AI trong quản lý và điều hành đô thị – xã hội
Năm 2025 đánh dấu bước tiến quan trọng của Bắc Ninh trong quản lý đô thị và xã hội bằng công nghệ AI. Toàn tỉnh Bắc Ninh đã triển khai lắp đặt mới 1.757 camera, trong đó có 1.583 camera an ninh, 152 camera giao thông và 22 camera thông minh có khả năng cảnh báo sự kiện. Đây không đơn thuần là những “con mắt điện tử”, mà là một hệ sinh thái giám sát thông minh được vận hành trên nền tảng AI hiện đại.
Trung tâm dữ liệu đồng bộ đặt tại Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Ninh đóng vai trò “bộ não” xử lý tập trung hình ảnh thông qua hệ thống phần mềm giám sát ứng dụng AI như nhận diện khuôn mặt, nhận diện biển số, phát hiện chuyển động, đám đông… Dữ liệu được chia sẻ linh hoạt tới các trung tâm giám sát tại xã, phường và Công an tỉnh Bắc Ninh, tạo thành mạng lưới thông tin thông suốt, thời gian thực.
Hiệu quả mang lại rất rõ nét. Nhiều vụ án hình sự, tai nạn giao thông đã nhanh chóng được làm sáng tỏ nhờ trích xuất dữ liệu camera, giúp lực lượng chức năng xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Đặc biệt, trong các vụ cướp giật, trộm cắp tài sản, dữ liệu camera giúp nhận diện đặc điểm đối tượng, phương tiện, hướng bỏ chạy, từ đó rút ngắn đáng kể thời gian điều tra, truy bắt. Hệ thống này nhận được sự đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao của cấp ủy, chính quyền và nhân dân.
Song song đó, nền tảng Bản đồ số Công an tỉnh Bắc Ninh được triển khai, số hóa trên 13.000 thực thể, tạo nền tảng dữ liệu dùng chung trên trục dữ liệu của tỉnh. Công an tỉnh phối hợp chặt chẽ với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Ninh tích hợp dữ liệu camera an ninh, phần mềm quản lý nhà trọ vào kho dữ liệu dùng chung, nâng cao hiệu quả quản lý an ninh trật tự.
Một điểm nhấn đáng chú ý là phần mềm “Kiểm tra Bí mật nhà nước” ứng dụng AI, thay thế cho 6 phần mềm truyền thống. Sáng kiến này đã được Bộ Công an công nhận là sáng kiến cấp bộ và đề nghị nhân rộng trên toàn quốc, cho thấy tầm vóc và chất lượng của các giải pháp AI “made in Bắc Ninh”.
Trong lĩnh vực hành chính công, Bắc Ninh xác định rõ: AI không chỉ để quản lý, mà phải phục vụ người dân, doanh nghiệp một cách thiết thực. Tỉnh Bắc Ninh đã mạnh dạn thí điểm và ứng dụng các giải pháp trợ lý ảo AI nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Hiện nay, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Ninh đang chủ trì hai dự án trọng điểm. Dự án “Triển khai trợ lý ảo hỗ trợ công chức, viên chức” cung cấp công cụ tra cứu văn bản, quy trình, quy chế làm việc, giúp cán bộ xử lý công việc nhanh hơn, chính xác hơn, giảm phụ thuộc vào kinh nghiệm cá nhân.
Dự án “Thuê trợ lý ảo ứng dụng AI hỗ trợ thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng” hướng tới phục vụ trực tiếp người dân và doanh nghiệp. Trợ lý ảo AI đảm nhiệm các công việc lặp đi lặp lại, giải đáp thủ tục, hướng dẫn hồ sơ, giúp tiết kiệm nguồn lực cho cơ quan nhà nước, đồng thời nâng cao chất lượng phục vụ. Đây là bước đi quan trọng thúc đẩy chính quyền số, kinh tế số và xã hội số trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.
Trong lĩnh vực xây dựng và giao thông vận tải, Bắc Ninh đã ứng dụng AI hỗ trợ xử lý hồ sơ trực tuyến, triển khai chatbot hỗ trợ người dân tra cứu thông tin thủ tục hành chính. Dữ liệu hạ tầng giao thông được quản lý tập trung, thống nhất trên nền bản đồ số, phục vụ hiệu quả công tác khai thác, báo cáo, bảo trì và xử lý sự cố.
Đáng chú ý, 100% dữ liệu về đơn vị vận tải, giấy phép kinh doanh, tuyến cố định, phù hiệu xe… đã được chuẩn hóa và số hóa trên hệ thống quản lý vận tải đường bộ. Nhờ đó, việc theo dõi vận tải theo thời gian thực, cảnh báo vi phạm, thống kê chuyến xe, lập quyết định thu hồi giấy phép được thực hiện tự động, minh bạch, không cần tổng hợp thủ công.
Bắc Ninh cũng triển khai ứng dụng CNTT trong cắm mốc quy hoạch, số hóa cột km, mốc hành lang an toàn đường bộ. Đặc biệt, tỉnh thử nghiệm công nghệ xử lý nước thải NAO – Thuần Sinh học, được tự động hóa hoàn toàn, giám sát từ xa qua nền tảng IoT – AI – SCADA, giúp các chỉ số ô nhiễm giảm 85–95%, nước sau xử lý đạt chuẩn cao nhất theo quy định.
Dữ liệu sạch – nền tảng cho phát triển bền vững
Trong nông nghiệp, các giải pháp AI thị giác máy tính, drone, cảm biến thông minh bước đầu được triển khai tại các vùng sản xuất trọng điểm, hỗ trợ giám sát cây trồng, phát hiện sâu bệnh sớm, giúp nông dân ra quyết định dựa trên dữ liệu thời gian thực.
Quan trọng hơn, tỉnh Bắc Ninh tập trung xây dựng hạ tầng dữ liệu sạch. Văn phòng Đăng ký đất đai phối hợp với Công an tỉnh Bắc Ninh đã làm sạch, chuẩn hóa 483.932 trường hợp dữ liệu đất đai, đạt 90%. Đây là tiền đề chiến lược để huấn luyện các mô hình AI dự báo quy hoạch, định giá đất, quản lý tài nguyên chính xác trong giai đoạn 2026–2030.
Trong y tế, Bắc Ninh đã hoàn thành kết nối, liên thông dữ liệu khám chữa bệnh với Bệnh viện Bạch Mai, đồng bộ hơn 968 nghìn hồ sơ. 100% bệnh viện trên địa bàn triển khai bệnh án điện tử; nhiều đơn vị tiên phong ứng dụng AI hỗ trợ đọc X-quang phổi, phát hiện sớm nguy cơ ung thư. Chatbot AI cũng được triển khai rộng rãi, hỗ trợ người dân đặt lịch, tra cứu thông tin y tế.
Trong giáo dục, hệ thống cơ sở dữ liệu ngành được đồng bộ, kho học liệu số dùng chung được hình thành. AI được định hướng ứng dụng trong cá nhân hóa học tập, đánh giá tự động, đào tạo kỹ năng AI cho học sinh, sinh viên. Mô hình STEM/STEAM tích hợp robot, lập trình đang được thí điểm, hướng tới mục tiêu đến năm 2026 có khoảng 500 trường học có phòng học STEM tiêu chuẩn.
Trong tư pháp, Bắc Ninh là địa phương đầu tiên triển khai cấp phiếu lý lịch tư pháp trên VneID. AI được ứng dụng hỗ trợ tra cứu pháp luật, số hóa hồ sơ, phân tích dữ liệu, giúp rút ngắn thời gian, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công.
