Vũ khí laser giờ là thực tế chiến trường. Hải quân Mỹ triển khai laser LAWS trên tàu vận tải đổ bộ USS Ponce từ năm 2016. Tuy nhiên, đến nay chỉ có các loại vũ khí cỡ lớn, kiểu như pháo laser gắn trên tàu hoặc các phương tiện chuyên chở khác. Các loại vũ khí laser cỡ nhỏ vẫn đang được phát triển.
Dùng để tiêu diệt drone cỡ nhỏ
Theo một thông báo hợp đồng được đưa ra tháng trước, MZA Associates ở bang New Mexico (công ty hàng đầu thế giới về lập mô hình, phân tích, thiết kế, phát triển, tích hợp và thử nghiệm laser năng lượng cao) sẽ “thiết kế, phát triển, chuyển giao, tích hợp, thử nghiệm và trình diễn một C-UAS HELWS nhỏ gọn, di động, giá rẻ và đáng tin cậy”. C-UAS HELWS là viết tắt của Hệ thống vũ khí laser năng lượng cao chống máy bay không người lái. MZA dự kiến sẽ hoàn thành công việc chế tạo vũ khí laser mới vào tháng 8/2023.
Các hệ thống laser với mức năng lượng 150 kilowatt có thể phá hủy nhiều loại mục tiêu. Còn laser 10 kilowatt chỉ đủ để hạ các loại drone dân dụng cỡ nhỏ. Tuy nhiên, chính loại drone cỡ nhỏ 4 động cơ đang ngày càng trở thành mối đe dọa lớn hơn trên chiến trường.
MZA chưa công bố cụ thể về việc phát triển C-UAS HELWS. Tuy nhiên, Văn phòng Nghiên cứu hải quân (ONR) của Hải quân Mỹ đã cung cấp một số thông tin chi tiết. “Theo hợp đồng trị giá 18,6 triệu USD ký với Hải quân hồi tháng 8, MZA đang phát triển một hệ thống vũ khí laser có thể mang vác dễ dàng để chống lại các thiết bị bay không người lái của đối phương”, ông Frank Peterkin, một cán bộ chương trình của ONR, nói với tạp chí Mỹ Forbes ngày 27/9.
Thuật ngữ “mang vác dễ dàng” không hoàn toàn có nghĩa là “di động”, “một người có thể xách được”. Ông Peterkin giải thích rằng, C-UAS HELWS không phải là hệ thống vũ khí kiểu xách tay.
“Một hệ thống đầy đủ vẫn cần máy móc, thiết bị như xe tải, cần trục… để lắp đặt ban đầu và/hoặc chuyển tới các địa điểm khác”, ông nói.
Vì vậy, hệ thống vũ khí laser sẽ chưa thể nhỏ gọn trông như khẩu súng trường được. Nó sẽ giống khẩu súng máy hạng nặng Browning M2 nặng 38kg, cộng thêm bệ chống ba chân nặng 20kg và mỗi hộp đạn nặng 16kg.
Hệ thống vũ khí mới sẽ có kích thước nhỏ hơn loại nhỏ nhất hiện nay – Hệ thống vũ khí laser năng lượng cao do hãng Raytheon phát triển năm 2019.
“Hệ thống vũ khí laser năng lượng cao của Raytheon Intelligence & Space là hệ thống vũ khí laser nhỏ gọn nhất thuộc dòng 10 kilowatt”, ông Evan Hunt, giám đốc bộ phận phát triển laser năng lượng cao của Raytheon, nói.
Hệ thống vũ khí này được phát triển trong vòng 2 năm sau khi Không quân Mỹ đặt hàng Raytheon chế tạo một loại vũ khí laser nhỏ gọn để gắn trên xe tác chiến hạng nhẹ (JLTV). Trước đó, các hệ thống vũ khí laser cồng kềnh hơn, nặng nề hơn, chỉ có thể được gắn trên xe lớn 8 bánh.
 |
PHaSR là một loại vũ khí laser công suất thấp được phát triển vào những năm 2000, dành cho Không quân Mỹ. Loại vũ khí laser mới của Hải quân Mỹ sẽ mạnh hơn nhiều nhưng lại gọn nhẹ hơn. Ảnh: US Air Force. |
Mỹ đang tăng tốc phát triển các loại vũ khí laser. Chúng xuất hiện từ những năm 1960, và quân đội Mỹ đã bắn hạ chiếc máy bay không người lái đầu tiên của mình bằng tia laser vào năm 1973. Trong 5 năm qua, hệ thống vũ khí laser đã nhỏ gọn hơn (trước lắp trên tàu, giờ có thể lắp trên xe tác chiến hạng nhẹ).
5 thành phần chính của vũ khí laser
Hệ thống vũ khí laser năng lượng cao (HELWS) gồm 5 thành phần chính. “Về cơ bản, HELWS là bốn hộp hệ thống phụ, mỗi hộp có kích thước tương đương một chiếc vali lớn. Cuối cùng, nó có một quả bóng cảm biến có kích thước gần bằng một quả bóng rổ”, ông Hunt nói.
Mỗi hệ thống trong số bốn hệ thống phụ đều quan trọng đối với vũ khí laser. Chúng bao gồm bộ phận laser, tạo chùm tia, pin, hệ thống điện biến năng lượng pin thành những chùm năng lượng mạnh, và hệ thống quản lý nhiệt để đối phó với nhiệt thải. Quả bóng cảm biến hướng tia laser vào mục tiêu. Điều này không đơn giản khi cố gắng giữ một chấm laser đứng yên trên một mục tiêu không người lái đang bay trên không.
Theo ông Hunt, các công nghệ thương mại đã giúp giảm kích thước của HELWS tới mức mong muốn. “Ví dụ, bộ khuếch đại laser sợi quang là một công nghệ tương đối mới được sử dụng để cắt và hàn chính xác trên khắp thế giới. Chúng tôi kết hợp nhiều chùm tia cấp kilowatt từ các bộ khuếch đại cỡ hộp giày để tạo ra một chùm tia đơn nhất mạnh mẽ hơn”, ông nói.
Tương tự, công nghệ pin đã được cải thiện rất nhiều nhờ vào sự tiến bộ của xe điện.
“Một ví dụ khác là khả năng lưu trữ năng lượng mà chúng tôi nhận được từ pin lithium-ion tiên tiến trong ngành công nghiệp xe lai. Những điều này cho phép chúng tôi lưu trữ hàng trăm giây nguồn điện laser năng lượng cao theo yêu cầu và có thể sạc lại trong một hộp nhỏ gọn”, ông Hunt nói.
 |
Loại vũ khí laser mới sẽ nhỏ gọn hơn HELWS của hãng Raytheon (được lắp trên xe tác chiến hạng nhẹ MRZR). Ảnh: Raytheon. |
Tất cả năm yếu tố sẽ cần được thu nhỏ thành một tỷ lệ thích hợp. Nếu hệ thống nguồn và tia laser có kích thước bằng hộp diêm, nhưng pin và hệ thống quản lý nhiệt vẫn to cỡ chiếc vali, thì tổng thể vũ khí vẫn sẽ cồng kềnh, không đáp ứng yêu cầu chiến trường.
Ông Hunt nói: “Vẫn sẽ cần những đột phá thế hệ mới hơn nữa ở cấp độ hệ thống phụ trước khi chúng ta có thể hình dung về một loại súng lục laser cầm tay”.
