Ngày đầu năm mới, việc chuẩn bị mâm cỗ cúng là một trong những điều được người Việt rất quan tâm và sửa soạn kỹ càng. Theo các chuyên gia phong thủy, lễ vật cúng ngày mùng 1 Tết gồm (*): Mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét). Cụ thể, các món không thể thiếu trong mâm cỗ cúng ngày mùng 1 Tết gồm:
- Thịt gà trống thiến. Lưu ý cần chuẩn bị gà từ trước bởi kiêng sát sinh trong ngày đầu năm mới.
- Bát canh măng hầm (hoặc thay bằng canh bóng)
- Miến xào hoặc nấu
- Đĩa xôi
- Món nem rán
- Đĩa giò (hoặc chả, thịt đông).
- Bánh chưng (hoặc bánh tét)
Khi cúng gia tiên, gia chủ cần để nguyên tiền bạc và vàng mã, đồng thời, đốt nhang và đèn trong suốt 3 ngày Tết Nguyên đán cho đến lễ Hóa vàng (hay còn gọi là lễ Tạ).
Mâm cỗ truyền thống của người Hà Nội thường có “bốn bát sáu đĩa”, với nhà khá giả thì nhiều hơn (tám bát tám đĩa). Thông thường, các bát trên mâm cỗ gồm một bát bóng nấu với chân tẩy và nước dùng gà (chân tẩy gồm có xu hào, cà rốt được thái mỏng theo hình hoa). Một bát canh mực thả. Một bát miến nấu lòng gà. Một bát măng khô ninh thịt lợn. Các đĩa thì có đĩa gà luộc, đĩa hạnh nhân xào, đĩa giò xào, giò lụa, đĩa xôi gấc, đĩa nộm.
Văn khấn Tổ tiên Mùng Một Tết
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Kính lạy:
Đức Đương Lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
Các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc huynh đệ, Cô dì tỷ muội, đường thượng tiên linh các hương hồn nội tộc, ngoại tộc.
Nay theo Tuế luật , Âm Dương vận hành tới tuần Nguyên Đán, mùng Một đầu xuân mưa móc thấm nhuần , đón mừng năm mới. Con cháu tưởng niệm ân đức Tổ Tiên, như trời cao biển rộng , khôn đem tấc cỏ báo ba xuân. Do đó chúng con cùng toàn thể con cháu trong nhà sửa sang lễ vật , oản quả hương hoa kính dâng lên trước án.
Kính mời các cụ Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô dì tỷ muội, nam nữ tử tôn nội ngoại. Cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng giáng về linh sàng, hâm hưởng lễ vật. Phù hộ độ trì cho con cháu năm mới an khang, mọi bề thuận lợi, sự nghiệp hanh thông. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng. Tín chủ lại mời: các vị vong linh, tiền chủ, hậu chủ ở trong đất này cùng về hâm hưởng.
Dãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
