Nhà bà Hà (sinh năm 1970) có diện tích khoảng 30m2, một trệt, một lầu là một trong những căn nhà hiếm hoi còn sót lại trong khu đất 4,3 ha thuộc khu phố 1 (phường Bình An, Quận 2, TPHCM). Bà là một trong số hơn 100 trường hợp người dân đang khiếu kiện tại dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm (ĐTMTT).
Bà Hà cho hay vài ngày trước, có hai người lạ bất ngờ đến nhà bà vào buổi tối đề nghị thương lượng bồi thường. “Họ đề nghị vợ chồng tôi rút đơn, bàn giao nhà đất và cam kết đền bù đất theo giá thị trường, nhưng tôi không đồng ý. Khu 4,3 ha nằm ngoài quy hoạch dự án nên không có bất cứ lý do gì để giải tỏa”, bà Hà cho hay.
Một số trường hợp đang khiếu nại dự án khu ĐTMTT cũng cho hay “đã nhận được những cuộc gọi của người lạ đề nghị thương lượng tiền bồi thường nhà đất bị giải tỏa và yêu cầu người dân rút đơn khiếu kiện”. Ông Lê Văn Lung, đại diện một số hộ dân nói: Sau khi Thanh tra Chính phủ vào cuộc, một số quan chức địa phương và Ban Quản lý khu ĐTMTT thời kỳ trước, hiện nghỉ hưu nhiều lần gặp người dân đề nghị thương lượng đền bù. Cá nhân ông Lung được đề nghị trả bằng… 8 nền đất trên đường Lương Định Của và 2 nền được quy đổi ra tiền để bồi hoàn cho hơn 1.000 m2 nhà đất bị cưỡng chế thu hồi trái pháp luật (nằm hoàn toàn trong khu 4,3 ha ở vị trí mặt tiền đường Lương Định Của) nhưng ông Lung không đồng ý.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, phần diện tích 4,3 ha thuộc Khu phố 1 (phường Bình An) không có trong quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm (phần lõi với diện tích 770 ha) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Việc UBND TPHCM thu hồi 4,3 ha đất nói trên để thực hiện một số dự án trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm là chưa đủ cơ sở pháp lý.
Trao đổi với PV Tiền Phong, lãnh đạo UBND TPHCM khẳng định, chính quyền thành phố đang nghiêm túc thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ. UBND TPHCM đã lập Tổ công tác liên ngành để rà soát đề xuất chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân. Thành phố không có chủ trương “đi đêm”, (thương lượng ngầm) với người dân. Mọi quyền lợi của người dân được UBND TPHCM giải quyết công khai, minh bạch, đúng pháp luật.
Tổ công tác liên ngành do ông Nguyễn Phước Hưng, Chủ tịch UBND Quận 2 làm Tổ trưởng có nhiệm vụ kiểm tra, rà soát đề xuất chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư thực hiện quy hoạch Khu ĐTMTT. Theo ông Nguyễn Phước Hưng, khu 4,3 ha có khoảng 300 trường hợp bị giải tỏa, trong đó nhiều hộ dân đã được bố trí nơi ở mới. Nếu hộ nào vẫn muốn giữ nơi đang ở thì địa phương sẽ thẩm định giá hai nơi rồi chi trả cho bà con phần chênh lệch.
Đối với những hộ chưa có nơi ở và muốn định cư tại chỗ, Tổ công tác đề xuất thành phố phương án hoán đổi đất cho người dân bị giải tỏa sai trong khu 4,3 ha theo nguyên tắc hoán đổi đúng diện tích cho bà con.
“Bà con ở Thủ Thiêm khiếu nại nhà đất bị giải tỏa ngoài ranh quy hoạch của dự án, mình bác đơn của bà con, Tòa án cũng bác đơn. Nhưng bây giờ Thanh tra Chính phủ kết luận khác với mình. Mình phải cầu thị, nhìn thẳng vào sự thật.
Chủ tịch HÐND TPHCM Nguyễn Thị Quyết Tâm
Không đồng tình hoán đổi đất
Tại buổi tiếp xúc với người dân Thủ Thiêm mới đây, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong cho biết thành phố lập hai tổ công tác để giải quyết khiếu nại của người dân Thủ Thiêm. Các chính sách đề xuất xin ý kiến đều trên tinh thần có lợi nhất cho người dân.
