Từ lần tổ chức đầu tiên năm 2023 đến DANAFF III (2025), quy mô liên hoan đã mở rộng vượt bậc: thời lượng tăng từ 5 lên 7 ngày, hơn 100 tác phẩm trình chiếu, hàng chục sự kiện hội thảo và gặp gỡ chuyên môn. Cùng với khách quốc tế, giới làm phim, nhà đầu tư và phóng viên đổ về, DANAFF đang góp phần định vị lại hình ảnh Đà Nẵng - không chỉ là “thành phố du lịch”, mà là đô thị sáng tạo đang hình thành bản sắc văn hóa riêng.
Bà Nguyễn Thị Anh Thi - Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng - khẳng định: “Đà Nẵng muốn khắc sâu hình ảnh của mình như một thành phố sáng tạo, kết nối và cởi mở với nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật thứ bảy”. Liên hoan phim, vì thế, không đơn thuần là một sự kiện quảng bá mà là bước khởi đầu của chiến lược văn hóa dài hạn - đặt điện ảnh làm hạt nhân cho sự phát triển bền vững.
Nhà phê bình điện ảnh Nguyên Lê - giám khảo DANAFF - nhận định: “Liên hoan phim này thể hiện mong muốn Đà Nẵng trở thành điểm đến không chỉ cho du lịch, mà còn là trung tâm của điện ảnh”. Quả thật, DANAFF đang làm điều mà Busan từng thực hiện từ thập niên 1990: xây nền móng cho một đô thị điện ảnh bằng cách nuôi dưỡng hệ sinh thái sáng tạo thay vì chỉ đổ tiền vào lễ hội.
Chương trình “Vườn ươm dự án” tại DANAFF III là ví dụ điển hình. Ở đó, các nhà làm phim trẻ được cố vấn bởi những tên tuổi quốc tế như Sabrina Baracetti hay Isabelle Glachant, biến Liên hoan thành một “chợ ý tưởng” kết nối phim Việt với mạng lưới sản xuất châu Á - châu Âu. Giá trị lớn nhất của DANAFF không nằm ở những giải thưởng, mà ở những “cây cầu bền vững” - nơi câu chuyện Việt Nam được kể bằng ngôn ngữ điện ảnh và lan tỏa ra thế giới.
Nếu được duy trì và đầu tư đúng hướng, DANAFF có thể trở thành “Busan của Việt Nam” - điểm hẹn để nhà sản xuất, đầu tư quốc tế tìm đến không chỉ xem phim, mà còn hợp tác, tìm kiếm dự án.
Tuy vậy, đó mới chỉ là phần nổi. Đà Nẵng hiện chưa có đủ nền tảng công nghiệp để nuôi dưỡng giấc mơ điện ảnh: thiếu phim trường, cơ sở kỹ thuật, đơn vị cho thuê thiết bị và nhân lực chuyên môn. Khi liên hoan kết thúc, các đạo diễn, diễn viên lại trở về Hà Nội, TPHCM hay nước ngoài - để lại thành phố một khoảng trống lớn về con người. Nếu không giải quyết được hạ tầng và nguồn lực, Đà Nẵng khó có thể trở thành đô thị sáng tạo đúng nghĩa.
Điện ảnh không thể sống chỉ bằng sự kiện, mà cần cộng đồng. Một “thành phố điện ảnh” phải có công chúng điện ảnh - những người biết thưởng thức, bàn luận và lan tỏa văn hóa xem phim. Ở khía cạnh này, Đà Nẵng vẫn còn khiêm tốn. Ngoài các suất chiếu của DANAFF, khán giả hiếm khi được tiếp cận những tác phẩm nghệ thuật đương đại hay các liên hoan phim nhỏ mà Hà Nội, TPHCM đang duy trì, như LHP châu Âu với các bộ phim được đánh giá cao ở Cannes hay Berlin.
Sự thiếu hụt ấy đang được bù đắp phần nào bởi những nhóm chiếu phim độc lập - nơi nuôi dưỡng hạt giống đam mê điện ảnh. Tháng 10 vừa qua, chương trình S-Express Vietnam 2025 được tổ chức tại Đà Nẵng với bốn phim ngắn: Cách để không tự tử ở tuổi 22, Kẻ trộm hoa, Việc nào ra việc nấy và Tòa nhà dang dở. Dù mưa gió, khán phòng vẫn kín chỗ, khán giả chăm chú lắng nghe các đạo diễn trẻ chia sẻ trực tuyến. Những buổi chiếu nhỏ như thế chính là mạch sống của điện ảnh địa phương - nơi khơi dậy tình yêu, tạo nên cộng đồng người xem hiểu phim, yêu phim.
Đó cũng là nền tảng để Đà Nẵng có thể đi xa hơn - trở thành nơi điện ảnh được “sống” chứ không chỉ “trình diễn”. Một thành phố điện ảnh không thể chỉ được gọi tên bởi danh hiệu, mà phải được nuôi dưỡng bằng con người, cơ sở hạ tầng và cộng đồng sáng tạo.
UBND TP Đà Nẵng, cùng với các nhà tổ chức DANAFF, có lẽ đã nhìn thấy rõ những thách thức đó. Vấn đề còn lại là kiên trì: xây trường quay, đào tạo nhân lực, hỗ trợ nhà làm phim trẻ, tổ chức thêm các hoạt động điện ảnh quanh năm - để điện ảnh thật sự trở thành một phần nhịp sống của đô thị biển này.
Danh hiệu “Thành phố điện ảnh”, nếu có, sẽ không phải là một tấm bảng trang trí, mà là minh chứng cho bản lĩnh sáng tạo của Đà Nẵng - nơi những giấc mơ điện ảnh Việt được cất cánh, như những cánh hải âu giữa bầu trời xanh của thành phố bên sông Hàn.
