Người Việt béo do ăn
Chỉ số béo phì Việt Nam khác thế giới
Bác sỹ Hào nhấn mạnh, thế giới quy định chỉ số BMI (cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m)) từ 25 trở lên mới là béo phì, nhưng với vóc dáng của người Việt Nam thì chỉ số này ở mức 23 đã được coi là béo…
Chị Nguyễn Thị Thu, 35 tuổi, Gia Lâm, Hà Nội rất khổ tâm vì có vòng bụng to. Chị buồn vì tốn tiền may sắm nhưng ăn mặc vẫn khó đẹp, đi ra chợ hay siêu thị, lên xe bus đều được nghe câu “nhường bà bụng ỏng trước”. Nghe thông tin Công an Hà Nội cấm cảnh sát bụng to ra đường làm nhiệm vụ, chị Thu bày tỏ: Nếu mà các cơ quan khác cũng có quy định đàn ông, phụ nữ béo bụng… không được làm một số việc thì… mình nguy to.
Tương tự, anh Nguyễn Văn Nam, Q.1, Tp.HCM mới 30 tuổi mà vòng hai của anh đã lên tới 90cm. Đi đâu anh cũng tự ti vì cái bụng “vượt bà bầu” của mình. Anh khổ sở tới mức ngại giao tiếp và tìm bạn gái…
BS. Lê Quang Hào, Trung tâm khám tư vấn dinh dưỡng, Viện dinh dưỡng quốc gia cho biết, không chỉ có chị em sau sinh nở mới béo bụng mà cả gái chưa chồng, thậm chỉ cả trẻ em và quý ông bụng phệ đang gia tăng nhanh chóng, không chỉ ở các thành phố lớn mà cả nông thôn. Nếu như thế giới nguyên nhân béo phì chủ yếu được xác định là do gene, thì ở Việt Nam lại là do ăn nhiều quá nhiều, khiến năng lượng và chất béo nhiều hơn nhu cầu cơ thể.
Ngoài ra chế độ ăn không cân đối (thừa chất này thiếu chất kia ) và chia lượng thức ăn thiếu khoa học (sáng ăn ít, trưa ăn nhiều, tối ăn thoải mái) đã dẫn tới việc hấp thu và chuyển hóa kém, năng lượng không được giải phóng nên dự trữ trong cơ thể. Đó chính là nguyên nhân làm tăng tích tụ mỡ trong bụng.
Dẫn đến nhiều bệnh trọng
Bác sỹ Hào đưa ra cảnh báo vòng bụng càng to ra, vòng đời càng ngắn lại. Trong các trường hợp béo (béo toàn thân, béo từng bộ phận như béo mông, béo đùi, béo bụng…) thì béo bụng là nguy hiểm nhất. Béo bụng dẫn đến sự tích tụ quá mức các mô mỡ trong nội tạng, lâu ngày làm tăng lượng mỡ và đường trong máu. Chính vì điều này, người béo bụng sẽ phải đối mặt với nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa – hội chứng có thể dẫn đến bệnh lý cao huyết áp, bệnh mạch vành, bệnh mạch máu não, sỏi mật, gút và ung thư…
Tăng tích mỡ ở nội tạng còn làm suy giảm khả năng sử dụng insulin nên dẫn tới tăng tiểu đường tuýp 2. GS.TS. Bùi Minh Đức, Viện Dinh dưỡng còn nhấn mạnh có khoảng 75% số người bị đái tháo đường tuýp 2 và nhiều bệnh khác như tim mạch, tăng huyết áp, bệnh đường hô hấp, ung thư… là do béo bụng. Những người có vòng hai phát tướng có nguy cơ tử vong do tim mạch cao gấp 2,75 lần và chết do các nguyên nhân khác cao hơn 2,08 lần so với những người có cân nặng và tỉ lệ eo-hông bình thường.
Ăn khéo để hết lo béo bụng
Để phòng ngừa chứng béo bụng, bác sỹ Hào khuyên mỗi cá nhân nên có chế độ dinh dưỡng và vận động hợp lý ngay từ khi còn trẻ chứ không chờ đến khi bụng bắt đầu to. Trong chế độ ăn cần lưu ý những điều sau:
- Trong khẩu phần ăn lượng gluxid phải đảm bảo từ 50 – 60% nhu cầu nhiệt lượng, protein từ 12 – 15% và lipid dưới 30%.
- Phân bố năng lượng thành ba bữa chính (ít nhất đạt 65%) và ba bữa phụ (đạt 35%), nên ăn nhiều về sáng, ăn ít vào bữa tối.
- Hạn chế thức ăn nhiều chất béo, nhiều cholesterol. Không nên ăn thức ăn có nhiều cholesterol như tim, não, cật, gan, lòng đỏ trứng, bơ, mỡ, sữa nguyên kem… Nên hạn chế ăn các loại thịt đỏ: thịt bò, thịt cừu, thịt chó, thịt heo.. mà thay bằng thịt trắng (gà, vịt…)
- Tăng cường ăn cá, đậu phụ thay cho thịt đỏ, ăn khoảng 3 lần trong tuần để bổ sung nguồn chất béo giàu omega-3. Các thực phẩm giàu Omega-3 như cá mỡ (cá basa, cá ngừ, cá trích, cá bông lau, cá mè…),
- Nên ăn khoảng 250-300g rau quả các loại, đặc biệt rau có lá màu xanh đậm (như họ cải, bông cải, cải bó xôi…), đậu nành, dầu hạt cải…
- Nên uống sữa đều đặn nhưng chọn những sữa tách béo, phô mai ít béo sẽ có lợi hơn sữa nguyên kem.
- Chọn những loại bánh trên bao bì ghi rõ lượng chất béo < 2g/khẩu phần.
- Hạn chế những thực phẩm chế biến ở nhiệt độ cao như chiên, xào, nướng, nên thay thế bằng các món luộc, hấp, kho.
Bia là nguyên nhân quan trọng gây béo bụng vì 1 lon bia cung cấp khoảng 150calo, chúng không chỉ kích thích thần kinh mà còn gây tăng tích mỡ ở bụng. Vì vậy, nam giới không nên uống quá 2 lon và nữ không quá 1 lon/ngày.
Theo Hà Tường
