Tài liệu thẩm định dự thảo Nghị định về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (sau đây gọi chung là hộ kinh doanh) đã được Bộ Tài chính gửi Bộ Tư pháp lấy ý kiến. Một trong những nội dung được quan tâm nhất hiện nay là quy định về tính thuế giá trị gia tăng.
Theo đó, hộ kinh doanh có hoạt động sản xuất, kinh doanh có mức doanh thu năm từ 500 triệu đồng trở xuống thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng. Hộ có hoạt động sản xuất, kinh doanh có mức doanh thu năm trên 500 triệu đồng thuộc đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng và áp dụng phương pháp tính trực tiếp theo doanh thu bằng tỷ lệ phần trăm nhân với doanh thu.
Hộ kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm sẽ phải nộp thuế giá trị gia tăng trên toàn bộ doanh thu, không được trừ ngưỡng miễn thuế 500 triệu đồng cách áp dụng tính thuế thu nhập cá nhân
Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam - cho rằng, hiện tồn tại nhiều quan điểm xoay quanh vấn đề này. Thuế giá trị gia tăng là thuế gián thu, được tính vào giá bán hàng hóa, dịch vụ và do người tiêu dùng chịu. Người bán chỉ là người thu hộ và nộp thay cho Nhà nước. Trong khi đó, thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp là các loại thuế trực thu, đánh trực tiếp vào thu nhập của từng cá nhân hoặc doanh nghiệp. Vì vậy, xét về nguyên tắc, việc xác định ngưỡng miễn, giảm đối với thuế trực thu và thuế gián thu là khác nhau.
“Có ý kiến cho rằng đã hỗ trợ thì nên hỗ trợ đồng bộ, cả thuế thu nhập cá nhân lẫn thuế giá trị gia tăng. Nhưng cũng có quan điểm cho rằng thuế giá trị gia tăng do người tiêu dùng chi trả, nên việc người bán nộp thay sẽ không ảnh hưởng nhiều đến thu nhập của hộ kinh doanh. Tôi cho rằng đây vẫn là vấn đề cần tiếp tục thảo luận, nghị định hiện đang trong quá trình dự thảo. Quy định cuối cùng cần thực sự phù hợp thực tiễn, khả thi khi đi vào cuộc sống”, bà Cúc cho hay.
Ông Lê Văn Tuấn - Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas - cho biết, chính sách thuế cần hướng đến sự công bằng, đơn giản và dễ thực hiện. Việc áp dụng riêng lẻ từng cách tính thuế trong cùng một nghĩa vụ thuế sẽ tạo ra sự phức tạp khi thực hiện chính sách thuế. Người dân sẽ có động lực tách nhỏ giấy phép các hộ kinh doanh ra để thực hiện nghĩa vụ thuế. Bởi, hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu 499 triệu đồng thì được miễn thuế giá trị gia tăng, nhưng với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 501 triệu đồng, họ phải thực hiện nghĩa vụ thuế giá trị gia tăng từ đầu.
Ông Tuấn tính toán, với doanh thu 501 triệu đồng, hộ, cá nhân kinh doanh phải đóng thuế hơn 5 triệu đồng cho lĩnh vực thương mại (thuế suất 1%), hơn 15 triệu đồng cho lĩnh vực nhà hàng, sản xuất (thuế suất 3%); hơn 25 triệu đồng cho hoạt động dịch vụ (thuế suất 5%).
Bên cạnh đó, chuyên gia cho rằng, việc dự thảo chỉ cho trừ phần thu nhập miễn thuế với thuế thu nhập cá nhân, mà không áp dụng với thuế giá trị gia tăng, vô tình đẩy nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân vào tình huống bất hợp lý.
"Chỉ tính riêng tiền công tiền lương của hộ, cá nhân kinh doanh, họ phải làm vệc mỗi ngày trên 8 tiếng, thậm chí không có ngày nghỉ. Chi phí tiền lương, tiền công chắc chắn trên 200 triệu đồng/năm. Dù hoạt động kinh doanh có biên lợi nhuận tốt 10-15%, thì 1 tỷ đồng vẫn còn lỗ, hoặc rơi vào tình huống lấy công làm lời. Nếu tính chi phí tiền lương, tiền công cho cả gia đình tham gia hoạt động kinh doanh, hộ kinh doanh lỗ nặng. Để tạo ra lợi nhuận thực sự, họ cần mức doanh thu tối thiểu trên 1,5 tỷ đồng", chuyên gia phân tích và kiến nghị, ngưỡng miễn thuế 500 triệu đồng chỉ tính thuế cho phần doanh thu vượt và áp dụng cho cả thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng.