Các nguyên cớ gây sự thảy đều mù mờ song lại làm nổi bật khả năng thao túng của Mỹ. Nga tố một tổ chức gián điệp dàn dựng vụ đầu độc hoá chất ở Douma hôm 7/4, cứ điểm trọng yếu cuối cùng của phe nổi dậy ở ngoại ô thủ đô Damascus. Nhưng tổng thống Pháp Emmanuel Macron lại bảo nó “đã được chính quyền Bashar al-Assad sử dụng”. Tổ chức Cấm Vũ khí Hoá học (OPCW) chưa kịp làm rõ trắng đen thì người ta đã động thủ. Đấy là chưa kể Thổ Nhĩ Kỳ, đồng minh của Nga và Iran ở Syria, tán dương động thái ấy là “phản ứng thích đáng”.
Dường như các tên lửa “mới, đẹp và thông minh” không nhằm tìm diệt thủ phạm đích thực khiến 40 người chết. Nga hoan hỉ lưới lửa phòng không Syria hạ 71 tên lửa của địch. Thành tích choáng ngợp ấy, nếu được kiểm chứng là đúng, có lẽ không tách rời việc Mỹ đã báo trước theo nhiều cách như giữ liên lạc thường xuyên với Nga chẳng hạn. Nếu thế, Mỹ muốn gì?
Cú chớp nhoáng mà thủ tướng Anh Theresa May bảo “đúng cả lý lẫn tình” có vẻ mang ý nghĩa chính trị và thu thập thông tin tình báo hơn là thực chiến hoặc nhằm thay đổi cán cân lực lượng ở Syria. Tuyên bố trung tính của Trung Quốc “luôn phản đối dùng vũ lực trong quan hệ quốc tế” phần nào hé lộ vị thế của nước này trong đối đầu thương mại với Mỹ. Tiếng nổ của các quả tên lửa trị giá 1,5 triệu USD/quả chắc cũng vọng đến cuộc gặp lịch sử Mỹ-Triều dự kiến cuối tháng 5 tới. Bên cạnh đó, 60 phút bắn phá có thể nhằm kiểm tra hệ thống phòng ngự của Syria sau khi được Nga giúp nâng cấp, điều không chỉ đồng minh Israel thèm muốn. Bởi thế, Nga nhận định động thái hôm qua không nhằm “đáp trả vụ tấn công nghi Syria sử dụng vũ khí hóa học”.
Ngoại trưởng Pháp khoe “đã đạt mục đích” trong khi thủ tướng Anh Theresa May nói “không có lựa chọn nào khác” ngoài việc không kích. Bà cho rằng chiếc trực thăng ném thùng chứa hoá chất xuống Douma tối 7/4 chỉ có thể của chế độ Syria. Các phát ngôn ấy sau đòn khiêu khích nhè đúng thứ sáu ngày 13, ngày đen tối, cho thấy không thể xem thường vai trò sen đầm của Mỹ mà nhiều ý kiến cho rằng đang bị suy yếu nếu chỉ nhìn từ một phía.
