Cuộc trò chuyện thân tình, đồng cảm

Cuộc vận động sáng tác cho Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ Nhất kéo dài qua 2 năm: 2023-2025, không giới hạn về đề tài là độ mở cần thiết, điều kiện thuận lợi cho các cây bút tham dự có thể phát huy hết năng lực, sở trường. Truyện về đời sống, học tập, vui chơi hằng ngày của các em ở nhà, ở trường…(truyện sinh hoạt) chiếm tỉ lệ lớn. Truyện đồng thoại cũng có sức hấp dẫn đáng kể. Một số tác giả khai thác đề tài lịch sử, truyền thống, hoặc bước đầu thử sức ở thể loại giả tưởng, võ hiệp, trinh thám… cũng có những đóng góp nhất định.

Ban Sơ khảo và Hội đồng Chung khảo đã cố gắng làm việc với tinh thần khách quan. Tiêu chuẩn “hay” được đặt lên hàng đầu. Ý thức “chơi” với trẻ em phải là cuộc chơi vô tư, trong sáng luôn được giữ vững. Sau quá trình đọc, trao đổi ý kiến, cân nhắc chọn lựa, 11 tác phẩm xuất sắc nhất được trao giải.

Khép lại cuộc vận động, điều đầu tiên chúng tôi ghi nhận là sự nhiệt tình hưởng ứng của đông đảo người viết cho thiếu nhi. Nhìn vào đội ngũ tác giả và số lượng hơn 600 tác phẩm, khó có thể nhận định một cách chủ quan, hời hợt theo thói quen của một số người bị hạn chế khả năng cập nhật tình hình sáng tác: văn học thiếu nhi của chúng ta “ngủ quên”, tác phẩm viết cho các em còn thưa vắng và non yếu…

Đánh giá sự phát triển của một nền văn học thiếu nhi, trước hết, không thể bỏ qua đội ngũ tác giả và số lượng tác phẩm. Người viết nhiều, tác phẩm nhiều chính là cái “nền” đủ rộng, đủ vững cho những sáng tác chất lượng cao có cơ hội xuất hiện. Thiếu cái “nền” đó, văn học thiếu nhi dễ rơi vào tình trạng nghèo nàn, mờ nhạt, dựa dẫm vào sự ăn may…

Chị Nguyễn Phạm Duy Trang, Bí thư T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Đội T.Ư và ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành trao giải Nhất cho tác giả Giai Du.

Qua kết quả cuộc vận động, thấy khá rõ sự “chuyển giao thế hệ” giữa những người viết. Bên cạnh một số tác giả tâm huyết với văn học thiếu nhi, mặc dù không còn trẻ, vẫn có tác phẩm xứng đáng được vinh danh, phần lớn những người còn lại ở độ tuổi 40 trở xuống. Họ tiếp cận dễ dàng với các em bằng sự tươi tắn, trong sáng, hồn nhiên chưa bị phai mờ bởi thời gian. Vì thế, có thể nói: âm hưởng chính của Giải thưởng văn học Kim Đồng lần này là âm hưởng của cuộc “giao lưu”, trò chuyện thân tình, đồng cảm giữa những người viết trẻ và bạn đọc trẻ. Viết hay, người tài mà trẻ thì càng đáng mừng. Họ là tương lai của nền văn học nói chung, và văn học thiếu nhi nói riêng.

Kết thúc Giải thưởng văn học Kim Đồng lần thứ Nhất, bắt đầu mở ra cuộc vận động cho giải thưởng lần thứ 2 (2025-2027). Hy vọng thành công trong mùa giải đầu sẽ góp phần khích lệ, cổ vũ đáng kể cho các cây bút trong mùa giải mới.