> Vì sao xăng tăng nhanh, giảm nhỏ giọt?
> Chờ câu trả lời
 |
| Ảnh minh họa. |
Có tờ giật tít “Người dân thờ ơ với việc giảm giá xăng” vì từ đầu năm đến nay tăng vọt tới 3.000 đồng/lít, còn giảm thì chưa mua nổi con tem.
Đặc biệt một độc giả đưa sáng kiến rất đáng chú ý rằng, cho hiển thị công thức tính giá xăng công khai trên các bảng điện tử công cộng, để người dân tự kiểm tra lấy.
Với trình độ dân trí bây giờ, hầu hết các công dân Việt Nam đều có thể tự kiểm tra cái công thức toán học tính giá bán xăng (nếu có) do các cơ quan chức năng công bố, mà cơ sở pháp lý của nó chính là NĐ 84.
Công thức tính giá cơ sở để hình thành giá bán lẻ xăng dầu đã được ghi rõ trong khoản 9 điều 3 của NĐ này. Đó là một biểu thức có 9 số hạng, bắt đầu bằng giá nhập khẩu CIF cộng với thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, tỷ giá ngoại tệ , chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức...
Trong các số hạng trên, cái thường xuyên biến đổi hằng ngày chỉ có giá CIF và tỷ giá ngoại tệ, các thông số còn lại hầu như không đổi.
Như vậy, người dân hoàn toàn có thể tự tính được giá xăng dầu, tự kiểm tra được thời điểm giảm hay tăng, một khi cơ quan có trách nhiệm công khai hằng ngày toàn bộ 9 khoản hình thành nên giá cơ sở.
Toàn bộ dữ liệu này cũng cần được cập nhật và lưu trữ công khai trên website của Bộ Tài chính, Bộ Công thương theo từng năm.
Với một cơ sở dữ liệu đầy đủ, công khai, minh bạch như vậy, tin chắc rằng giá bán lẻ xăng dầu sẽ được người dân hoặc các tổ chức xã hội đại diện cho họ giám sát chặt chẽ, tránh được những khoảng mờ, những bình luận cảm tính, thiếu cơ sở.
Giả thiết rằng, việc điều hành giá xăng dầu vừa qua hoàn toàn đúng theo NĐ 84, thì quy luật “tăng nhanh - giảm chậm; tăng mạnh – giảm ít” bấy lâu nay cũng rất cần được phân tích, mổ xẻ tới nơi tới chốn.
Nhiều chuyên gia cho rằng, quy định tính giá cơ sở bình quân tới 30 ngày chỉ có lợi cho doanh nghiệp, thiệt cho người tiêu dùng.
Theo Cục trưởng Quản lý giá Nguyễn Tiến Thỏa, vừa qua nếu tính theo 20 ngày thì mức chênh lệch giữa giá cơ sở với giá bán lẻ xăng tăng lên tới 1.100 đồng thay vì 828 đồng, tức là có thể giảm giá xăng tới 1.100 đồng/lít.
Như vậy việc sửa NĐ 84 theo hướng có lợi hơn với người tiêu dùng đã được đề cập. Vấn đề còn lại dù nhà nước quản lý giá bán xăng dầu bằng nghị định nào tiếp theo đi chăng nữa, vẫn cần sự công khai, minh bạch như đã phân tích ở trên.
Minh bạch đến mức bất cứ người dân nào biết đọc, biết viết, biết làm phép toán cộng, trừ, nhân, chia đơn giản, cũng có thể tự tính được giá xăng cho mình nếu họ muốn.
Công khai minh bạch được giá xăng dầu như trên chính là một biểu hiện cụ thể của nền hành chính phục vụ dân, của một xã hội dân chủ, công bằng,
văn minh.
