Đánh thức những dòng sông Đông Bắc

Cảnh quan sông Gâm.

Một hãng lữ hành phía nam đã tiên phong khai thác tour độc nhất vô nhị trên bằng đường thủy để du khách có một cách khám phá cảnh đẹp tuyệt vời của những Đồng Văn, Mèo Vạc, Lũng Cú, cổng trời Quản Bạ, dốc Mã Pì Lèng…

Chuyến đi trong mơ

Hành trình của chuyến đi trong mơ này được gói gọn trong 5 ngày (nếu ở Hà Nội) và 6 ngày (ở TPHCM). Anh Phạm Hồng Lam, du khách Sài thành, người chọn chuyến đi này để hưởng tuần trăng mật, cho biết, vì muốn tìm thứ độc làm quà cho vợ mới cưới nên anh phải lùng sục trên các website của các hãng lữ hành và quyết định chọn tuyến Đông Bắc với phương tiện di chuyển chủ yếu bằng đường thủy, qua hai con sông Năng và Gâm để khám phá vùng đất Hà Giang. Họ đã ghi lại cảm xúc của mình về chuyến đi trên blog như sau: Đó thực sự là một chuyến đi rất thú vị và tôi đã không phải hối tiếc vì quyết định của mình. Suốt lộ trình từ Hà thành lên đến Đồng Văn, cảnh quan luôn mang lại cảm xúc lạ cho những lữ khách đến từ phương Nam. Những cánh đồng lúa xanh mơn mởn, những rặng tre bao quanh xóm làng hiện ra trước mắt. Chúng tôi đã đặt chân đến vùng trung du, với những rừng cọ, đồi chè, đồng xanh ngào ngạt mà Tố Hữu đã ghi lại trong thơ…

Chợ phiên Đồng Văn.

Chàng trai Lê Hồng Linh rất hào hứng với nét hoang sơ, độc đáo, tiêu biểu của địa hình miền núi phía Bắc với những dãy núi đá tai mèo dựng đứng, thạch lâm trập trùng, ẩn hiện trong mây và sông suối luồn lách qua những đồi núi thấp hoặc đâm ngang ra từ sườn núi. Cứ như thế, lần lượt những đường đèo Bắc Xum, cổng trời Quản Bạ, núi Cô Tiên, dốc Mã Pì Lèng, thung lũng mờ sương, mây giăng đỉnh núi, dòng Nho Quế uốn lượn xa xa,… cứ lướt qua, lướt qua và chỉ vài phần trong đó đọng lại ở những tấm hình mà chúng tôi cố gắng chụp một cách tham lam… Đỉnh điểm của chuyến đi là khi đoàn vượt qua 283 bậc thang, đặt chân lên đỉnh núi Rồng tại xã Lũng Cú, nơi có lá cờ tổ quốc với diện tích 54 m2 tượng trưng cho 54 dân tộc anh em. Đón đoàn là những em bé Lô Lô má hồng, khăn trắng với nụ cười hồn nhiên, ánh nhìn trong vắt. “Không gì có thể tả được cảm xúc choáng ngợp và tự hào của chúng tôi khi đứng ở nơi được xác định là cực Bắc của tổ quốc. Và trước mắt chúng tôi, các điểm cực Nam, cực Tây, cực Đông của Việt Nam đang vẫy gọi” – anh Linh kể lại với giọng tràn trề cảm xúc.

Đường lên cột cờ Lũng Cú - điểm cực Bắc Việt Nam.

Sông trở mình

Ông Trần Thế Dũng - Phó Giám đốc Cty du lịch Thế Hệ Trẻ có trụ sở ở TPHCM, đơn vị mở tour nói trên cho biết, cái độc của tour còn là kỳ công của nhóm khảo sát các tuyến sông vùng Đông Bắc để rút ngắn lộ trình danh thắng liên hoàn của bốn tỉnh Hà Giang – Tuyên Quang - Bắc Cạn – Cao Bằng thêm 250 km. Với tham vọng đánh thức các con sông vô cùng xinh xắn của vùng đất này đã vốn ngủ quên trong nhiều năm, Cty Thế Hệ Trẻ quyết định mở chuyến khảo sát. Từ năm 2009, hãng lữ hành này đã tổ chức 3 chuyến đi và cuối cùng tìm ra được giải pháp là di chuyển trên hai con sông Gâm và Năng để rút ngắn hành trình và thời gian mà cảnh đẹp của hai con sông này mang lại là sự bất ngờ vượt sự mong đợi của những du khách trẻ muốn khám phá.

