Hội thảo khoa học “Nghệ An - Phát triển tiềm năng và thu hút đầu tư du lịch” được tổ chức với sự tham gia của các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp du lịch và đại diện các cơ quan Trung ương, địa phương. Hội thảo đã nhận được 23 bài tham luận cùng nhiều ý kiến trao đổi sâu sắc của các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp. Các ý kiến khẳng định tiềm năng, lợi thế nổi trội của du lịch Nghệ An, đồng thời thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, tồn tại và đưa ra những định hướng nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, đưa Nghệ An vươn lên trở thành trung tâm du lịch của khu vực Bắc Trung Bộ.
Hướng tới một điểm đến hấp dẫn và khác biệt
Theo bà Phạm Thị Ngọc Hạnh, Trưởng phòng Marketing chuỗi Vinpearl (Tập đoàn Vinggroup), trong những năm gần đây, du lịch Nghệ An đã có những bước phát triển tích cực, tốc độ tăng trưởng ổn định và ngày càng thể hiện rõ vai trò trong cơ cấu kinh tế địa phương. Tỉnh hiện đã hình thành hệ thống sản phẩm du lịch tương đối đa dạng, phân bố theo từng không gian đặc thù.
Cụ thể, khu vực Cửa Lò - Cửa Hội có lợi thế phát triển du lịch biển, nghỉ dưỡng, golf và vui chơi giải trí; thành phố Vinh giữ vai trò là trung tâm hành chính, kinh tế của Bắc Trung Bộ, phù hợp phát triển du lịch đô thị, công vụ và MICE. Trong khi đó, miền Tây Nghệ An với Vườn Quốc gia Pù Mát cùng hệ thống bản làng dân tộc là nền tảng quan trọng cho du lịch sinh thái, cộng đồng và khám phá thiên nhiên. Bên cạnh đó, các sản phẩm du lịch văn hóa, lịch sử tâm linh gắn với Kim Liên, Truông Bồn, Đền Ông Hoàng Mười… đã góp phần tạo nên bản sắc riêng cho du lịch Nghệ An.
Đặc biệt, theo đại diện Vinpearl, yếu tố con người Nghệ An với truyền thống văn hóa đặc sắc, sự thân thiện và hiếu khách chính là lợi thế “mềm” quan trọng, góp phần tạo nên những trải nghiệm khác biệt cho du khách.
Trên cơ sở đó, bà Phạm Thị Ngọc Hạnh cho biết Vinpearl tiếp cận đầu tư tại Nghệ An không theo mô hình đơn lẻ, mà theo hướng đầu tư đồng bộ, xây dựng hệ sinh thái du lịch đa trải nghiệm, trong đó mỗi điểm đến đảm nhiệm một vai trò chiến lược riêng, có tính bổ trợ lẫn nhau. Đây được xem là nền tảng để Nghệ An từng bước chuyển mình từ một điểm đến giàu tiềm năng trở thành trung tâm du lịch của khu vực Bắc Trung Bộ, đồng thời là mắt xích quan trọng trên trục du lịch Bắc - Trung - Nam.
Từ góc nhìn của doanh nghiệp lữ hành, bà Tạ Thị Tú Uyên - Phó Giám đốc Ban Phát triển Kinh doanh Vietravel - cho rằng dù sở hữu nhiều tiềm năng, song du lịch Nghệ An vẫn chưa thu hút được hệ thống tour tuyến đa dạng như kỳ vọng của thị trường.
Một trong những điểm nghẽn lớn nhất được bà Uyên chỉ ra là hạ tầng hàng không, khi tiềm năng của Cảng Hàng không Vinh chưa được khai thác tương xứng. Sân bay hiện chưa có đường bay quốc tế ổn định, tần suất các đường bay nội địa còn thấp, khung giờ bay chưa thực sự thuận lợi cho du lịch, trong khi giá vé vào mùa cao điểm thường tăng cao. Ngoài ra, sự thiếu liên kết chặt chẽ giữa hàng không và doanh nghiệp lữ hành cũng khiến việc xây dựng các gói tour trọn gói, có tính cạnh tranh gặp nhiều khó khăn.
Ở khía cạnh sản phẩm, du lịch Nghệ An vẫn thiếu những điểm nhấn đủ mạnh để tạo sự khác biệt. Các tour biển tại Cửa Lò chưa có nhiều sản phẩm đặc thù so với các điểm đến biển khác trong khu vực; các sản phẩm du lịch văn hóa - lịch sử tuy giàu giá trị nhưng chưa được đầu tư theo hướng kể câu chuyện hấp dẫn, thiếu chiều sâu trải nghiệm. Bên cạnh đó, hệ thống dịch vụ cao cấp, đặc biệt là cơ sở lưu trú đạt chuẩn 4-5 sao còn hạn chế, trong khi liên kết vùng trong xây dựng tour tuyến vẫn chưa rõ nét.
