Chấm dứt cuộc đua tăng lãi suất?

Chấm dứt cuộc đua tăng lãi suất?
TP- Từ 19/5, NHNN chính thức điều chỉnh và áp dụng lãi suất (LS) cơ bản ở mức 12%/năm. Đi kèm là quy định lãi suất huy động, lãi suất cho vay của các NHTM không vượt quá 18%/năm.

Theo nhận định của nhiều  tổ chức tín dụng, "chiếc van" mới này chắc chắn sẽ phát huy hiệu quả hơn LS trần "chết cứng" vừa qua nhưng cũng đồng thời sẽ "khóa chân" bất cứ một NHTM nào có ý định "thoát" khỏi "vùng" kiểm soát.

Hủy bỏ trần LS huy động: Các NHTM thở phào!  

Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 17/5, Vụ trưởng Vụ chính sách tiền tệ Nguyễn Ngọc Bảo cho hay: Việc điều hành LS cơ bản bằng đồng Việt Nam là cơ sở cho các tổ chức tín dụng ấn định lãi suất kinh doanh mới theo nguyên tắc LS huy động và LS cho vay không vượt quá 150% LS cơ bản do NHNN công bố áp dụng trong từng thời kỳ.

Định kỳ hàng tháng NHNN sẽ công bố LS cơ bản và  trong trường hợp cần thiết, NHNN sẽ điều chỉnh kịp thời LSCB. Cùng đó, để bảo đảm sự đồng bộ trong điều hành cơ chế LS nhằm mục đích điều tiết tiền tệ có hiệu quả, NHNN đã ban hành các QĐ thay đổi cơ chế điều hành LS tái cấp vốn và LS tái chiết khấu. (LS tái cấp vốn là 13,0%/năm; LS tái chiết khấu là 11,0%/năm bắt đầu từ 19/5/2008).

Cũng theo ông Nguyễn Ngọc Bảo do QĐ này có hiệu lực từ 19/5 nên QĐ số 546/QĐ- NHNN ngày 30/5/2002 về thực hiện cơ chế LS thỏa thuận và cơ chế điều hành LS cơ bản, mức trần  LS huy động 12%/năm theo công điện số 02 ngày 26/2/2008 đã hết hiệu lực thi hành.

Chấm dứt cuộc đua tăng lãi suất? ảnh 1
Thống đốc NHNNVN Nguyễn Văn Giàu (đứng) tại cuộc gặp báo chí ngày 17/5 Ảnh: P.N.B

Tác động của việc thực hiện cơ chế LS cơ bản tới thị trường sẽ thế nào? Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu nhấn mạnh:"Việc thay đổi LS cơ bản lần này là thay đổi về cơ chế điều hành chứ không phải là tăng hay giảm LS.

Còn tác dụng của việc đưa LS cơ bản vào đó là nó vừa phản ánh thực tế LS thị trường, vừa đóng góp vai trò là LS điều hành chính sách tiền tệ của NHNN; góp phần tạo nên mặt bằng LS huy động và cho vay hợp lý và đảm bảo lợi ích hài hoà giữa người gửi tiền- TCTD- người vay vốn".

Cùng đó, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng, bà  Dương Thu Hương bày tỏ quan điểm: "Việc bỏ LS trần sẽ đảm bảo cho LS thị trường không bị "chết" cứng, cơ chế điều hành của LS cơ bản này cũng giống như LS cơ bản của FED (Cục dự trữ liên bang Mỹ), tức là tạo điều kiện cho các NHTM hoạt động trong khung pháp lý, còn NHNN cũng có căn cứ pháp lý để điều hành các tổ chức tín dụng hoạt động trong khuôn khổ...".

Trao đổi với Tiền phong về việc NHNN chính thức bỏ LS trần, Phó Tổng Giám đốc NHTM CP ACB - ông Nguyễn Thanh Toại cho rằng đây là quyết định rất đúng đắn và kịp thời."Việc để trần LS huy động thời gian vừa qua chỉ có lợi cho các NHTM lớn, xét về toàn cục đây không là giải pháp hay. 

Còn theo Phòng phân tích Cty CK Thăng Long, LS liên NH đã có xu hướng giảm dần (xuống dưới 20% thay cho mức 22% trước đó) sau khi NH Nhà nước đang bàn các biện pháp nhằm tiến tới bỏ trần LS huy động. "Khi bỏ trần LS huy động, những NH đang phải vay vốn trên thị trường liên NH với LS rất cao có thể mạnh tay tăng LS để huy động vốn từ dân cư và doanh nghiệp"- họ nhận định.

