Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis ngày 20/7 cảnh báo các nhà chức trách Ankara, rằng các hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga không phù hợp các tiêu chuẩn của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Câu hỏi đặt ra là tại sao Washington quan ngại việc Ankara mua vũ khí của Nga. Bởi ngoài Thổ Nhĩ Kỳ, một số quốc gia NATO cũng đang sử dụng vũ khí Nga, đặc biệt là Romania, Bulgaria, Hy Lạp và Đức đang nắm giữ trong tay các hệ thống S-200 và S-300.
Mesut Hakkı Chashin, cựu sĩ quan Không quân Thổ Nhĩ Kỳ, giáo sư Quan hệ Quốc tế của Học viện Không quân và Đại học Ozyegin ở Istanbul cho rằng, quan ngại của Mỹ đối với việc Thổ Nhĩ Kỳ mua các tổ hợp S-400 là vô căn cứ.
“Thổ Nhĩ Kỳ đã từng liên hệ với NATO để mua các hệ thống phòng không. Tuy nhiên, vì lý do chính trị, Đức đã thu hồi các tổ hợp Patriot để gây đòn bẩy áp lực chính trị.
Bên cạnh đó, tổ hợp Patriot không thể bao trùm tất cả các khu vực có thể bị đe dọa của Thổ Nhĩ Kỳ. Trong khi đó, hệ thống S-400 có tất cả các thiết lập cực kỳ hiện đại mà Thổ Nhĩ Kỳ cần đến, với tầm xa 400 km, tầm cao lên đến 30 km.
Tên lửa SAM có thể đồng thời bắn trúng 36 mục tiêu, nếu cần thiết, có thể bắn trúng 72 mục tiêu với sự hỗ trợ của pin kép. Đối với Thổ Nhĩ Kỳ, tất cả điều này là những yếu tố rất quan trọng. Tôi nghĩ rằng, là một quân nhân có kinh nghiệm, người đứng đầu Lầu Năm Góc cũng nhận thức được điều này”, cựu sĩ quan Không quân Thổ Nhĩ Kỳ nói.
Theo ông Chashin, vấn đề quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ đã không được giải quyết từ những năm 1990, nên hệ thống phòng thủ là nhu cầu thiết yếu chính của nước này.
“Thổ Nhĩ Kỳ có nhu cầu cấp thiết về các hệ thống tên lửa phòng không hiện đại nhất. Chúng tôi nhớ rằng trong cuộc chiến tranh Iran-Iraq 1980-1988, Iraq đã tấn công tên lửa nhằm vào Iran.
Trong cuộc chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 và cuộc chiếm đóng Iraq năm 2003, chúng tôi đã chứng kiến tác dụng của tên lửa mà Baghdad sở hữu. Sau đó, bắt đầu từ năm 2015, dân thường trong khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syria đã bắt đầu phải chịu đựng các cuộc tấn công tên lửa của chiến binh khủng bố IS vào Syria.
Vì vậy, Thổ Nhĩ Kỳ phải đối mặt với các cuộc tấn công đe dọa đối với sự toàn vẹn lãnh thổ và an ninh quốc gia. Bên cạnh đó, tên lửa đạn đạo xuất phát từ Iran và các nước láng giềng là mối đe dọa cực kỳ nghiêm trọng”, ông Chashin nhấn mạnh.
Chỉ trích tuyên bố của tướng Mattis về việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400, ông Chashin nói: “Thổ Nhĩ Kỳ là nước có chủ quyền và độc lập. Là thành viên của NATO, đồng thời Thổ Nhĩ Kỳ có quyền mua từ các nước khác những loại vũ khí cần thiết cho an ninh quốc gia. Và sử dụng hay không sử sụng các loại vũ khí mà Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu là công việc của Liên minh”.
“Lúc đầu Mỹ đã không chấp nhận các điều khoản của Thổ Nhĩ Kỳ về hệ thống Patriot. Tiếp theo, Mỹ chống thỏa thuận giữa Ankara và Bắc Kinh về việc cung cấp vũ khí. Sau đó, Thổ Nhĩ Kỳ một lần nữa đã tổ chức đấu thầu, đưa ra các điều kiện trước đó, và một lần nữa Mỹ không hài lòng.
Nếu Thổ Nhĩ Kỳ có các hệ thống phòng không mạnh mẽ, điều đó sẽ chỉ là lợi thế đối với Mỹ. Chúng ta đã có điều kiện chứng kiến điều đó ở Đông Địa Trung Hải. Trong tình huống này, tôi không thể hiểu tại sao vũ khí của các nước NATO khác được mô tả như là loại tương thích, mà các hệ thống S-400 lại bị đề cập là không tương quan các tiêu chuẩn của liên minh.
Nếu nói rằng S-400 không thể tích hợp vào NATO thì sai lầm từ quan điểm kỹ thuật. Bất kỳ mọi loại hệ thống vũ khí đều có thể tích hợp được”, cựu sĩ quan Không quân Thổ Nhĩ Kỳ nói.
