nêu thực tế, danh mục của Bộ Y tế có đến hơn 5.000 vật tư y tế, được phân làm các nhóm để đấu thầu, mua sắm. Thực tế, không có nhà cung cấp nào có thể cung cấp được tất cả, thành ra phải chia ra nhiều gói thầu. Sau đó, xảy ra tình trạng liên danh với nhau. Khi trúng thầu rồi có khi lại nhập hàng của nhau, khi hậu kiểm có thể dẫn đến kết luận mua bán lòng vòng để tăng giá.
Một vấn đề nữa, theo ông Tuân, các hạng mục mua sắm dưới 100 triệu thì được chỉ định thầu,bình thường không sao, khi kiểm tra, thanh tra lại nói chia nhỏ hạng mục mua sắm để không đấu thầu rộng rãi… “Đồng chí nào phải rất dũng cảm, có trách nhiệm mới dám vào hội đồng thẩm định giá các gói thầu y tế”, ông Tuân nói.
