Đề xuất này nằm trong đánh giá rộng hơn về năng lực theo dõi Trung Quốc mà giám đốc CIA William Burns chủ trì soạn thảo. Nếu được triển khai, sự tập trung vào Trung Quốc sẽ được nâng lên một mức độ nữa.
Các trung tâm chuyên sâu riêng của CIA hoạt động độc lập để huy đồng nguồn lực từ nhiều bộ phận của CIA phù hợp với các ưu tiên của mình. Một trung tâm riêng về Trung Quốc sẽ giúp bảo đảm số lượng nhân viên, kinh phí và sự chú ý cấp cao vào những hoạt động liên quan đến Trung Quốc, 3 quan chức và cựu quan chức nắm được vấn đề cho biết. CIA hiện có các trung tâm tâm riêng như vậy cho trong các mảng phản gián, chống khủng bố và Cận Đông.
“Như Giám đốc Burns nói, Trung Quốc là một trong những ưu tiên của ông ấy, và CIA đang trong quá trình quyết định cách hoạt động tốt nhất để phản ánh tầm quan trọng của ưu tiên này”, CIA cho biết trong một thông cáo.
Một cựu sĩ quan CIA cho biết cơ quan này từ lâu đã thấy cần phải thành lập một trung tâm riêng về Trung Quốc. Nhưng ít nhất cho đến nay vẫn chưa có ai sẵn sàng bắt tay vào.
CIA cung cấp các đánh giá tình báo độc lập cho tổng thống nhưng cơ quan này cũng điều chỉnh hoạt động của mình để phù hợp với ưu tiên của mỗi chính quyền.
Năm 2017, dưới thời chính quyền Trump, CIA thành lập Trung tâm nhiệm vụ Triều Tiên mới để đối phó với mối đe doạ từ một Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân.
Đề xuất thành lập một trung tâm về Trung Quốc phản ánh ưu tiên mà người đứng đầu CIA nêu ra trong phiên điều trần trước Thượng viện hồi tháng 2. Ông Burns, một nhà ngoại giao kỳ cựu, khi đó nói rằng mục tiêu của Bắc Kinh là “thay thế Mỹ để trở thành quốc gia mạnh nhất và có ảnh hưởng nhất”.
“Đối với CIA, điều đó có nghĩa là tăng cường tập trung và nâng tính cấp bách, dần dần tăng cường số lượng chuyên gia về Trung Quốc, mở rộng kỹ năng ngôn ngữ, sắp xếp nhân sự và nguồn lực cho chặng đường dài”, ông Burns nói trước Thượng viện Mỹ.
Bản đánh giá về Trung Quốc của cơ quan này cũng cân nhắc việc triển khai các chuyên gia đến nhiều nơi trên thế giới, giống như cách đã áp dụng để đối phó với Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh, ông Burns cho biết trong cuộc trả lời phỏng vấn NPR tháng trước.
Ông cho biết CIA đang tính cách đối phó với công nghệ giám sát kỹ thuật và những năng lực tiên tiến khác của lực lượng tình báo Trung Quốc, khiến hoạt động do thám từ nước ngoài trở nên khó khăn hơn.
Bản đánh giá được thực hiện sau khi nhiều quan chức cấp cao Mỹ nêu quan ngại về quy mô và tham vọng của Trung Quốc khi do thám Mỹ.
Giám đốc FBI Christopher Wray năm ngoái nói rằng các chiến thuật của Trung Quốc, từ do thám mạng đến đe doạ những công dân Trung Quốc đang sống ở Mỹ, tạo nên tình huống mà “người Mỹ nhận thấy mình bị Trung Quốc khống chế”.
CIA và các cơ quan tình báo khác của Mỹ đang đối mặt với những câu hỏi về năng lực thu thập thông tin về Trung Quốc.
Năm 2017, báo New York Times viết rằng chính phủ Trung Quốc đã phá một mạng lưới do thám của CIA ở Trung Quốc từ năm 2010. Từ cuối năm 2010 đến 2012, Trung Quốc sát hại ít nhất hàng chục nguồn tin của CIA, theo bài viết của New York Times.
Báo cáo của Uỷ ban tình báo Hạ viện Mỹ công bố vào tháng 9/2020 kết luận rằng các cơ quan tình báo Mỹ không đáp ứng được những thách thức đa diện mà Trung Quốc gây ra và đã quá tập trung vào những nhiệm vụ khác như chống khủng bố và những mối đe doạ quân sự truyền thống.
Gần đây nhất, cộng đồng tình báo Mỹ cũng chịu sức ép phải đánh giá xem liệu đại dịch COVID-19 có phải kết quả của sự cố trong phòng thí nghiệm ở Vũ Hán hay không.
“Cộng đồng tình báo không biết chính xác nơi nào, khi nào và bằng cách nào virus COVID-19 lây lan”, Avril Haines, giám đốc Tình báo quốc gia Mỹ, nói hồi tháng 4.
