 |
| Tướng Abdourahmane Tiani, người được phe đảo chính tuyên bố là nguyên thủ quốc gia mới của Niger. Ảnh: Reuters |
Cuộc đảo chính đã gây lo lắng cho các đồng minh phương Tây và các quốc gia châu Phi, những người e ngại rằng nó có thể cho phép các nhóm Hồi giáo hoạt động ở vùng Sahel mở rộng phạm vi và tạo cho Nga một chỗ đứng để tăng cường ảnh hưởng.
Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã cố gắng đàm phán với chính quyền quân sự nhưng cho biết họ sẵn sàng gửi quân đến Niger để khôi phục trật tự hiến pháp nếu các nỗ lực ngoại giao thất bại.
Trong một dấu hiệu tiến triển hiếm hoi hôm 22/8, nhà hòa giải của ECOWAS - ông Abdulsalami Abubakar, cựu lãnh đạo quân sự của Nigeria - cho biết chuyến thăm cuối tuần tới Niger "rất hiệu quả" và ông vẫn hy vọng về một giải pháp hòa bình.
"Không ai muốn tham chiến", ông nói với các phóng viên ở Abuja (thủ đô Nigeria) sau khi báo cáo tóm tắt với Tổng thống Nigeria Bola Tinubu về sứ mệnh của mình.
"Chúng tôi bắt đầu nói chuyện. Họ (phe đảo chính) đã đưa ra quan điểm của riêng họ. Hy vọng chúng tôi sẽ đạt được điều gì đó”, ông nói nhưng không đưa ra chi tiết.
Hội đồng An ninh và Hòa bình AU cho biết trong một thông cáo hôm thứ Ba (22/8) rằng họ đã ghi nhận quyết định của ECOWAS về việc kích hoạt lực lượng dự phòng và yêu cầu Ủy ban AU đánh giá tác động kinh tế, xã hội và an ninh của việc triển khai một lực lượng như vậy.
Hội đồng cũng tuyên bố đã yêu cầu Ủy ban AU lập danh sách các thành viên của chính quyền quân sự và những người ủng hộ để áp dụng các biện pháp trừng phạt.
ECOWAS đã áp đặt các biện pháp trừng phạt rộng rãi đối với Niger, điều mà AU tán thành.
AU nhắc lại lời kêu gọi các lãnh đạo phe đảo chính trả tự do ngay lập tức cho Tổng thống dân cử Mohamed Bazoum và trở về doanh trại của họ.
Chính quyền quân sự đã bác bỏ lời đề nghị từ chức và đề xuất thời hạn ba năm để tổ chức bầu cử, một kế hoạch mà ECOWAS đã bác bỏ.
Ali Ndume, đại diện từ Nigeria, cho biết Nghị viện ECOWAS, một trong những tổ chức của khối, phản đối việc gửi quân đến Niger.
Ông nói với các nhà báo ở Abuja hôm thứ Ba, sau cuộc họp quốc hội về Niger vào đêm hôm trước rằng: “Lập trường của chúng tôi xuất phát từ những tác động nghiêm trọng mà một cuộc can thiệp quân sự vào Niger có thể mang lại. Không có phương án thay thế nào cho giải pháp ngoại giao.”
Các nhà lãnh đạo khu vực bày tỏ quan điểm cứng rắn với Niger, để thể hiện rằng việc đảo chính sẽ không được dung thứ trong khu vực này. Đây là cuộc đảo chính thứ bảy ở Tây và Trung Phi kể từ năm 2020.
Niger có ý nghĩa chiến lược vì là căn cứ để quân đội Mỹ và Pháp chống lại các nhóm chiến binh Hồi giáo trong khu vực, đồng thời là một trong những nhà sản xuất uranium lớn nhất thế giới.
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan nhắc lại lời kêu gọi trả tự do cho Tổng thống Bazoum và cho biết Mỹ sẽ tiếp tục tham vấn với ECOWAS. "Chúng tôi đang làm việc tích cực với tất cả các đối tác, bao gồm cả Pháp để cố gắng đảm bảo duy trì nền dân chủ ở Niger”, ông Sullivan nói.
Đài phát thanh nhà nước Algeria cho biết vào cuối ngày 21/8 rằng Algeria đã từ chối yêu cầu của Pháp về việc cho phép máy bay sử dụng không phận của nước này để thực hiện một chiến dịch quân sự ở Niger. Pháp phủ nhận việc đưa ra bất kỳ yêu cầu nào như vậy. Không rõ Algeria đề cập đến hoạt động nào.
AU cho biết họ phản đối mạnh mẽ bất kỳ sự can thiệp nào từ các yếu tố và quốc gia bên ngoài châu Phi, bao gồm cả các công ty quân sự tư nhân, dường như ám chỉ tập đoàn Wagner của Nga đang hoạt động ở nước láng giềng Mali.
