Nở rộ cho vay nặng lãi

> Giới kinh doanh vàng đang trong cơn 'bĩ cực'

Khi ngân hàng siết chặt tín dụng, cho vay nặng lãi thêm đất sống (Ảnh minh họa) Ảnh: Đ.D.

9%/tháng cũng phải vay

Cách đây ít hôm, ông Minh Hùng, giám đốc một công ty TNHH có trụ sở tại quận 8, TPHCM đến ngân hàng V., chi nhánh gần văn phòng công ty xin làm hồ sơ vay 3 tỷ đồng. Người có chức trách của chi nhánh ngân hàng này tiếp ông một cách hờ hững với lời hẹn: “Để xem xét!”, nhưng không đưa ra thời hạn trả lời. Trong khi đó, thời hạn thanh toán một hợp đồng mua hàng với đối tác đã cận kề khiến ông Hùng không thể chờ đợi.

Ông lại ôm giấy chủ quyền nhà xưởng đến một ngân hàng khác có trụ sở tại quận 1. Sau một hồi lật qua lật lại tập hồ sơ xin vay vốn và hỏi tới hỏi lui nhiều thứ, người tiếp ông Hùng trả lời: “Đợi xin ý kiến rồi trả lời sau”.

Không thể chờ, ông Hùng vội gõ cửa dịch vụ cho vay nóng. “Lãi suất 3%/tháng, phí dịch vụ vay ngân hàng 5%-7% của tổng số tiền vay” – ông Hùng nói về điều kiện cho vay vốn ở nơi ông tìm đến.

Ông Hùng tâm sự: “Với mức lãi suất này thì không lợi nhuận nào có thể bù nổi, nhưng để giữ uy tín với các đối tác làm ăn lâu dài, và vì không muốn đóng cửa nhà xưởng sản xuất nên tôi không còn cách nào khác là vay nóng. Cách duy nhất có thể làm trong lúc này là xoay vòng vốn thật nhanh để trả nợ thật nhanh”.

“Vay nóng thì xưa nay vẫn có, nhưng gần đây do không tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng nên không chỉ người dân mà nhiều doanh nghiệp cũng phải chấp nhận vay nóng, nếu không muốn đóng cửa, ngừng mọi hoạt động sản xuất kinh doanh”, Quang Linh - kế toán trưởng một doanh nghiệp chuyên san lấp mặt bằng tại Hà Nội, cho biết.

Ngay như công ty của anh Linh cũng thường phải vay nóng, khi thì để đáo hạn, giải chấp, khi thanh toán hợp đồng hoặc trả lương cho công nhân. Mỗi lần vay từ 2 đến 3 tỷ đồng và thời hạn vay ngắn, có khi chỉ vài ngày và phổ biến từ một tuần đến một tháng nhưng lãi suất thì không thể tưởng tượng: 9%/tháng.

Vay 1 tỷ đồng, mỗi tháng phải trả lãi 90 triệu đồng. “Một con số ngoài sức tưởng tượng nhưng chúng tôi vẫn phải chấp nhận vì không còn lựa chọn nào khác” - anh Linh nói.

Theo anh Linh, lãi suất vay nóng ngày càng tăng theo mức độ và thời gian siết tín dụng của ngân hàng. Cụ thể, nếu như ở thời điểm nhà nước chưa siết chặt tín dụng, lãi suất vay nóng tối đa 6%/tháng. Khi nhà nước bắt đầu siết tín dụng, lãi suất vay nóng nhích dần lên và hiện tại đang ở mức phổ biến 9%/tháng.

Đối mặt rủi ro

Dù đã hơn 2 năm trôi qua, nhưng cho đến bây giờ mọi người trong gia đình bà Trương Thị Dư ở Q.8, TPHCM vẫn chưa hết kinh hãi khi đi vay nặng lãi.

Chị Tám, con gái của bà Dư, kể: “Tui làm nghề chạy chợ, tháng 8-2008 đến hạn trả nợ vay, do muốn có thêm ít tiền làm ăn nên tôi đã năn nỉ ba má cho mượn giấy tờ nhà để đi vay tiền và tìm đến một đường dây cho vay nặng lãi. Họ đồng ý cho vay 60 triệu đồng, với lãi suất 2,5%/tháng nhưng với điều kiện là ba má tôi phải ký giấy nhận cọc bán nhà cho họ”.

Sau khi ông bà Dư ký giấy nhận cọc bán nhà, người cho vay ký hợp đồng công chứng bán sang tên cho người khác và người này đã đem giấy tờ nhà đi thế chấp ngân hàng vay 200 triệu đồng. Khi tới phòng công chứng (nơi chứng hợp đồng mua bán nhà) tìm hiểu mới biết căn nhà đã được bán cho một người khác.

Người cho vay chỉ đồng ý trả nhà lại cho ông bà Dư (bằng cách ký giấy bán lại nhà) với điều kiện ông bà Dư phải trả lại 350 triệu đồng. “Tôi chỉ vay có 60 triệu, tính đến thời điểm đó đã trả góp được 9,4 triệu rồi, vậy mà lại bắt trả 350 triệu đồng”, chị Tám nói. Nhưng với hồ sơ như vậy, gia đình chị đành ngậm bồ hòn, để khỏi mất nhà.

Không riêng chị Tám, nhiều người đi vay nặng lãi do sơ hở đã bị sập bẫy chủ nợ. Nhiều người khác vỡ nợ bởi không trả nổi khoản lãi suất cắt cổ.

Theo một chuyên gia tài chính, việc nở rộ các hình thức cho vay tín dụng nóng là do nhu cầu về vốn của cá nhân và doanh nghiệp quá lớn, trong khi vì nhiều lý do các tổ chức tín dụng chưa đáp ứng kịp thời. Người vay phải chịu mức lãi suất cao, người cho vay khó thẩm định kỹ đối tượng đi vay nên cả hai phải đối mặt với nhiều rủi ro về tài chính.