Ông Nguyễn Văn Thạch, nguyên Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng Ban Điều hành Khu phố 1 cho biết kết luận của Thanh tra Chính phủ có một số nội dung ông chưa đồng tình. Vì một số bản đồ người dân đang có thì không chỉ khu 4,3 ha mà cả 5 khu phố thuộc 3 phường đều nằm ngoài ranh giới dự án và bị giải tỏa sai. Khu 4,3 ha thuộc khu phố 1, trước kia là khu giãn dân và cư xá công nhân. Cả khu có 49 dãy nhà được chia thành khu A, khu B. Khu A có 5 dãy, từ A1 đến A3 dành bố trí cho cán bộ phường; hai dãy A4, A5 bố trí cho giáo viên trường cấp 1.
“Tổ 3 có 3 dãy B1, B2, B3; Tổ 4 có 2 dãy B4, B5, Tổ 5 gồm 3 dãy B6, B7, B8. Bình quân mỗi tổ là hai dãy. Khu 4,3 ha trước khi tách quận thuộc ấp 2 xã An Khánh, huyện Thủ Đức”, ông Thạch cho hay.
Theo ông Lê Văn Lung, việc công bố chỉ có 1 ô phố đầu đường Trần Não thuộc khu 4,3 ha nằm ngoài ranh quy hoạch là bất hợp lý vì chưa tìm thấy bản đồ kèm Quyết định 367/QĐ-TTg của Thủ tướng thì không có cơ sở xác định khu nào nằm ngoài ranh, trong ranh…
Trao đổi với PV Tiền Phong, nhiều hộ dân cho biết không đồng tình với phương án hoán đổi đất UBND TPHCM đưa ra. Nguyện vọng của bà con là nhà đất nằm ngoài phạm vi giải tỏa chính quyền phải thu hồi trả lại cho người dân và bồi thường các tổn thất mà người dân phải gánh chịu oan ức nhiều năm qua.
Bà Nguyễn Thị Kim Phượng cho biết: Nhà đất của gia đình bà nằm ngoài ranh quy hoạch. Năm 2008, Thanh tra TPHCM cũng đã có kết luận khẳng định một phần khu phố 1 (trong đó có nhà bà Phượng) không nằm trong quy hoạch dự án khu ĐTMTT. Thế nhưng, chính quyền Quận 2 liên tục ban hành quyết định cưỡng chế. Nhà bà bị đập 2 lần, bà phải dựng chòi trên khu đất của mình để ở và đi khiếu nại suốt mấy năm qua.
“Đập phá nhà dân sai thì phải bồi thường và xử lý cán bộ làm sai còn nhà đất của tôi không liên quan đến dự án thì phải trả lại để tôi cất nhà sớm ổn định cuộc sống”, bà Phượng kiến nghị.
Còn bà Lê Nguyễn Kim Diện dù đã nhận tiền bồi thường nhưng biết bị thu hồi đất sai đang đề nghị trả lại tiền và yêu cầu UBND Quận 2 sửa sai bằng cách trả lại nhà đất cho gia đình bà.
Xử lý cá nhân vi phạm
Ông Võ Văn Hoan, Chánh Văn phòng UBND TPHCM cho biết: Chậm nhất đến ngày 30/11, TPHCM xây dựng chính sách bồi thường thiệt hại, hỗ trợ, tái định cư đối với các hộ dân trong phần đất diện tích khoảng 4,3 ha và công khai xin ý kiến người dân.
“UBND TPHCM sẽ triển khai ngay các chính sách phù hợp để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước, của người sử dụng đất và của chủ đầu tư; kiểm điểm, xác định trách nhiệm, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm thuộc thẩm quyền nhằm yên dân, tạo điều kiện tiếp tục thực hiện đầu tư xây dựng Thủ Thiêm thành một khu đô thị hiện đại”, ông Hoan nói.
Các dự án treo, giao đất sai… trong khu tái định cư 160 ha sẽ bị thu hồi
Theo kế hoạch của UBND TPHCM, việc kiểm tra, rà soát các dự án trong khu tái định cư 160 ha phải hoàn thành trước ngày 1/11. Theo Phó Chủ tịch UBND TPHCM Trần Vĩnh Tuyến, trong số 52 dự án đã giao đất trong khu 160 ha, những dự án nào đã triển khai hiệu quả thì vẫn tiếp tục thực hiện. Các dự án giao đất sai hoặc giao đất nhưng chưa triển khai UBND TPHCM sẽ tiến hành thu hồi.
Bà Hà sử dụng sơ đồ chứng minh căn nhà của mình nằm ngoài phạm vi giải tỏa 
Căn nhà còn sót lại trong khu 4,3 ha mà Thanh tra Chính phủ kết luận ngoài phạm vi giải tỏa của dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm 
