Theo hồ sơ vụ việc, ngày 7/3/2017, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu có công văn về việc đầu tư thí điểm 15 hệ thống lọc nước sạch trên địa bàn thành phố. Đến tháng 5/2017, UBND tỉnh đã quyết định phân bổ vốn cho tất cả 7 huyện, thị xã, thành phố và giao UBND các huyện, thị xã, thành phố quyết định đầu tư, quản lý chi với mức phân bổ 4 tỷ đồng/1 địa phương.
Theo đó, UBND tỉnh Bạc Liêu giao Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố quyết định đầu tư (thực hiện chung trong một dự án của từng huyện, thị xã, thành phố) và phân kỳ đầu tư phù hợp với khả năng nguồn vốn và có chỉ đạo các địa phương cân đối bố trí vốn đối ứng, sử dụng vốn xã hội hoá,…nhưng thực tế các địa phương không triển khai theo nội dung đã chỉ đạo mà lập, phê duyệt từng báo cáo kinh tế - kỹ thuật riêng theo từng năm.
 |
Hệ thống lọc nước uống tại Trường THCS Phong Thạnh A, thị xã Giá Rai cả năm nay không sử dụng được. |
Mặc dù cho quy mô học sinh hay lượng bệnh nhân đến khám ít hay nhiều thì các địa phương vẫn đầu tư 1 hệ thống/ 1 đơn vị sử dụng và với một công suất như nhau (2.000 lít/ngày đêm đối với trường học và 5.000 lít/ngày đêm đối với trạm y tế).
Theo báo cáo của một số địa phương, chi phí đầu tư tương đối cao (khoảng 400 triệu đồng/hệ thống lắp cho trường học và khoảng 500 triệu đồng/hệ thống lắp cho trạm y tế).
Tính đến đầu tháng 6/2021, UBND các huyện, thị xã và thành phố đã quyết định đầu tư 299 hệ thống lọc nước, trong đó đầu tư cho 253 điểm trường và 46 trạm y tế. Dự án có toàn bộ kinh phí đầu tư trên 123 tỷ đồng với 27 dự án và 31 lần lựa chọn nhà thầu nhưng hầu hết là do nhà thầu Công ty Cổ phần công nghệ Remy Việt Nam thực hiện (thực hiện 27/31 gói thầu).
Báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bạc Liêu cho thấy, việc kiểm tra, đánh giá đầu tư hệ thống lọc nước thời gian qua còn nhiều bất cập như: Có nơi phản ánh liên hệ nhà thầu đến bảo hành gặp khó khăn, mất thời gian nên có lúc phải gián đoạn cung cấp nước, khi hết thời gian bảo hành thì không có kinh phí để ký hợp đồng bảo trì (giá tham khảo từ nhà thầu đưa ra khoảng 8-10 triệu đồng/năm).
Do vậy, việc liên hệ nhà thầu đến khắc phục cũng gặp nhiều khó khăn. Khi hệ thống bị hư hỏng thì liên hệ các đơn vị tại địa phương gần như không thực hiện được mà phải liên hệ trực tiếp nhà thầu nên mất nhiều thời gian và có trường hợp không liên hệ được, không cân đối được kinh phí để sửa chữa, thay thế các thiết bị.
Hầu như các đơn vị không nắm và không cân đối được kinh phí để thực hiện xét nghiệm đánh giá chất lượng nước uống định kỳ để đảm bảo vệ sinh, an toàn theo khuyến cáo của nhà sản xuất và quy chuẩn của Bộ Y tế quy định.
Đối với các trường tiểu học và THCS có xây nhà trạm, lắp đặt ngoài trời, không có cửa hoặc thiết bị che chắn do tác động của mưa, nắng, bụi nên công tác vệ sinh khó đảm bảo, nhất là mặt bàn nước, đầu vòi dễ phát sinh rêu mốc, mảng bám, vì sét không đảm bảo vệ sinh.
Mặc khác, một số điểm trường khung thép đỡ bình chứa nước trong tủ lọc bị rỉ sét, về lâu dài có khả năng đổ sập khung này, các hệ thống thường xuyên bị sự cố hoặc hư về khởi động, máy bơm… Đối với hệ thống lọc nước trang bị cho các trạm y tế, nước uống tại các trạm có tình trạng bị hôi, nhà thầu cung cấp lắp đặt chưa khắc phục được. Có một số trạm đang bị sự cố, có trạm đã ngưng hoạt động.
Về nhu cầu sử dụng hệ thống nước, một số điểm là rất ít, cán bộ, nhân viên và người dân đến khám điều trị tại trạm sử dụng không nhiều, khám xong là về, không ở lại, nhu cầu sử dụng khoảng 50- 100 lít/ngày. Vẫn còn tình trạng để dụng cụ lấy nước tại vòi, đối với một cơ sở khám bệnh là không đảm bảo an toàn, nhất là trong phòng chống dịch bệnh…
Trước những bất cập của dự án, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bạc Liêu đã có văn bản yêu cầu một số địa phương trong tỉnh cung cấp tài liệu, hồ sơ liên quan đến dự án để phục vụ xác minh vụ việc “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”.
