Thời của mô hình kinh tế mới
Tại tọa đàm “Kinh tế Lifestyle - Động lực tăng trưởng mới của TPHCM” do báo Tuổi Trẻ tổ chức ngày 5/12, PGS.TS Đinh Tiên Minh, Trưởng Bộ môn Marketing - Khoa Kinh doanh Quốc tế và Marketing Trường Kinh doanh UEH (Đại học Kinh tế TPHCM) cho biết, kinh tế lifestyle (kinh tế phong cách sống) là một trong những hướng phát triển tiềm năng cho các đô thị lớn. Bởi ngoài giúp đa dạng hoá nền kinh tế, kinh tế lifestyle còn xây dựng bản sắc đô thị, xa hơn là nâng cao chất lượng sống của xã hội.
Lối sống xanh, sử dụng đồ dùng tái chế thu hút người trẻ
Lấy việc uống cà phê làm ví dụ, ông Minh cho rằng trước đây, mục đích uống cà phê chỉ gói gọn trong việc giúp tỉnh táo để làm việc. Nhưng ở hiện tại, ngoài giúp tỉnh táo, việc uống cà phê còn được xem như một việc bắt đầu cho ngày mới chuyên nghiệp, tạo tâm trạng tốt. Hành vi của xã hội với một ly cà phê có thương hiệu ngày nay cũng khác, như để chụp hình, thể hiện gu, độ chịu chi. Đó còn là việc thể hiện phong cách sống hiện đại. Ly cà phê đã mang tính bản sắc, biểu tượng.
Theo ông Minh, sự bùng nổ của internet, mạng xã hội và thương mại điện tử đã thay đổi căn bản cách người tiêu dùng tìm kiếm thông tin và mua sắm. Cụ thể, 58% gen Z được khảo sát cho biết, họ sẵn sàng trả nhiều hơn cho các sản phẩm và dịch vụ có khả năng tạo nên điểm nhấn riêng cho cá nhân của mình. Từ đó cho thấy xu hướng cá nhân hóa và đề cao trải nghiệm rất cần thiết.
Những sản phẩm dễ thương làm từ nhựa tái chế
PGS.TS Đỗ Phú Trần Tình, Viện trưởng Viện Phát triển chính sách Đại học Quốc gia TPHCM nhận định, TPHCM là đô thị năng động, nơi kinh tế lifestyle đã hình thành rõ nét và càng có cơ hội bứt phá trong bối cảnh thành phố mở rộng không gian phát triển.
Theo ông Tình, doanh nghiệp buộc phải đổi mới để bắt kịp tốc độ thay đổi thị hiếu, nhất là của giới trẻ. Tuy nhiên, để kinh tế lifestyle trở thành động lực tăng trưởng mới, cơ chế chính sách đóng vai trò quyết định. Các nghị quyết như 57 về đổi mới sáng tạo, 68 về phát triển kinh tế tư nhân cùng trung tâm đổi mới sáng tạo của thành phố là những hành lang quan trọng giúp doanh nghiệp mạnh dạn nghiên cứu, thử nghiệm mô hình mới, giảm rủi ro khi tham gia lĩnh vực này.
“Hiện nay là thời điểm thuận lợi để thí điểm các mô hình kinh tế mới, dựa trên liên kết “ba nhà”: nhà trường – viện nghiên cứu, Nhà nước và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, xu hướng tiêu dùng của thế hệ gen Z thay đổi mạnh, ưu tiên trải nghiệm và thể hiện bản thân, mở ra thị trường lớn cho các sản phẩm, dịch vụ mới. Doanh nghiệp vì thế phải “bán cái thị trường cần”, xây dựng hệ sinh thái đáp ứng toàn diện nhu cầu người tiêu dùng” – ông Tình nói.
Từ tiêu dùng đến trải nghiệm
Khá nhiều bạn trẻ cho rằng, thay vì chạy theo trào lưu hoặc đồ hiệu xa xỉ, họ tìm đến các sản phẩm giàu giá trị tinh thần, trải nghiệm cá nhân và tính độc đáo. Với họ, món đồ không chỉ để sử dụng mà còn là một cách thể hiện quan điểm sống, bản sắc cá nhân. Họ cũng không chọn đi theo số đông mà chọn phong cách sống cá tính, riêng biệt, đơn giản hóa mọi thứ.
Nhã Trang (26 tuổi, ngụ phường Sài Gòn, TPHCM) hiện đang làm nhân viên tại một công ty xuất nhập khẩu. Dù hàng ngày vẫn mặc đồ công sở, nhưng Trang lại biết cách phối cùng các phụ kiện mới lạ khiến cô không bị nhạt nhòa dù ngày nào cũng “váy xanh, áo trắng” như bao nhân viên văn phòng khác.
Có hôm Trang chọn một chiếc khăn lụa xanh mát mắt, thắt thành chiếc nơ khéo léo làm điểm nhấn trên cổ áo; hôm lại chọn vòng tay và hoa tai làm từ thổ cẩm phong cách bohemian mang hơi hướng vintage và hoài cổ… “Các phụ kiện không đắt tiền nhưng lại tạo cho tôi luôn tươi mới, tinh thần phấn khởi giúp cho công việc thuận lợi hơn” – Trang cho biết.
Là nhà sáng tạo nội dung, sản xuất video chuyên nghiệp sống tại TPHCM, thường xuất hiện tại những sự kiện giải trí đình đám nhưng Trần Trung Hiếu (29 tuổi) lại chuộng gu ăn mặc theo chủ nghĩa thời trang tối giản, thực dụng.
Trong khi đó, một startup có niềm đam mê đặc biệt với socola, đã tạo sự khác biệt cho “đứa con tinh thần” bằng cách kết hợp nông sản và văn hóa Việt, đó là đưa tiêu Phú Quốc, dừa Bến Tre, cà phê Lâm Hà hòa quyện trong hương vị ngọt đắng của thanh socola; bao bì lấy cảm hứng từ tranh Hàng Trống, gấm vóc Nam bộ hay hình tượng rồng uốn lượn biểu trưng cho khát vọng vươn ra biển lớn... Lịch sử theo cách ấy rời khỏi trang sách để bước vào đời sống một cách gần gũi.