Ông Dũng chia sẻ kinh nghiệm, với những nhà điều hành du lịch, mỗi khi nhắc tới vùng Đông Bắc nước ta, ai cũng nghĩ ngay các danh thắng hồ Ba Bể (Bắc Kạn) và cao nguyên Đồng Văn (Hà Giang) nhưng khó thực hiện liên tuyến qua hai điểm này do mất nhiều thời gian di chuyển bằng đường bộ. Đầu năm 2008, khi cửa đập thủy điện Na Hang (Tuyên Quang) đóng lại, mực nước khu vực lòng hồ dâng lên giúp thông suốt tuyến đường nối huyện Bắc Mê (Hà Giang) với Na Hang theo sông Gâm và nối với hồ Ba Bể qua sông Năng. Vì thế tuyến đường thủy Hà Giang - Tuyên Quang- Bắc Kạn được kéo lại gần. Sông Gâm với chiều dài non 300km là phụ lưu của sông Lô, xuất phát từ tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) chảy đến Cao Bằng rồi nới rộng ra sau khi nhận thêm nước từ sông Nho Quế xuất phát từ Lũng Cú (Hà Giang), rồi quanh co như dải lụa qua Bắc Mê và hợp lưu với sông Năng đổ vào lòng hồ.

Tuyến sông Gâm và Năng được đưa vào khai thác.

“Nếu ngồi trên thuyền ngắm quang cảnh ven hai bờ sẽ hoàn toàn là cảm xúc lạ khi những dãy núi đá vôi gối lên nhau trùng điệp. Thuyền lúc lướt qua đại ngàn xanh thẳm, lúc phải tránh đám cây khô rậm rạp trên mặt nước, dấu vết cho biết một thời nơi đây từng là rừng. Thuyền cập bến Na Hang, trước mặt là dãy núi Pác Tạ cao nhất trong quần thể 99 ngọn núi bao quanh lòng hồ, hình dáng tựa con voi phục bên cửa sông. Cách đó không xa là khu vực đập tràn và Nhà máy thủy điện Tuyên Quang. Còn sang phía tả ngạn sông Gâm, thuyền bắt đầu ngược dòng sông Năng giữa đôi bờ vách đá cao ngất. Sông càng lúc càng quanh co theo các vạt rừng hoặc lượn vòng các đảo đá vôi. Dưới tán cổ thụ nghiêng mình sát mặt sông là vài con thuyền bé tẻo teo gác chèo, thả câu, gợi nhớ những vần thơ trong bài Thu điếu của Nguyễn Khuyến…” – Ông Dũng nhớ lại.

Với những đoạn dẫn chuyện trên sông, theo ông Dũng, người làm du lịch lâu năm như ông cũng không thể thay thế hướng dẫn viên bản địa. Những thổ địa nơi này sẽ khiến chuyến đi thêm mới lạ bởi hình ảnh mang lại từ con sông đổ vào thác Đầu Đẳng cùng những bản làng người Tày, Nùng, Dao thuộc vườn quốc gia Ba Bể. Câu chuyện về hồ Ba Bể tuyệt đẹp càng huyền bí qua lời kể của thổ địa. Thác Đầu Đẳng cao 53m, dài gần 2km, đổ nước sông Năng xuống hẻm núi theo dạng thắt cổ chai. Thác được kiến tạo cách đây 11.000 năm sau một trận động đất lớn, vô số đá tảng từ vách núi rơi xuống làm sập trần các hang động suốt chiều dài hàng chục kilômét, lộ ra dòng sông ngầm. Một mặt đá lấp đầy đáy sông tạo nên con đập chắn nước tự nhiên, hình thành hồ Ba Bể. Và, vườn quốc gia đẹp như tranh thủy mặc này đã được công nhận là di sản ASEAN vào năm 2004…