Theo ông Lộc, có 4 mục tiêu cấu thành cộng đồng kinh tế AEC là đảm bảo tự do lưu chuyển hàng hóa, dịch vụ, đầu tư và vốn. Ông nhận định, AEC là tiến trình hội nhập chứ không phải là hiệp định, là khát vọng chứ không phải bắt buộc của cộng đồng kinh tế ASEAN. Nên để xây dựng được cộng đồng kinh tế như EU phải cần một thời gian dài nữa.
Tuy nhiên, Chủ tịch VCCI cho biết, sự cắt giảm thuế quan trong cộng đồng AEC, cao hơn so với Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và các FTA khác. Do vậy, bên cạnh các cơ hội, hàng hóa của Việt Nam phải cạnh tranh với lượng hàng hóa vô cùng lớn, trong khi trình độ phát triển thấp hơn, dịch vụ thấp hơn, sự lưu chuyển lao động và thách thức trong quản lý dòng vốn.
Theo TS Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế T.Ư (CIEM), nếu TPP cơ bản là luật chơi thị trường đàng hoàng, minh bạch, thì ASEAN lại hướng tới tự do hóa và nhấn mạnh tới hợp tác - là cam kết, đoàn kết và ý chí. Do vậy, tại sân chơi này, DN sẽ có nhiều lợi thế vì có nhiều chương trình hỗ trợ DN nhỏ và vừa.
TS Thành cũng cho rằng: “Đây là một cơ hội “trời cho” để Việt Nam có thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình hay không. Nếu không tận dụng được cơ hội này thì 5-7 năm nữa, Việt Nam không thể thoát được bẫy thu nhập trung bình. Chúng ta phải nghiên cứu nước cờ chơi như thế nào. Đã đến lúc chúng ta phải chuyển sang cách chơi, thế cờ khác với đối phương thì mới có thể thắng được trên sân chơi hội nhập”.
