Trà “4 không”
Sau thời gian theo dõi, Phòng 6 thuộc Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm và Môi trường (C49B - Bộ Công an) phối hợp với Quản lý thị trường quận Bình Thạnh ập vào cơ sở sản xuất trà Đông Phương ở (128/13/26, phường 1, quận Bình Thạnh) do bà Trần Thị Kỳ làm chủ phát hiện hơn 12 tấn trà nguyên liệu và thành phẩm không nguồn gốc. Tại thời điểm kiểm tra, số trà trên không nhãn mác, thành phần, chỉ tiêu và cách sử dụng... Ngoài ra, tất cả nguyên liệu làm trà đều không có hóa đơn chứng từ hay các giấy tờ công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm và vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong khi giấy phép kinh doanh và giấy chứng nhận “Cơ sở đủ điều kiện Vệ sinh an toàn thực phẩm” do UBND quận Bình Thạnh cấp từ năm 2008 đã hết hạn.
Một cán bộ của C49B cho biết, “Một số sản phẩm trà gọi là trà nhài và trà sen nhưng không được ướp với hoa nhài, hay tâm sen tươi”. Theo bà Kỳ, cơ sở sản xuất Đông Phương hoạt động từ 20 năm qua theo cha truyền con nối. Trà được chế biến và đóng gói tại 2 cơ sở. Tại địa chỉ 54/29 Yên Đỗ, phường 1, quận Bình Thạnh, bà Kỳ dành khoảng 200 m2 để làm nơi sơ chế với hệ thống 3 máy sấy, ủ trà cũng như chứa các thùng hương liệu và chứa nguyên liệu trà thô. Còn tại địa chỉ 128/13/26, phường 1, quận Bình Thạnh bà Kỳ để trà thành phẩm và giao dịch với các đại lý.
Để sản xuất trà, từ nhiều năm qua bà Kỳ mua trà nguyên liệu phần lớn từ Lâm Đồng. “Một phần nguyên liệu trà thô khác chúng tôi thu gom từ một nhà máy sản xuất trà ở Hà Nội. Giá mỗi kg chỉ 15 nghìn đồng”- bà Kỳ thừa nhận.
“Ngậm” hóa chất
Ngoài hàng tấn nguyên liệu trà không nguồn gốc, tại cơ sở trà Đông Phương còn có chục thùng nhựa chứa hương liệu được cho là hương nhài và sen. Tất cả số hương liệu này được bà Kỳ khai nhận đặt hàng qua một người đàn ông tên Hiền nên không có giấy tờ gì chứng minh. “Chúng tôi gọi điện lấy hàng, sau đó ông Hiền tới tận nhà lấy tiền”- bà Kỳ nói. Theo quan sát loại bột hóa chất này nhìn bề ngoài không khác gì bột ngọt. Chủ cơ sở cho biết mua với giá 680 nghìn đồng/kg. Hiện cơ sở còn 4kg hóa chất này. Ngoài ra, khi chế biến, cơ sở còn dùng một loại hương liệu hương sen khác bằng nước chứa trong một bình nhựa không rõ nguồn gốc xuất xứ.
Theo bà Kỳ, cứ 3 kg trà sẽ cho vào 1gr bột hóa chất hương liệu, rồi đưa vào lò sấy trong 25 phút và đóng gói thành từng loại. Mỗi kg trà này cơ sở Đông Phương bán ra từ 120-200 nghìn đồng/kg theo loại. Bà Kỳ thừa nhận: “Sở dĩ phải dùng hương liệu phụ gia vì không phải lúc nào cũng có hoa nhài và tâm sen tươi”.
Không chỉ có trà thành phẩm ngậm hương liệu không nguồn gốc, các loại trà cám, trà cọng thải loại sau khi chế biến cũng được cơ sở này còn dùng hương liệu “hương trà” để ngâm tẩm. Số trà cám, trà cọng này sau đó được cung ứng cho các hàng bán trà đá, các quán cơm, thức ăn đường phố...
Ngay sau khi phát hiện sự việc, ngày 12/5 Đoàn kiểm tra yêu cầu chủ cơ sở ngưng sản xuất, niêm phong các loại hóa chất hương liệu không nguồn gốc tại cơ sở này, đồng thời lấy mẫu các loại trà thành phẩm để kiểm nghiệm.
Theo TS Phạm Thành Quân- Khoa Công nghệ Hóa học, trường ĐH Bách khoa TPHCM thông thường hóa chất hương nhài có nguồn gốc từ penzylacetat, trong khi hương sen từ P- Dimethoxy penzin. Đây là các chất đều xếp loại độc hại gốc hữu cơ, vì vậy ngâm tẩm các chất này lâu ngày, liều lượng cao làm cho người ngửi sẽ bị chóng mặt, thậm chí ngất xỉu do tác động lên hệ thần kinh.
Tại chợ Kim Biên, quận 5, các hương liệu ướp trà không nguồn gốc được bán tràn lan mỗi kg có giá 100-120 nghìn đồng. Ngoài ra nơi đây còn có chất giữ mùi lâu là Fixateur. Theo bác sĩ Nguyễn Xuân Mai- nguyên Viện phó Viện y tế công cộng TPHCM thì chất giữ mùi này rất độc và nó không phân hủy nên tích tụ trong gan dẫn đến ung thư.
