Ở Biển Đông, sáu tháng qua được đánh dấu bằng bốn sự kiện riêng biệt.
Đầu tiên, tàu hải cảnh Trung Quốc hung hăng đánh chìm một tàu cá Việt Nam.
Thứ hai, tàu khảo sát Trung Quốc Hải dương địa chất 8 đã đi tìm dầu ở Vùng đặc quyền kinh tế Malaysia (EEZ) ở phía bắc Malaysia nhưng trong đường chín đoạn bao quanh vùng biển Trung Quốc đòi chủ quyền.
Thứ ba, Hải quân Giải phóng Quân Nhân dân (PLAN) vươn xa và thực hiện các thử nghiệm trên biển với tàu sân bay Liêu Ninh. Cuối cùng, Bắc Kinh tuyên bố thành lập hai khu hành chính mới ở Biển Đông.
Nhìn vào thực tế mùa hè với các cuộc tập trận lớn của quân đội Trung Quốc sắp diễn ra, có thể dự đoán rằng Bắc Kinh sẽ tiếp tục đạt được các bước tiến nhằm thắt chặt sự kiểm soát trong cái mà họ gọi là chuỗi đảo thứ nhất.
Zachary Williams là một sĩ quan Thủy quân Lục chiến Mỹ. Ông có mặt ở Biển Đông trên tàu đổ bộ tấn công USS America của Mỹ thời gian vừa qua. Zachary Williams đã tận dụng cơ hội này để liên tục quan sát trong nhiều ngày.
Ông kể lại trên Diplomat: “Một buổi sáng sớm, trong khi chúng tôi ở phía nam quần đảo Hoàng Sa, mặt biển đầy những con tàu nhỏ, từ mọi hướng. May mắn thay, tôi có mang theo ống nhòm. Trong khi con tàu đổ bộ lớn của chúng tôi tiến lên cẩn thận giữa các tàu nhỏ, tôi nhận ra rằng mỗi chiếc tàu này đang thả đồ đánh cá xuống biển trong khi tự hào treo cờ Việt Nam...
Tất cả điều này xảy ra trong khi con tàu của chúng tôi bị hải quân Trung Quốc bám đuổi, điều được thực hiện thường xuyên trong thời gian thực hiện hoạt động tự do hàng hải…
Sau đó, trong khi COVID-19 lan rộng trên tàu sân bay USS Theodore Roosevelt và nó phải quay trở lại đảo Guam, tin tức cho biết tàu khảo sát Hải dương địa chất 8, được kèm bởi một đội tàu hải cảnh và PLAN, đang đi về phía bờ biển Malaysia. West Capella, một tàu khoan dầu có hợp đồng, đang hoạt động cho một công ty dầu khí của Malaysia ở vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia, phía nam quần đảo Trường Sa”.
Theo ông Williams, hải quân Mỹ giao nhiệm vụ cho tàu USS America duy trì sự hiện diện và đảm bảo rằng các hoạt động của tất cả các bên đều hòa bình và tuân thủ luật pháp quốc tế trong khi tàu USS Theodore Roosevelt phải ngồi ngoài.
Không có đụng độ, nhưng rõ ràng là sự hiện diện của Trung Quốc bắt nguồn từ hoạt động của tàu West Capella trong đường chín đoạn. Cuối cùng, West Capella đã có thể thực hiện công việc trong khi các tàu hải quân Mỹ và một tàu khu trục Úc phong tỏa bảo vệ để ngăn chặn những kẻ tấn công lảng vảng từ xa.
