Một vận động viên quần vợt thắng set thứ hai liên tiếp, cảm giác như cô ấy có thể dự đoán được nước đi tiếp theo của đối thủ. Một nhạc sĩ cố gắng nắm vững tiến trình hợp âm, không hề bối rối trước những lỗi khi anh ta chơi liên tục bốn ô nhịp giống nhau. Một nhà khoa học không nhận thấy tiếng chuông báo thức buổi sáng của cô vang lên từ phòng bên cạnh vì đã phân tích dữ liệu suốt đêm.
Trong khi mỗi người tham gia vào một hoạt động khác nhau, đòi hỏi những kỹ năng và kiến thức cụ thể, nhưng cả ba người đều đang trải qua cái được gọi là dòng chảy (flow state) — một trạng thái tinh thần mà con người đắm chìm vào công việc cực kỳ hạnh phúc mà quên cả thời gian.
Những người thường xuyên trải nghiệm trạng thái dòng chảy cho biết họ có mức độ cảm xúc tích cực, khả năng sáng tạo và cảm giác đạt được thành tựu cao hơn. Nhưng chính xác thì trạng thái dòng chảy là gì? Và làm thế nào chúng ta có thể tìm thấy nó trong cuộc sống hàng ngày?
Trạng thái dòng chảy không chỉ đơn thuần là tập trung hay chú ý. Những người rơi vào trạng thái dòng chảy có xu hướng cảm thấy dễ dàng tham gia vào một nhiệm vụ đến nỗi thời gian dường như trôi qua rất nhanh. Họ không dễ bị phân tâm.
Ngược lại với chu kỳ trì hoãn, khi bạn cảm thấy không thể bắt đầu một hoạt động thì trạng thái dòng chảy khiến bạn có thể cảm thấy khó dừng lại khi làm việc gì đó. Dòng chảy cũng có xu hướng làm giảm cảm giác lo lắng hoặc tự phán xét, từ đó thúc đẩy sự sáng tạo, cảm thấy cực kỳ thỏa mãn vì bản thân quá xuất sắc ngay lúc đó, có khả năng kiểm soát hoàn toàn vấn đề hiện tại, không gì có thể làm khó được...
Một số người cho biết họ tìm thấy dòng chảy khi thực hiện những việc mà họ thấy có động lực nội tại, nghĩa là những hoạt động mà họ thấy có mục đích, ý nghĩa hoặc sự thích thú.
Điều này có thể bao gồm việc tham gia vào một sở thích yêu thích nhưng cũng giải quyết các nhiệm vụ thú vị ở nơi làm việc, nghiên cứu các chủ đề bạn thấy thú vị, hoặc thậm chí hoàn thành công việc hài lòng.
Trên thực tế, mặc dù phần lớn mọi người đều từng tiến vào trạng thái dòng chảy thế nhưng để kiểm soát nó một cách chủ động lại là số ít. Có nhiều phương pháp tiến vào trạng thái này, thế nhưng tổng thể có thể chia thành các bước sau:
- Tìm một môi trường yên tĩnh không có tiếng ồn hoặc các thiết bị gây mất tập trung. Có thể khởi động bằng cách đi bộ 15 phút, thiền, uống một ly cafe, ngậm một viên kẹo the...
- Chia nhiệm vụ của bạn thành các phân đoạn nhỏ, cụ thể để dễ theo dõi và học hỏi.
- Đặt mục tiêu cuối cùng rõ ràng, đầy thách thức nhưng không gây nản lòng. Nếu bạn thấy nhiệm vụ này tẻ nhạt, hãy đặt các thách thức để chinh phục. Ví dụ, khi rửa bát đĩa, hãy cố gắng hoàn thành chúng trong một khoảng thời gian nhất định. Khi chạy, hãy cố gắng bắt kịp nhịp điệu của bài hát.
- Điều quan trọng nhất và có lẽ là điều khó chịu nhất là đừng tập trung quá nhiều vào việc đạt được dòng chảy. Sự phân tâm đó có thể khiến bạn không thể tìm thấy nó.