Chấm dứt cuộc đua tăng lãi suất? ảnh 2
Giao dịch tại NH TPCP Hàng Hải  Ảnh: Trần Việt

"Hẹp" cửa tăng lãi suất

Theo Thống đốc NHNN, với mức LS cơ bản 12%/năm thì LS cho vay tối đa của các TCTD là 18%/năm, tương đối phù hợp với mặt bằng LS thị trường, không gây nên những xáo trộn trên thị trường tín dụng, tiền tệ (theo NHNN, các NHTM đã báo cáo về LS cho vay trên thị trường hiện nay vào khoảng: thấp nhất là 12%-14%/năm ; phổ biến ở mức 15%-18%/năm).

Liên quan đến thông tin có những NHTM đang cho vay với mức LS rất cao, vị đại diện NHNN nêu rõ: "Nếu NHTM nào cho vay vượt quá 150% LS cơ bản thì sẽ bị xử lý ngay".

Lãi suất cơ bản do NHNN công bố là công cụ để điều hành chính sách tiền tệ, thực hiện các chức năng: Một là, làm cơ sở cho các TCTD ấn định LS kinh doanh, Hai là, các tác dụng định hướng và điều tiết LS thị trường nội tệ liên ngân hàng. Theo đó, LS cơ bản được xác định trên cơ sở LS thị trường nội tệ liên ngân hàng, LS nghiệp vụ thị trường mở của NHNN, LS huy động đầu vào của TCTD và xu hướng biến động cung- cầu vốn, mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ trong ngắn hạn. 

 Nguồn : NHNN

Liên quan đến tính thanh khoản của các NHTM (thời gian qua, có nhiều phỏng đoán nhiều NHTM đang thiếu khả năng nên phải tăng lãi suất huy động không kỳ hạn lên mức rất cao- PV), Thống đốc Nguyễn Văn Giàu khẳng định:"NHNN bao giờ cũng nắm được tính thanh khoản. Hôm nào thị trường còn dư  khoảng 5.000 tỷ đồng, NHNN sẽ cho "bơm" tiền vào ngay…".

Trả lời Tiền phong, trong trường hợp do thiếu nguồn vốn và khả năng thanh khoản, nhiều NHTM sẽ chấp nhận sự thiệt thòi (tức là sẽ bớt , co lại  lợi nhuận- PV)  tăng lên gần như tối đa LS huy động để hút vốn thì sao, Thống đốc NHNN Nguyễn  Văn Giàu cho biết: Nếu TCTD nào đẩy LS huy động và cho vay lên quá sát nhau dẫn đến tỷ lệ nợ xấu thì NHNN sẽ khuyến cáo ngay. Cụ thể hơn, theo Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Đồng Tiến nếu NHTM nào có ý định thu lại quá hẹp dưới 4-5% khoảng cách hai loại LS này thì, NHNN sẽ can thiệp.

Như vậy, có thể hình dung với cơ chế điều hành này sẽ không một NHTM nào dám đẩy lãi suất huy động lên quá 14%/năm, điều đó cũng  có nghĩa: LS huy động thời gian tới có thể vẫn được điều chỉnh, nhưng chỉ ở biên độ rất hẹp, khó xảy ra biến động lớn và cũng chấm dứt phần lớn những cơn sốt chạy đua lãi suất và khuyến mại.

Không có NH nào phải đưa vào diện kiểm soát đặc biệt

Trả lời báo giới bên lề cuộc họp trước "tin đồn" có một số NHTM CP đã mất tính thanh khoản và hiện đang trong diện kiểm soát đặc biệt, Phó thống đốc NHNN Nguyễn Đồng Tiến đã nhấn mạnh: "Hoàn toàn không có chuyện đó. Tôi khẳng định hiện không có ngân hàng nào phải đưa vào diện kiểm soát đặc biệt vì một khi đã phải đưa vào diện kiểm soát đặc biệt tức là phải có những chế tài cụ thể".

Liên quan đến việc nhiều cổ phiếu ngân hàng đang giảm giá nghiêm trọng, ông Tiến thừa nhận đúng là giá cổ phiếu kể cả của nhiều NHTM đang có kết quả kinh doanh rất tốt cũng bị sụt giảm.

Điều này cũng có thể giống như mấy năm trước khi giá cổ phiếu của đồng loạt các NHTM đều tăng lên rất cao kể cả NH hoạt động chưa thực sự hiệu quả. Theo ông, quan trọng là nhà đầu tư sẽ hiểu  ra và thị trường sẽ điều chỉnh theo đúng giá trị cổ phiếu các NH.

MỚI - NÓNG