Cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Nhật trong ngày 16/4 sẽ là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên của ông Biden với nguyên thủ nước ngoài kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 1. Cuộc gặp diễn ra sau 4 năm đầy bất định của quan hệ đồng minh Nhật – Mỹ dưới thời chính quyền Donald Trump.
Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết ông Suga hy vọng sẽ tái khẳng định “sự gắn kết mạnh mẽ” của quan hệ đồng minh và thảo luận về một nỗ lực đa phương nhằm bảo vệ các giá trị dân chủ và đối phó với ảnh hưởng toàn cầu gia tăng của Trung Quốc cũng như các vấn đề tranh chấp chủ quyền.
“Tôi hy vọng sẽ phát triển quan hệ tin tưởng với Tổng thống Biden và thúc đẩy hơn nữa quan hệ đồng minh Nhật – Mỹ bằng những giá trị phổ quát của sự tự do, dân chủ, nhân quyền và pháp quyền”, ông Suga nói với phóng viên ngày 15/4, trước khi lên đường ra sân bay Haneda để sang Mỹ.
Ông Suga nói rằng ông và ông Bidne sẽ “so sánh và điều chỉnh các chính sách, và chúng tôi sẽ thể hiện với thế giới về sự lãnh đạo của Nhật và Mỹ nhằm bảo đảm một khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương mở và tự do”.
Các quan chức Nhật nói rằng hai ông Biden và Suga dự kiến sẽ thảo luận về cách quản lý hoà bình và ổn định trên các vùng biển khu vực, bao gồm eo biển Đài Loan, nơi căng thẳng đang gia tăng. Hai nhà lãnh đạo dự kiến cũng sẽ bàn về tình hình Hong Kong và Tân Cương.
Nhật Bản có cách tiếp cận ít gay gắt hơn đối với những cáo buộc nhân quyền ở Trung Quốc và không cùng Mỹ và EU thực hiện các biện pháp trừng phạt. Cựu bộ trưởng quốc phòng Nhật Gen Nakatani kêu gọi chính phủ của ông Suga có những bước đi cứng rắn hơn, như áp lệnh trừng phạt, để tương xứng với phương Tây, nhưng chính quyền Nhật chưa làm như vậy.
Nhật Bản coi việc Trung Quốc gia tăng hoạt động quân sự ở khu vực và thúc đẩy những yêu sách trên biển là một mối đe doạ an ninh. Bản thân Nhật cũng đang tranh chấp với Trung Quốc ở khu vực quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông.
Tokyo cũng đang quan ngại chuyện Trung Quốc quân sự hoá các cấu trúc tranh chấp trên Biển Đông.
Còn Mỹ mâu thuẫn với Trung Quốc trong hàng loạt vấn đề, từ đại dịch COVID-19 đến nhân quyền, chính sách ở Hong Kong, Tân Cương, Tây Tạng và thương mại. Để bác bỏ và thách thức thức những yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông, các tàu Mỹ thường xuyên tiến hành các chiến dịch tự do hàng hải ở khu vực này.
Hai ông Suga và Biden cũng sẽ nói về đại dịch COVID-19, hoạt động hợp tác sản xuất và phân phối vắc-xin để hỗ trợ các nước đang phát triển, thiết lập các chuỗi cung ứng giảm phụ thuộc vào Trung Quốc và biến đổi khí hậu, các quan chức Nhật cho biết.
