“Đây không phải lựa chọn của chúng tôi, chúng tôi không muốn điều này”, Moscow Times tường thuật lời ông Putin tại cuộc họp báo thường niên khi được hỏi về khả năng xung đột với Ukraine.
Cuộc họp báo diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và phương Tây vì Ukraine đang lên mức nghiêm trọng, gây lo ngại về nguy cơ xảy ra một cuộc chiến tranh tổng lực. Vì vậy, vấn đề Ukraine trở thành chủ đề chính của cuộc họp báo.
 |
Tổng thống Nga Putin trong cuộc họp báo ngày 23/12. Ảnh: RT |
Trả lời câu hỏi của phóng viên, ông Putin cho biết Nga đã nhận được phản hồi ban đầu “nhìn chung là tích cực đối với các đề xuất an ninh mà Mátxcơva gửi đến Washington trong tháng này”, và hai bên sẽ bắt đầu đàm phán vào đầu năm sau tại Geneva.
Do tình hình COVID-19, đây là năm đầu tiên kể từ 2001 các cơ quan báo chí không được đăng ký tham dự sự kiện. Điện Kremlin chọn khoảng 500 phóng viên trong nước và quốc tế tham gia.
Nhà lãnh đạo Nga trở nên nóng nảy khi nói về cách NATO đã “lừa dối” Mátxcơva như thế nào với các đợt mở rộng ảnh hưởng kể từ sau Chiến tranh lạnh. Ông tuyên bố Nga cần câu trả lời ngay lập tức. “Các vị phải bảo đảm cho chúng tôi ngay lập tức, ngay bây giờ”, ông tuyên bố.
Nga bác bỏ cáo buộc của Ukraine và Mỹ rằng Mátxcơva đang chuẩn bị một cuộc tấn công Ukraine trong tháng tới, khi hàng chục ngàn binh lính đang tập trung ngay gần biên giới. Nga cho biết họ cần một sự cam kết của phương Tây, bao gồm lời hứa không tiến hành các hoạt động quân sự của NATO ở Đông Âu, vì an ninh của Nga bị đe doạ khi Ukraine tăng cường quan hệ với liên minh do Mỹ đứng đầu, cũng như khả năng NATO đưa tên lửa đến lãnh thổ Ukraine. “Chúng tôi chỉ nêu trực diện vấn đề NATO không được tiến về phía đông nữa. Bóng đang trên sân của họ, họ cần trả lời chúng tôi”, ông Putin nói. “Mỹ đang đặt tên lửa ngay thềm nhà của chúng tôi… Liệu Mỹ sẽ phản ứng như thế nào nếu chúng tôi mang tên lửa đặt gần họ, tại Mexico hay Canada? Chúng tôi có áp sát biên giới của họ không? Không. Họ áp sát biên giới của chúng tôi”, người đứng đầu nước Nga nói và cho biết ông cảm nhận phương Tây và Nga sống trong “những thế giới khác nhau”.
Khi được hỏi về chuyện ra lệnh tấn công Ukraine, Tổng thống Putin thể hiện sự xúc động khi nhắc đến số phận của những người dân ở Donbass. Ông nói báo chí nên hỏi chính quyền Ukraine vấn đề này. “Sao họ có thể đánh bom chính người dân của mình?” ông nói.
Tổng thống Nga nhấn mạnh rằng người dân Donbass phải có quyền quyết định tương lai của khu vực này, và Nga sẵn sàng làm trung gian hoà giải để “tạo nên tương lai tốt hơn cho những người sống ở đó”. Ông cho rằng Kiev có lỗi gây ra căng thẳng hiện nay, nói rằng Ukraine đã “từ chối đối thoại với các đại diện của Donbass”. Ông Putin nói rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy lên nắm quyền với lời hứa kết thúc chiến tranh và triển khai Thoả thuận Minsk, nhưng “đã chịu ảnh hưởng của các nhân tố cực đoan”.
Ông gọi cuộc cách mạng Cam (Maidan) năm 2014 là một cuộc “đảo chính” và cáo buộc “các phần tử cực đoan” Ukraine đã lên kế hoạch tấn công để giành lại bán đảo Crimea và vùng Donbass. “Chúng tôi phải nghĩ về tình hình an ninh của chúng tôi. Chúng tôi phải để mắt đến những gì đang xảy ra ở Ukraine, về thời điểm họ có thể tấn công”, ông Putin nói.
Nhiều vấn đề nóng
Về vấn đề khí đốt, nhà lãnh đạo Nga nói rằng Gazprom không có lỗi gây ra tình trạng giá khí đốt tăng kỷ lục ở châu Âu. Ông kêu gọi châu Âu ký thoả thuận lâu dài với tập đoàn năng lượng nhà nước của Nga nếu muốn bảo đảm nguồn cung và giá ổn định. “Với các hợp đồng lâu dài, giá sẽ rẻ hơn 3, 4 thậm chí 7 lần”, ông Putin nói.
Trong những năm gần đây, châu Âu chuyển sang các hợp đồng ngắn hạn với Nga để có thể linh hoạt hơn, nhưng cách làm này cũng khiến họ phải mua khí đốt với giá thị trường. “Tôi thấy những lời cáo buộc rằng Gazprom không tăng thêm khí đốt trên tuyến Yamal - châu Âu. Đó là bởi vì bên mua không đặt trước”, nhà lãnh đạo Nga nói.
Bên cạnh các vấn đề nóng, ông Putin còn trả lời câu hỏi về vấn đề tỷ lệ tỷ vong do COVID-19 ở Nga cao thứ ba trên thế giới xét theo bình quân đầu người. Trước tình trạng tỷ lệ tiêm chủng vắc-xin ở Nga chỉ đạt khoảng 59%, ông Putin nhắc lại quan điểm phản đối tiêm chủng bắt buộc. Ông cũng trả lời câu hỏi về vụ ám sát nhà báo Anna Politkovkskaya năm 2006, chính trị gia đối lập Boris Nemtsov năm 2015, vụ đầu độc nhân vật bất đồng Alexei Navalny và những vấn đề khác.