Theo đại diện Vietravel, công tác truyền thông, quảng bá cũng là một “nút thắt” cần sớm được tháo gỡ, khi Nghệ An chưa xây dựng được một câu chuyện thương hiệu du lịch đủ mạnh và thống nhất để tạo dấu ấn trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế.
Cần những đột phá mang tính chiến lược
Tại hội thảo, ông Lê Doãn Hợp - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An - nhấn mạnh, giá trị cốt lõi làm nên bản sắc du lịch Nghệ An nằm ở con người cùng chiều sâu lịch sử, văn hóa. Đây được xác định là “cái gốc” cần được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển du lịch. Theo ông, Nghệ An giống như “một cô gái đẹp nhưng chưa được trang điểm”, giàu tiềm năng nhưng chưa được khai thác tương xứng. Nếu có chính sách phù hợp và quyết tâm đủ lớn, tỉnh hoàn toàn có thể tạo ra bước bứt phá.
Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An cũng cho rằng, Nghệ An hội tụ bốn nhóm tiềm năng lớn để phát triển du lịch bền vững, gồm: Truyền thống lịch sử, văn hóa đặc sắc; du lịch danh nhân và các dòng họ văn hóa; du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng với hệ thống rừng, biển, sông, hồ phong phú; du lịch gắn với thể thao cùng các cụm dịch vụ đa chức năng. Tuy nhiên, những hạn chế hiện nay chủ yếu xuất phát từ tư duy phát triển, cơ chế chính sách và hạ tầng chưa đồng bộ. Vì vậy, tỉnh cần sớm ban hành nghị quyết chuyên đề về du lịch, lựa chọn nhà đầu tư chiến lược và đổi mới tư duy quản lý theo hướng đồng hành, tạo điều kiện cho doanh nghiệp.
Ở góc độ quản lý Nhà nước, ông Nguyễn Trùng Khánh - Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam - nhận định, hiện chưa có bộ tiêu chí chính thức để xếp hạng mức độ sẵn sàng của một địa phương trên lộ trình trở thành điểm đến du lịch quốc gia. Tuy nhiên, xét theo các tiêu chí cốt lõi như tài nguyên, sản phẩm, hạ tầng và năng lực quản trị điểm đến, Nghệ An dù sở hữu tiềm năng lớn nhưng vẫn chưa chuyển hóa được đầy đủ lợi thế thành các sản phẩm du lịch có sức cạnh tranh cao.
Theo Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, nếu đặt trên một “thang đo” tương đối, Nghệ An hiện vẫn ở mức khiêm tốn so với tiềm năng sẵn có. Điều này đòi hỏi tỉnh phải đổi mới mạnh mẽ tư duy phát triển, đầu tư hạ tầng, hoàn thiện sản phẩm và nâng cao năng lực quản trị điểm đến nếu muốn từng bước khẳng định vị thế là điểm đến du lịch quốc gia trong tương lai.
Từ góc nhìn của thế hệ trẻ, người đẹp Phạm Thùy Dương - Đại sứ Du lịch và Môi trường Hoa hậu Việt Nam 2024 - chia sẻ, việc lan tỏa hình ảnh và câu chuyện về Nghệ An cần bắt đầu từ những trải nghiệm chân thực. Khi du khách được trực tiếp cảm nhận, du lịch sẽ không còn là những thông điệp quảng bá khô cứng mà trở thành lời mời gọi chân thành.
Theo người đẹp Phạm Thuỳ Dương, phát triển du lịch bền vững, gắn với bảo tồn và phát huy giá trị di sản, văn hóa và môi trường chính là hướng đi lâu dài, để Nghệ An không chỉ là điểm đến, mà còn là nơi để ghi nhớ, yêu mến và mong muốn quay trở lại.
Kết thúc hội thảo, bà Trần Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An - cho biết, các ý kiến, tham luận đã thống nhất cao về yêu cầu cần có những giải pháp đồng bộ và mang tính đột phá để du lịch Nghệ An phát triển tương xứng với tiềm năng.
"Trọng tâm là nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, thu hút nhà đầu tư chiến lược, xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù dựa trên lợi thế về tài nguyên, văn hóa và con người Nghệ An. Cùng với đó, tỉnh cần tăng cường liên kết vùng, đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến du lịch theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và chú trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Đặc biệt, phát triển du lịch bền vững gắn với bảo tồn, phát huy giá trị di sản và môi trường được xác định là hướng đi xuyên suốt trong thời gian tới", bà Trần Thị Mỹ Hạnh chia sẻ.
