Vì sao không lập doanh nghiệp mới?
Bộ GTVT vừa có báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của Quốc hội về Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không Long Thành giai đoạn 1. Trong đó, nhiều chất vấn của đại biểu tập trung vào việc Quốc hội thông qua chủ trương giao ACV làm nhà đầu tư và khai thác sân bay này.
Bộ GTVT cho rằng, sân bay Long Thành là cửa ngõ quan trọng quốc gia, do đó việc lựa chọn nhà đầu tư cần được xem xét thận trọng, đảm bảo vai trò và lợi ích của Nhà nước, vấn đề quốc phòng – an ninh. Tuy nhiên, hiện ACV là doanh nghiệp cổ phần (Nhà nước nắm giữ 95,4% vốn điều lệ), việc Nhà nước giao cho doanh nghiệp cổ phần chưa có quy định rõ ràng. Do vậy, Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua chủ trương giao ACV đầu tư khai thác, đảm bảo minh bạch, khách quan và giảm thủ tục, thời gian thực hiện.
Còn nếu thành lập một doanh nghiệp 100% vốn nhà nước đầu tư, khai thác sân bay Long Thành, Bộ GTVT cho rằng: Giai đoạn 1 của dự án có quy mô lớn, cần kinh nghiệm và nguồn tài chính mạnh. Nếu thành lập doanh nghiệp mới, ngân sách sẽ phải bố trí trên 1,25 tỷ USD cho doanh nghiệp (vốn đối ứng tự có), số còn lại vẫn phải đi vay. Trong bối cảnh ngân sách nhà nước khó khăn, nợ công cao, Bộ GTVT không đề xuất giải pháp này.
Về đề xuất giao ACV làm nhà đầu tư, Bộ GTVT nhận định, sẽ đảm bảo sự kiểm soát của Nhà nước đối với tài sản chiến lược của Quốc gia, vì hiện Nhà nước vẫn nắm đa số cổ phần tại doanh nghiệp này. Hơn nữa, khi sân bay đi vào hoạt động, hàng năm ACV có thêm nguồn thu từ 2.390 – 4.780 tỷ đồng (tương đương 100-200 triệu USD) nộp ngân sách nhà nước…
ACV hiện cũng là doanh nghiệp có nhiều kinh nghiệm nhất về đầu tư, khai thác các cảng hàng không, khi đang quản lý khai thác 21/22 cảng hàng không dân dụng cả nước, đã tham gia đầu tư mở rộng một số sân bay… Do đó, nếu được giao đầu tư, ACV có thể khởi công vào đầu năm 2021 và hoàn thành năm 2025.
Chính phủ không phải bảo lãnh, cấp vốn
Về nhu cầu và khả năng huy động vốn của ACV, Bộ GTVT phân tích, các hạng mục giai đoạn 1 của sân bay Long Thành dự kiến giao doanh nghiệp này có tổng mức tư 4,194 tỷ USD.
Hết năm 2018, ACV đã có số tiền mặt 24.268 tỷ đồng, và tiếp tục tăng thêm 12.339 tỷ đồng trong trong giai đoạn 2019-2025. Như vậy, số vốn tự có của ACV khoảng 36.607 tỷ đồng (tương đương 1,566 tỷ USD), chiếm 37% tổng vốn đầu tư.
ACV cần huy động thêm 2,628 tỷ USD, hiện đã có 12 tổ chức tài chính trong và ngoài nước ký cam kết cho ACV vay hơn 5 tỷ USD, thời gian vay 15 năm, lãi suất trung bình khoảng 5-5,5%/năm. Ngoài ra, ACV đang khai thác 21 sân bay, nên có nguồn thu để bù đắp nếu thiếu hụt dòng tiền, nên huy động được vốn với điều kiện tốt, giúp giảm chi phí lãi vay, đảm bảo hiệu quả dự án.
 |
Tổng quan thiết kế sân bay Long Thành kho hoàn thành toàn bộ, với 4 đường cất hạ cánh, 4 nhà ga, công suất 100 triệu hành khách/năm.
Theo kinh nghiệm các sân bay lớn trên thế giới, như Changi (Singapore), Suvarnahumi (Thái Lan), Kuala Lumpur (Malaysia), Incheon (Hàn Quốc), Chek Lap Kok (Hồng Kông), Charles de Gaulle (Pháp), Frankfurt (Đức)… Các sân bay này đều được doanh nghiệp nhà nước (hoặc có cổ phần nhà nước) đầu tư.
Bộ GTVT cũng khẳng định, các khoản huy động của ACV tự vay tự trả, không sử dụng bảo lãnh của Chính phủ, không tác động lên nợ công (thay vì nhà nước phải vay ODA hoặc phát hành Trái phiếu). Dù không cần bảo lãnh Chính phủ, nhưng đã có 12 tổ chức tài chính cam kết tài trợ 5 tỷ USD cho ACV.
Theo tiến độ, giai đoạn đầu ACV sử dụng vốn tự có, tới năm 2023 mới cần sử dụng vốn vay. Trường hợp rủi ro về huy động vốn (không huy động được vốn), Chính phủ có đủ thời gian để thực hiện các giải pháp hỗ trợ như: Phát hành trái phiều công trình, vay ODA và cho ACV vay lại…
“Như vậy, việc đề xuất giao ACV làm chủ đầu tư, khai thác sân bay Long Thành sẽ đảm bảo các yếu tố về vai trò và lợi ích của nhà nước; đảm bảo quốc phòng – an ninh; tiến độ thực hiện dự án; năng lực và kinh nghiệm đầu tư và quản lý khai thác của nhà đầu tư, khả năng huy động vốn và tham khảo mô hình quốc tế”, Bộ GTVT khẳng định.
Tổng mức đầu tư Dự án đầu tư xây dựng sân bay Long Thành giai đoạn 1 là 111.689,6 tỷ đồng (tương đương với 4,779 tỷ USD), gồm đường cất hạ cánh, sân đỗ, nhà ga, các công trình phụ trợ phục vụ 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm. Trong đó, Hạng mục 1 là các công trình trụ sở cơ quan quản lý nhà nước (6,52 triệu USD); Hạng mục 2 là các công trình phục vụ quản lý bay (138 triệu USD); Hạng mục 3 là các công trình thiết yếu (3,844 tỷ USD).
Cảng hàng không Quốc tế Long Thành công suất 100 triệu hành khách/năm, với 4 đường cất hạ cánh, 4 nhà ga hành khách, mỗi nhà ga công suất 25 triệu hành khách/năm. Dự án chia làm 3 giai đoạn. Trong đó, Giai đoạn 1: Đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm, nhà ga hàng hóa 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm (dự kiến khởi công năm 2021, hoàn thành năm 2025); Giai đoạn 2 đầu tư thêm 1 đường cất hạ cánh và 1 nhà ga hành khách để đạt công suất 50 triệu hành khách/năm, 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm; Giai đoạn 3 hoàn thành các hạng mục còn lại để đạt công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm.
