Làng cách Hà Nội 15km đường trải nhựa, qua cầu Hà Đông rẽ phải đi một mạch khoảng 7km là ô tô có thể đỗ xịch trước cửa đình.
Chúng tôi đến vào lúc chiều tối, khi mọi việc tế tự đã xong. Trong đình các cụ cao niên đang ngồi chờ cỗ bưng lên
 |
Mâm cỗ đặc biệt chỉ có xôi trắng, thịt gà sống thiến (chủ yếu là mỡ và da) và chuối tiêu. Bên kia đường, bãi đất trống cho đám trai tráng và trẻ con chơi các trò bài bạc cò con, phi tiêu, ném bóng có thưởng hoặc đu quay.
 |  |
Kế đó là chiếu xóc đĩa. Ai không bị cờ bạc cám dỗ có thể ngồi ăn ngô nướng, cá nướng... bên bếp than hồng.
Chúng tôi vào thăm nhà cụ Nguyễn Thị Chúc - nghệ nhân ca trù duy nhất trong làng và là một trong 2 nghệ nhân của miền Bắc (người kia là NSƯT Phó Thị Kim Đức cung người Ngãi Cầu nhưng ở Hà Nội). Ngôi nhà 3 gian tuềnh toàng. Cụ rót nước tiếp khách.
Đột nhập vào gian trong thấy bếp ga, và bên kia là cây đàn dựng sẵn. Đợi đoàn của đệ tử chân truyền Phạm Thị Huệ (CLB Ca trù Thăng Long) về là thầy trò bà cháu đưa nhau ra đình. Tại đình, bà Chúc cùng học trò dâng lễ cho các cụ tiên chỉ rồi khấn trước bàn thờ.
 |  |
Bà Chúc có thể coi là nghệ nhân ca trù có nhiều học trò nhất cho đến lúc này. Phong cách ca trù Ngãi Cầu không chỉ truyền đến Hà Nội mà còn đến tận Thái Bình.
 |  |
Trước khi buổi hát bắt đầu, vị chủ tế thi lễ trước bàn thờ. Hai mâm nhôm được bày ra. Bà Chúc mở màn bằng bài Thét nhạc. Đúng thủ tục còn có hát dâng hương và hát giai (do một nam giới đứng vừa đàn vừa hát)...
 |  |
Chiếu trên là nơi dành cho các quan viên khả kính. Vị chủ tế mời một số lão niên ra cầm chầu. Tuy nhiên muốn đánh trống cái, các cụ cũng phải trả tiền.
 |
Nguyễn Thị Hường - cháu bà Chúc hát "Gửi thư". Sau, mẹ con đào nương Phạm Thị Huệ, đào nương Bạch Vân (CLB Ca trù Hà Nội) cũng góp giọng trong trích đoạn "Tỳ bà hành". Hát cuối cùng là chị Liêm- người ở làng nhưng lại hát theo phong cách Thái Hà. Chị dùng bộ phách riêng làm từ một thanh tre mộc mạc.
Cuối buổi, 2 mâm tiền kha khá chứng tỏ ca trù còn được trọng vọng tại nơi đây.
 |
Hết hát, các học trò còn kéo nhau về nhà bà trùm ăn khao đến gần nửa đêm. Năm nay 78 tuổi, bà trùm ca trù Ngãi Cầu vẫn thường xuyên tham gia biểu diễn với CLB Ca trù Thăng Long. Buổi diễn khai xuân của CLB sẽ diễn ra vào 3 giờ chiều ngày 11 tháng Giêng (tức 17/2 DL) tại đình làng Võng Thị (Tây Hồ- Hà Nội). Đây cũng là địa điểm biểu diễn thường xuyên của CLB vào các chiều Chủ nhật đầu tiên trong tháng.
