Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) bổ sung một số nhóm tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) gồm: Người lao động (NLĐ) có giao kết hợp đồng lao động xác định thời hạn từ 1 tháng trở lên; NLĐ làm việc không trọn thời gian, có tổng mức tiền lương trong tháng bằng, hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất bằng một nửa mức lương tối thiểu tháng vùng cao nhất do Chính phủ công bố.
Bổ sung nhóm người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn Nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã có hưởng tiền lương, cũng phải tham gia BHTN.
Đồng thời, thêm nhóm không phải tham gia BHTN, gồm: NLĐ đang làm việc theo hợp đồng thử việc; người đã nghỉ hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng; người đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng chưa hưởng; người giúp việc gia đình.
Trong khi, luật hiện hành quy định các trường hợp không phải tham gia BHTN là người đang hưởng lương hưu, giúp việc gia đình.
 |
| Đề xuất mở rộng nhóm tham gia và quyền lợi với người tham gia BHTN. |
Nhằm góp phần mở rộng đối tượng tham gia BHTN, ở lần sửa đổi này, cơ quan soạn thảo đã đề xuất thêm quyền lợi cho NLĐ thất nghiệp.
Cụ thể, khoản 1 Điều 96 dự thảo luật, các chế độ BHTN được đề xuất bổ sung thêm 2 chế độ so với quy định hiện hành. Cụ thể, BHTN hỗ trợ NLĐ tham gia đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề và đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia; hỗ trợ người sử dụng lao động khi sử dụng NLĐ là người khuyết tật.
Nếu dự thảo được thông qua, NLĐ thất nghiệp sẽ được hưởng 5 chế độ BHTN, trong đó có 3 chế độ hiện hưởng, bổ sung thêm 2 chế độ mới, và bỏ 1 chế độ so với hiện hành.
Theo đó, các chế độ BHTN gồm: Trợ cấp thất nghiệp; hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho NLĐ.
Hỗ trợ NLĐ tham gia đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ kỹ năng nghề và đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia; hỗ trợ người sử dụng lao động khi sử dụng NLĐ là người khuyết tật.
Căn cứ tình hình kết dư Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, Chính phủ quy định việc hỗ trợ tiền mặt, hỗ trợ đóng BHTN và các hỗ trợ khác trong trường hợp khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm.
So với Luật Việc làm hiện hành, dự thảo luật sửa đổi đã bỏ chế độ hỗ trợ học nghề. Thực tế, chính sách này những năm qua chưa thu hút được nhiều lao động thụ hưởng.
Bộ LĐTBXH cho biết, Nghị quyết 28-NQ/TW đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 có khoảng 45% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN.
Thực tế, giai đoạn 2015-2023, số người tham gia BHTN tăng qua các năm (bình quân tăng trên 6%/năm). Đến năm 2023, số người tham gia BHTN chiếm 31,5% lực lượng lao động trong độ tuổi. Do đó, để phấn đấu đạt mục tiêu đến năm 2030 khoảng 45% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN là thách thức không nhỏ.
Theo Luật Việc làm hiện hành, đối tượng tham gia BHTN chưa bao phủ hết các nhóm có quan hệ lao động; chưa quy định NLĐ có hợp đồng lao động từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng thuộc đối tượng tham gia BHTN, trong khi đây là nhóm có nguy cơ mất việc làm cao và thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Mặt khác, luật cũng chưa bao phủ đối với nhóm người làm việc không trọn thời gian, người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã có hưởng lương.
Vì vậy, việc đề xuất bổ sung đối tượng tham gia BHTN như trên có thể tăng độ bao phủ và quyền lợi người lao động khi tham gia loại hình bảo hiểm này.
